2004
Volume 56, Issue 2024
  • ISSN: 2589-4617
  • E-ISSN: 2667-2081

Abstract

Abstract:

In the first half of the eighteenth century, London’s moralists campaigned against the rise in popularity of a new distilled beverage: gin. Current-day historians argue convincingly that this so-called gin craze was a moral panic. On the other side of the Channel, gin’s Dutch equivalent jenever also rose in popularity during the eighteenth century. Yet, a similar jenever craze did not take place there. This article traces how contemporary Dutch songs reflected on the rise of jenever. While their lyrics do point to anxieties about alcohol-consuming women, destitute drunkards, and destabilised households, the Dutch reaction to jenever’s rise was relatively mild.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/DAE2024.005.DUIV
2024-10-01
2024-12-03
Loading full text...

Full text loading...

References

  1. Allred, Nicholas, ‘Mother Gin and the Bad Examples. Figuring a Drug Crisis, 1736–51’, Eighteenth-Century Fiction33:3 (2021) 369-92.
    [Google Scholar]
  2. Bakhtin, Mikhail, Rabelais and His World, vert. HeleneIswolsky (Bloomington1984). ‘Het beklag van eenen Ian Sul, woonagtig binnen dese Stad’ in: De schreeuwende kat-soe, op zyn wagen (2e druk; Amsterdam1775).
    [Google Scholar]
  3. Borsay, Peter, ‘Binge Drinking and Moral Panics. Historical Parallels?’, History & Policy (10september2007), http://www.historyandpolicy.org/policy-papers/papers/binge-drinking-and-moral-panics-historical-parallels.
    [Google Scholar]
  4. Bostoen, K.J., ‘Robert Hennebo’s lof van de jenever. Een Nederlandse eigenaardigheid?’ in: RemkeKruk en SjefHouppermans eds., Een vis in een fles raki. Literatuur en drank in verschillende culturen (Amsterdam2005) 69-92, https://www.dbnl.org/tekst/bost002lofv01_01/bost002lofv01_01_0001.php.
    [Google Scholar]
  5. Bruin, Martine de, ‘Was Kortjakje schoolziek?’, Respons: Mededelingen van het Meertens Instituut7 (2005) 38-42.
    [Google Scholar]
  6. Clark, Peter, ‘The “Mother Gin” Controversy in the Early Eighteenth Century’, Transactions of the Royal Historical Society38 (1988) 63-84.
    [Google Scholar]
  7. Cohen, Stanley, Folk Devils and Moral Panics. The Creation of the Mods and Rockers (3e druk; Londen-New York2002).
    [Google Scholar]
  8. Critcher, Chas, ‘Double Measures. The Moral Regulation of Alcohol Consumption, Past and Present’ in: PeterBramham en StephenWagg eds., The New Politics of Leisure and Pleasure (Londen2011) 32-44.
    [Google Scholar]
  9. Dekken, Marjolein van, Brouwen, branden en bedienen. Productie en verkoop van drank door vrouwen in de Noordelijke Nederlanden, circa 1500-1800. Vrouwen en werk in de vroegmoderne tijd (Amsterdam2010).
    [Google Scholar]
  10. Dobbelaar, Pieter Jan, De branderijen in Holland tot het begin der negentiende eeuw (Rotterdam1930).
    [Google Scholar]
  11. Duiveman, Adriaan, ‘Hit by the Mill: Material Culture and the Carnivalesque in Early Modern Dutch Drinking Bouts’ in: MareenHeying, DennisSchmidt, WinnerlingTobias en SinaFabian eds., Gefährlicher Genuss? Getränke Und Trinkpraktiken Seit Der Frühen Neuzeit (in druk; Frankfurt am Main2024).
    [Google Scholar]
  12. Duiveman, Adriaan, ‘How to Refuse the Goblet. Drinking Rituals, Sociability and Flow in Nederlands Displegtigheden, 1732–1735’ in: Joop W.Koopmans en DriesRaeymaekers eds., Feestelijke Cultuur in de Vroegmoderne Nederlanden. Nieuwe Tijdingen3 (Leuven2019) 137-156.
    [Google Scholar]
  13. Duiveman, Adriaan, ‘The Drinking Table as Battlefield. Warfare Analogies and Masculine Emotions in Early Modern Dutch Drinking Songs and Wager Cups’, Cultural and Social History20:1 (2023) 27-42.
    [Google Scholar]
  14. Gerritsen, Jan-Willem, The Control of Fuddle and Flash. A Sociological History of the Regulation of Alcohol and Opiates (Leiden2000).
    [Google Scholar]
  15. Goetzmann, William N., Catherine Labio, K.GeertRouwenhorst en Timothy G.Young, The Great Mirror of Folly. Finance, Culture, and the Crash of 1720. Yale Series in Economic and Financial History (New Haven2013).
    [Google Scholar]
  16. Haks, Donald, Huwelijk en gezin in Holland in de 17de en 18de eeuw. Processtukken en moralisten over aspecten van het laat 17de- en 18de-eeuwse gezinsleven. Hes historische herdrukken 20 (2e druk; Utrecht1985).
    [Google Scholar]
  17. Hall, Stuart, ChasCritcher, TonyJefferson, JohnClarke en BrianRoberts, Policing the Crisis. Mugging, the State and Law and Order (2e druk; Londen2013).
    [Google Scholar]
  18. Hamerton, Christopher, Devilry, Deviance, and Public Sphere. The Social Discovery of Moral Panic in Eighteenth Century London (Londen2023).
    [Google Scholar]
  19. Jensen, Lotte, ‘“Disaster upon Disaster Inflicted on the Dutch”. Singing about Disasters in the Netherlands, 1600-1900’BMGN: Low Countries Historical Review134:2 (2019) 45-70.
    [Google Scholar]
  20. ‘Klugtig gezang, Hoe vier Vrouwtjes getrouwd zyn tegen hunne dank’ in: Aardige en vermakelyke joe, joe, joe (Amsterdam1792) 21-23.
    [Google Scholar]
  21. Kossman, Ernst H.‘The Dutch Republic in the Eighteenth Century’ in: Margaret C.Jacob en Wijnand W.Mijnhardt eds., The Dutch Republic in the Eighteenth Century. Decline, Enlightenment, and Revolution (Ithaca-Londen1992) 19-31.
    [Google Scholar]
  22. Lassche, Alie, ‘Popular Song Topics in the Dutch Republic. A Data-Driven Study into Topical Fluctuations in the Dutch Song Database, 1550-1750’, Early Modern Low Countries6:2 (2022) 253-77.
    [Google Scholar]
  23. Lemmings, David, ‘Introduction. Law and Order, Moral Panics, and Early Modern England’ in: DavidLemmings en ClaireWalker eds., Moral Panics, the Media and the Law in Early Modern England (Londen2009) 1-21.
    [Google Scholar]
  24. ‘Lof van de Jenever’ in: De Nieuwe Domburgsche speel-wagen, vermeerdert met de Nieuwe Vlissingsche tyd-korter of Verbeterde snaakje (Amsterdam1767) 33-35.
    [Google Scholar]
  25. Martin, A. Lynn, ‘National Reputations for Drinking in Traditional Europe’, Parergon17:1 (1999) 163-186.
    [Google Scholar]
  26. Mathijsen, Marita, De gemaskerde eeuw (Amsterdam2002).
    [Google Scholar]
  27. Nicholls, James, The Politics of Alcohol. A History of the Drink Question in England (Manchester2011).
    [Google Scholar]
  28. ‘Een Nieuw Lied, van de wonderlyke kragt van den Genever en den Lof van dat Eedel Nat’ in: Het nieuwe verbeeterde speel-schuitje met vrolyke naai-meisjes (10e druk; Amsterdam [z.d., achttiende eeuw]) 15-17.
    [Google Scholar]
  29. ‘Een Nieuw Lied, tot Lof van de Jannever’ in: De zingende koddenaar. Queelende verscheide nieuwe liederen, die hedendaags gezongen werden (3e druk; Amsterdam1774) 21-23.
    [Google Scholar]
  30. ‘Onderwys Lied, tot onderrigtinge der Tuisschers, en Groove, of straffe Speelders’ in: Den dapperen prins Karel van Lotharingen (Dordrecht1744) 84-85.
    [Google Scholar]
  31. ‘Op de tegenwoordige Maas-Vreugd’ in: De Amsterdamsche kermis-vreugd, Zingende, by die gelegenheid, de aldernieuwste Liederen (Amsterdam1793) 88-90.
    [Google Scholar]
  32. Porte, Eleá de la, Verlichte verhalen. De omgang met het verleden in de Nederlandse Verlichting (Amsterdam2023).
    [Google Scholar]
  33. Rasmussen, Seth C, The Quest for Aqua Vitae (New York2014).
    [Google Scholar]
  34. Roberts, Benjamin B., en Leendert F.Groenendijk, ‘Moral Panic and Holland’s Libertine Youth of the 1650s and 1660s’, Journal of Family History30:4 (2005) 327-46.
    [Google Scholar]
  35. ‘Rouwklagt van de Lief-hebbers, en Lief-hebster over de duyrte van de Janever, en hoe datse by nagten en by dagen, alle uyr werd gebruyckt’ in: De nieuwen Haagze Parnassus Maagden-Berg (Amsterdam1711) 66-69.
    [Google Scholar]
  36. ‘De Rouw Klagt van de Waard in ’t Holletje, over de dood van Marry met de Gaatjes’ in: Het amoureuze lusthof, of ’t vervolg van Thirsis Minnewit (7e druk; Amsterdam1719) 6-7.
    [Google Scholar]
  37. Rowe, David, ‘The Concept of the Moral Panic. An Historico-Sociological Positioning’ in: DavidLemmings en ClaireWalker eds., Moral Panics, the Media and the Law in Early Modern England (Londen2009) 22-40.
    [Google Scholar]
  38. Schelvis, Gerard, en Kees van derVloed, Jenever en wind. leven, werk en wereld van Robert Hennebo, 1686-1737. Zeven Provinciënreeks26 (Hilversum2008).
    [Google Scholar]
  39. Stel, Jaap van der, Drinken, drank en dronkenschap. Vijf eeuwen drankbestrijding en alcoholhulpverlening in de Nederland (Hilversum1995).
    [Google Scholar]
  40. Van Bruaene, Anne-Laure en Sarah VanBouchaute, ‘Rederijkers, Kannenkijkers. Drinking and Drunkenness in the Sixteenth and Seventeenth-Century Low Countries’, Early Modern Low Countries1:1 (2017) 1-29.
    [Google Scholar]
  41. Van Schoonenberghe, Eric, ed., Jenever in de Lage Landen. Naar aanleiding van de Tentoonstelling Jenever in de Lage Landen in het Nationaal Jenevermuseum te Hasselt, van 21 september 1996 tot 31 december 1996 (Brugge1996).
    [Google Scholar]
  42. Van Uytven, R., Geschiedenis van de dorst. Twintig eeuwen drinken in de Lage Landen (Leuven2007).
    [Google Scholar]
  43. Veldhorst, Natascha, Zingend door het leven. Het Nederlandse liedboek in de Gouden Eeuw (Amsterdam2009).
    [Google Scholar]
  44. ‘Vermaak der tent-schuytjes’ in: Het nieuwe Haarlemmer speelschuitje (4e druk; Haarlem1753) 3-8.
    [Google Scholar]
  45. ‘Een vermakelyk lied, op de kragt, deugd en uitwerking van de Jenever’ in: De Schiedamze molenaar. Dol van de nieuwste en hedendaagze Liederen/ meest gebruikelyk onder de jonge jeugd (1e druk; Amsterdam1751).
    [Google Scholar]
  46. Vos, Pieter de, ‘Een Nieuw Lied, van Ragel Valderappus, Eersaeme en seer secreete Vrouw, zittende op ’t Raedhuys van de Markus Brug’ in: Verzameling volks- en straatliedjes. Collectie Nijhoff (Amsterdam, 1650) 491-493, https://www.dbnl.org/tekst/vos_026verz01_01/vos_026verz01_01_0219.php.
    [Google Scholar]
  47. Vos, Pieter de, ‘Testament van Kortjakje’ in: Verzameling volks- en straatliedjes. Collectie Nijhoff (Amsterdam, 1650) 47-48, https://www.dbnl.org/tekst/vos_026verz01_01/vos_026verz01_01_0019.php.
    [Google Scholar]
  48. Vries, Jan de en Ad van derWoude, The First Modern Economy. Success, Failure, and Perseverance of the Dutch Economy, 1500–1815 (Cambridge1997).
    [Google Scholar]
  49. Vries, Johannes de, De economische achteruitgang der Republiek in de achttiende eeuw (Amsterdam1959).
    [Google Scholar]
  50. Vrijer, M. J. A. de, ‘XVIIe eeuwsche sumptuositeit’, Nederlands archief voor kerkgeschiedenis33 (1941) 1-48.
    [Google Scholar]
  51. Vulto, Renée, ‘“Waer vriendenmin gaet, hand aen hand, met liefde voor het Vaderland”. Het zingen van politieke liederen als verbindende praktijk in het Nederlandse revolutietijdvak, 1780-1815’, Tijdschrift voor Geschiedenis133:4 (2020) 617-38.
    [Google Scholar]
  52. Warner, Jessica, Craze. Gin and Debauchery in an Age of Reason (Londen2003).
    [Google Scholar]
  53. White, Jonathan, ‘The “Slow but Sure Poyson”. The Representation of Gin and Its Drinkers, 1736-1751’, Journal of British Studies42:1 (2003) 35-64.
    [Google Scholar]
/content/journals/10.5117/DAE2024.005.DUIV
Loading
/content/journals/10.5117/DAE2024.005.DUIV
Loading

Data & Media loading...

This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error