Van mankracht naar menskracht: 40 jaar genderdiversiteit op de werkvloer | Amsterdam University Press Journals Online
2004
  1. Home
  2. A-Z Publications
  3. Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken
  4. Volume 40, Issue 3
  5. Article
Volume 40, Issue 3
  • ISSN: 0169-2216
  • E-ISSN: 2468-9424

Abstract

Samenvatting

In deze bijdrage staat de vooruitgang van vrouwen op de arbeidsmarkt en de werkvloer centraal sinds de oprichting van het Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken, zo’n veertig jaar geleden. De centrale vraag is of – nu vrouwen over meer sociaaleconomische hulpbronnen beschikken, omdat ze gemiddeld een hogere opleiding hebben en meer werken – dit ook betekent dat zij zichtbaarder zijn op de werkvloer of dat er nog steeds ‘gender doen’-processen werkzaam zijn. Op basis van allerlei statistieken en eerder onderzoek ontvouwt zich een gemengd beeld. Qua horizontale segregatie is opvallend weinig veranderd in Nederland. Vrouwen kiezen vrouwenberoepen en mannen mannenberoepen. De verticale segregatie laat zien dat het voor vrouwen gemakkelijker is om in managementposities te komen, ook al gaat de verandering langzaam. Sinds vrouwen meer betaalde arbeid verrichten, zijn werk en privé meer met elkaar verweven. Dit leidt ertoe dat ‘gender doen’ nog meer aanwezig is op de werkvloer. Ondanks allerhande op zichzelf staande maatregelen, variërend van wisselende financieringsarrangementen rond kinderopvang, een quotum voor vrouwen in de raad van commissarissen van beursgenoteerde bedrijven, tot aan betaald geboorteverlof voor vaders, biedt de overheid geen helder kompas hoe genderverschillen op de arbeidsmarkt en in organisaties daadwerkelijk te elimineren. We besluiten met een onderzoekagenda en beleidsaanbevelingen.

© Tanja van der Lippe, Anne van der Put, Joop Schippers & Emily Kruidhof
Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/TVA2024.3.002.LIPP
2024-09-01
2024-09-26
Loading full text...

Full text loading...

References

  1. Aarntzen, L., Derks, B., Van Steenbergen, E., & Van der Lippe, T. (2023). When work–family guilt becomes a women’s issue: Internalized gender stereotypes predict high guilt in working mothers but low guilt in working fathers. British Journal of Social Psychology, 62(1), 12-29.
     [Google Scholar]
  2. Acker, J. (1990). Hierarchies, jobs, bodies: A theory of gendered organizations. Gender & society, 4(2), 139-158.
     [Google Scholar]
  3. Benschop, Y., & Van den Brink, M. (2019). The godmother of gendered organizations: In celebration of the work of Joan Acker. Gender, Work & Organization, 26(12), 1763-1772.
     [Google Scholar]
  4. Bills, D. B., Di Stasio, V., & Gërxhani, K. (2017). The demand side of hiring: Employers in the labor market. Annual Review of Sociology, 43, 291-310.
     [Google Scholar]
  5. Borghans, L. & De Grip, A. (2005). Beroepensegregatie op de Nederlandse arbeidsmarkt: een economisch perspectief. In Directie Coördinatie Emancipatiebeleid, De Glazen Muur (pp. 9-23). Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
     [Google Scholar]
  6. Centraal Bureau voor de Statistiek. (2022a). Emancipatiemonitor 2022.
     [Google Scholar]
  7. Centraal Bureau voor de Statistiek. (2022b). Arbeidsdeelname, vanaf 1969. Geraadpleegd op 7maart2024, van https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/dataset/83752NED/table?dl=17E05
     [Google Scholar]
  8. Centraal Bureau voor de Statistiek. (2022c). Werkzame beroepsbevolking; arbeidsduur, 2003-2022. Geraadpleegd op 7maart2024, van https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/82647NED/table?fromstatweb
     [Google Scholar]
  9. Centraal Bureau voor de Statistiek. (2022d). Werkzame beroepsbevolking; beroep, 2003-2022. Geraadpleegd op 16maart2024, van https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/82808NED/table?fromstatweb
     [Google Scholar]
  10. Centraal Bureau voor de Statistiek. (2023a). Arbeidsdeelname; kerncijfers. Geraadpleegd op 27februari2024, van https://mvstat.cbs.nl/#/MVstat/nl/dataset/26041NED/table?dl=730D5
     [Google Scholar]
  11. Centraal Bureau voor de Statistiek. (2023b). Arbeidsvolume; bedrijfstak, geslacht, nationale rekeningen. Geraadpleegd op 27februari2024, van https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/84164NED/table?ts=1709048413336
     [Google Scholar]
  12. Centraal Bureau voor de Statistiek. (2023c). Hoogstbehaald onderwijs: niveau en richting. Geraadpleegd op 5maart2024, van https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/dataset/85313NED/table?dl=79E3C
     [Google Scholar]
  13. Centraal Bureau voor de Statistiek. (2024a). Werkzame beroepsbevolking; arbeidsduur. Geraadpleegd op 6maart2024, van https://www.cbs.nl/nl-nl/cijfers/detail/85275NED
     [Google Scholar]
  14. Centraal Bureau voor de Statistiek. (2024b). Werkzame beroepsbevolking; beroep. Geraadpleegd op 6maart2024, van https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/dataset/85276NED/table?ts=1709727072935
     [Google Scholar]
  15. Centraal Bureau voor de Statistiek. (2024c). Arbeidsdeelname; kerncijfers. Geraadpleegd op 7maart2024, van https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/dataset/85264NED/table?dl=9F1C6
     [Google Scholar]
  16. Centraal Bureau voor de Statistiek. (2024d). Werkzame beroepsbevolking; thuiswerken, positie werkkring, kenmerken. Geraadpleegd op 28februari2024, van https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/dataset/85718NED/table
     [Google Scholar]
  17. Craig, L., & Churchill, B. (2021). Working and caring at home: Gender differences in the effects of COVID-19 on paid and unpaid labor in Australia. Feminist economics, 27(1-2), 310-326.
     [Google Scholar]
  18. Eurofound. (2021). European Working Conditions Telephone Survey 2021. Geraadpleegd op 6maart2024, van https://www.eurofound.europa.eu/en/data-catalogue/european-working-conditions-telephone-survey-2021-0
     [Google Scholar]
  19. Eurofound & European Commission Joint Research Centre. (2021). European Jobs Monitor 2021: Gender gaps and the employment structure. Publications Office of the European Union.
     [Google Scholar]
  20. Fana, M., Villani, D., & Bisello, M. (2023). Gender gaps in power and control within jobs. Socio-Economic Review, 21(3), 1343-1367.
     [Google Scholar]
  21. Het Potentieel Pakken. (2020). Het potentieel pakken in de zorg. De kansen rondom grotere deeltijdbanen [rapport van stichting Het Potentieel Pakken].
     [Google Scholar]
  22. Hoevenagel, R., & De Rooij, J. (2022). Arbeidsmarktpeiling kinderopvang oktober 2022. Kinderopvang werkt!
     [Google Scholar]
  23. Jaspers, E., Van der Lippe, T., & Evertsson, M. (2022). Gender inequality, households, and work. In Handbook of Sociological Science (pp. 176-195). Edward Elgar Publishing.
     [Google Scholar]
  24. Kelly, E. L., Ammons, S. K., Chermack, K., & Moen, P. (2010). Gendered challenge, gendered response: Confronting the ideal worker norm in a white-collar organization. Gender & Society, 24(3), 281-303.
     [Google Scholar]
  25. Martin-Caughey, A. (2021). What’s in an occupation? Investigating within-occupation variation and gender segregation using job titles and task descriptions. American Sociological Review, 86(5), 960-999.
     [Google Scholar]
  26. Merens, A. (2022). Een lange weg. De ondervertegenwoordiging van vrouwen in management en top nader verklaard. SCP.
     [Google Scholar]
  27. Organisation for Economic Cooperation and Development. (2023). Employment: share of female managers. Geraadpleegd op 5maart2024, van https://stats.oecd.org/index.aspx?queryid=96330
     [Google Scholar]
  28. Portegijs, W. (2018). Ons geld. Vrouwen en mannen over het belang van inkomen en economische zelfstandigheid voor vrouwen. SCP.
     [Google Scholar]
  29. Portegijs, W. (2022). Eens deeltijd, altijd deeltijd. SCP.
     [Google Scholar]
  30. Portegijs, W., Hermans, B., & Lalta, V. (2006). Emancipatiemonitor 2006. SCP.
     [Google Scholar]
  31. Powell, G. N. (Red.). (1999). Handbook of gender and work. Sage Publications.
     [Google Scholar]
  32. Reeves, R. (2023). Of boys and men. Why the modern male is struggling, why it matters, and what to do about it. Brookings Institution Press.
     [Google Scholar]
  33. Reskin, B. F. (2000). The proximate causes of employment discrimination. Contemporary sociology, 29(2), 319-328.
     [Google Scholar]
  34. Rossing, H., & Visee, H. (2022). Evaluatie WIEG. Eindrapport. Regioplan.
     [Google Scholar]
  35. Sociaal en Cultureel Planbureau. (2022). Thematische collectie: Vrouwen in besluitvorming. DANS. Geraadpleegd op 4maart2024, van https://doi.org/10.17026/dans-x8h-ux3b
     [Google Scholar]
  36. Tang, J., Grabner, I., DeBroe, S., & Schmeets, S. (2022). Meer vrouwen in beroep dempt de lonen. Economisch Statistische Berichten, 107(4811), 299-301.
     [Google Scholar]
  37. Tijdens, K. (2006). Een wereld van verschil: arbeidsparticipatie van vrouwen 1945-2005. EUR.
     [Google Scholar]
  38. Van den Brakel, M., Portegijs, W., & Hermans, B. (Red.). (2020). Emancipatiemonitor 2020: Meer vrouwen in de techniek en meer mannen in de zorg?SCP digitaal. Geraadpleegd op 27februari2024, van https://digitaal.scp.nl/emancipatiemonitor2020/meervrouwen-in-de-techniek-en-meer-mannen-in-de-zorg.
     [Google Scholar]
  39. Van Doorne-Huiskes, A., & Schippers, J. J. (2010), Vrouwen op de arbeidsmarkt: een succesvolle worsteling, Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken, 26(4), 400-416.
     [Google Scholar]
  40. Van Doorne-Huiskes, A., Römkens, R., Schippers, J. J., & Wiersma, A. (2017). Van privéprobleem tot overheidszorg. Emancipatiebeleid in Nederland. Lecturium.
     [Google Scholar]
  41. Van Hek, M., & Van der Lippe, T. (2019). Are female managers agents of change or cogs in the machine? An assessment with three-level manager–employee linked data. European Sociological Review, 35(3), 316-331.
     [Google Scholar]
  42. Van Hek, M., & Van der Lippe, T. (2022). Why female employees do not earn more under a female manager: A mixed-method study. Work, Employment And Society, 37(6), 1462-1479.
     [Google Scholar]
  43. Van der Lippe, T. (2022). Benut het talent van alle vrouwen op de Nederlandse arbeidsmarkt. Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken, 38(3), 327-329.
     [Google Scholar]
  44. Van der Lippe, T., & Liefbroer, A. (2021). Oordeel op basis van externe toetsing van Wetsvoorstel Wet betaald ouderschapsverlof, Kamerstuk 35 613, nr. 3 en Bijlage bij dit Kamerstuk als onderbouwing van artikel 3.1 CW.
     [Google Scholar]
  45. Van der Lippe, T., & Lippényi, Z. (2020). Beyond formal access: Organizational context, working from home, and work–family conflict of men and women in European workplaces. Social Indicators Research, 151, 383-402.
     [Google Scholar]
  46. Van der Lippe, T., Den Dulk, L., & Begall, K. (2024). Flextime/Flexspace for all in the organization? A study of the availability, use, and consequences of flexible work arrangements for low and high SES employees in nine European countries. Social Sciences, 13(4), 200.
     [Google Scholar]
  47. Van der Lippe, T., Lössbroek, J., & Kröner, L. (2022). Onder vrouwelijke leiding betere werkcultuur maar zelfde beloningsverschil. Economisch Statistische Berichten, 107(4811), 304-306.
     [Google Scholar]
  48. West, C., & Zimmerman, D. H. (1987). Doing gender. Gender & Society, 1(2), 125-151.
     [Google Scholar]
  49. Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. (2021). Kiezen voor houdbare zorg. Mensen, middelen en maatschappelijk draagvlak.
     [Google Scholar]
http://instance.metastore.ingenta.com/content/journals/10.5117/TVA2024.3.002.LIPP
Loading
Van mankracht naar menskracht: 40 jaar genderdiversiteit op de werkvloer
TA 40, 276 (2024); https://doi.org/10.5117/TVA2024.3.002.LIPP
/content/journals/10.5117/TVA2024.3.002.LIPP
/content/journals/10.5117/TVA2024.3.002.LIPP
Loading

Data & Media loading...

Keyword(s): doing gender; gender diversity; horizontal and vertical segregation; labor market; work-family conflict

Most Cited Most Cited RSS feed

This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error