2004
Volume 45, Issue 98
  • ISSN: 0923-7771
  • E-ISSN: 2665-9492

Abstract

Abstract

In 1795 the Dutch Society for Public Welfare () posthumously awarded a gold medal to a treatise on the Old Testament figure of Joseph, son of Jacob, submitted to the Society by the enlightened Mennonite theologian Willem van Oosterwijk Hulshoff (1771-1795), who had died as a young man. In 1796, the treatise was published as . The booklet became a great success with the public and experienced many printings, the 21st being in 1870. This article explains the form and content of with attention to its commercial success. It is argued that a ‘neutral’ theological profile contributed to its distribution to readers from many denominational backgrounds. Consequently, the work was deemed suitable for use in public elementary schools.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/DNK2023.1.003.HOUT
2023-06-01
2024-12-26
Loading full text...

Full text loading...

/deliver/fulltext/09237771/45/98/DNK2023.1.003.HOUT.html?itemId=/content/journals/10.5117/DNK2023.1.003.HOUT&mimeType=html&fmt=ahah

References

  1. Anonymus, Bijbelsche tafereelen voor lieve kinderen. Vierde stukje: Inhoudende de geschiedenis van Jozef. Met 13 plaatjes (Amsterdam: F.G.L. Holst1861).
    [Google Scholar]
  2. Anonymus, De Geschiedenis der Israëliten, na den dood van Jozef, tot hunne wederkomst in Kanaan, voor kinderen. Zijnde een vervolg op de Geschiedenissen van Jozef […] van W. van Oosterwijk Hulshoff. Eerste en tweede stukje (Leyden: D. du Mortier en Zoon1819).
    [Google Scholar]
  3. Anonymus, Geschiedenis van het Oude Testament, ten gebruike van katholieke scholen en huisgezinnen (Vijftiende druk; Tilburg: Stoomdrukkerij van het R.K. Jongensweeshuis1900). Het boek is gebaseerd op een in 1857 gepubliceerd geschrift.
    [Google Scholar]
  4. Anonymus, Historie der Heilige Schriftuure, op de wyze van een catechismus. Vercierd met kopere Plaaten (Amsterdam: Pieter Mortier1742).
    [Google Scholar]
  5. Anonymus, De historie van Jozef. Ten dienste der jeugd in de Nederduitsche scholen. Naar de spelling van den hoogleraar M. Siegenbeek (’s Bosch: J.P. Hoffers1808).
    [Google Scholar]
  6. Anonymus, Historische, character- en zedekundige bybelonderwyzer. Eerste deel. Met kunstplaten (Amsteldam: Hendrik Gartman1782).
    [Google Scholar]
  7. Anonymus, Jozef en zijne broeders (Deventer: Wed. P. de Lange[1865]).
    [Google Scholar]
  8. Anonymus, Karakterschetsen van eenige der hoofdpersonen in den Bijbel voorkomende. Uitgegeven door de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen. Eerste stukje (Amsteldam: Cornelis de Vries, Hendrik van Munster, Johannes van der Heij1808).
    [Google Scholar]
  9. Anonymus, De schoone historie van den vroomen en godvrugtigen jongeling Joseph, die uyt haet en nyd van zyne broeders verkogt, in Egypten gebragt, onschudiglyk gevangen is […]. Getrokken uyt het boek Genesis, van nieuws oversien, en naer den laetsten Roomschen text verbeterd (Brugge: C. de Moor1832).
    [Google Scholar]
  10. Anonymus, Zedekundige bijbelsche tafereelen. Uit de schepping, het paradijs, en de levensgeschiedenissen der stam- en aardsvaderen; benevens een geschiedkundig overzigt der handelingen van des aardsvaders afstammelingen, tot op den tijd der geheele verwoesting van den Joodschen staat; ten dienste der jeugd (naar ’t Hoogduitsch) (Amsterdam: H.M. Houtgraaff1818).
    [Google Scholar]
  11. [C.G.Barth],43Bijbelsche geschiedverhalen voor scholen en huisgezinnen in twee-maal twee en vijftig lessen. Uit het Hoogduitsch, naar de 73ste uitgave (Vierde vermeerderde druk; Amsterdam: H. Höveker1854). Eerste Duitse editie 1832.
    [Google Scholar]
  12. Vrouwe K.W.Bilderdijk, Gedichten voor kinderen (Vierde druk; Haarlem: Erven Bohn[1838]). Eerste druk 1813.
    [Google Scholar]
  13. N.A.van Charante, De Bijbel voor jonge kinderen. Eerste deel (Schiedam: H.A.M. Roelants1850).
    [Google Scholar]
  14. J.H.Donner, De Bijbelsche geschiedenis aan kinderen verhaald (Zesde druk; Leiden: D. Donner z.j.). Eerste druk 1883.44
    [Google Scholar]
  15. BartholomeusDoorenweerd, Verhalen uit het Oude Testament. Een leesboek voor de Nederlandsche jeugd (Derde druk; Rotterdam: J.J. Thompson1824). Eerste druk 1818.
    [Google Scholar]
  16. B.H.Draper, Geschiedenissen uit den Bijbel getrokken. Eerste deeltje (Amsterdam: H. Höveker1841). Vertaling uit het Engels.
    [Google Scholar]
  17. A.Elberts, Bijbelsch onderwijs voor eerstbeginnende leerlingen (Derde druk; Deventer: J. de Lange1852). Eerste druk 1832.
    [Google Scholar]
  18. J.F.Feddersen, Leerzame verhalen uit de bijbelsche geschiedenissen, voor kinderen (Derde druk; Amsterdam: Willem van Vliet1817). Vertaling uit het Duits. Eerste Nederlandse uitgave ca. 1780.
    [Google Scholar]
  19. E.Gerdes, Jozef, eene geschiedenis voor kinderen (Leyden: A.W. Sythoff [ca. 1865]).
    [Google Scholar]
  20. R.C.Gittermann, De geschiedenis van Jozef voor kinderen. Gevolgd van eenige ophelderende aanmerkingen (Derde druk; Zutphen: W.C. Wansleven1821). Eerste Nederlandse uitgave 1810.
    [Google Scholar]
  21. L.van Hoogeveen Sterck, De brave Jozef. Eene vertelling van grootmoeder aan de kinderkens (Groningen: J. Oomkens J. Zoon1853).
    [Google Scholar]
  22. T.J.Houwen, Geschiedenis van Jozef in een doorlopend verhaal. Een leesboek voor de middelste klasse (Kampen: Laurens van Hulst1870).
    [Google Scholar]
  23. PieterImmerzeel, De lotgevallen van den vromen Joseph, in twaalf plaat-tafereelen. Met toepasselijke versjens (Dordrecht: J. Zender[1810]).
    [Google Scholar]
  24. G.P. Kitsvan Heijningen, Jozef. Een Bijbelsch tafereel voor de jeugd (Zwolle: Van Hoogstraten & Gorter[1862]).
    [Google Scholar]
  25. R.C.Lossius, De vroegste geschiedenissen van den Bijbel, voorgesteld in gesprekken, onder het doen van zomerwandelingen. Eerste deel: behelzende de geschiedenis der aartsvaderen (Tweede druk; Sneek: F. Holtkamp1837).45 Duits origineel 1784.
    [Google Scholar]
  26. J.de Liefde, De geschiedenis van Jozef, voor kinderen berijmd in twaalf zangen (Amsterdam: H. Höveker1864).
    [Google Scholar]
  27. A.B.van Meerten, geb. Schilperoort, Kinderbijbel, of Bijbelsche verhalen voor jonge kinderen. Eerste stukje (Vijfde druk; Amsterdam: P.N. van Kampen1881). Eerste druk 1845.
    [Google Scholar]
  28. S.I.Mulder, Bijbel voor de Israëlitische jeugd. Vierde stuk: Bijbelsche tafereelen uit de geschiedenis van Jozef (Leyden: D. du Mortier en Zoon1844).
    [Google Scholar]
  29. H.Oort, De Bijbel voor jongelieden. Eerste deel (Harlingen: J.F.V. Behrns1871).
    [Google Scholar]
  30. J.A.Oostkamp, Een achttal Bijbelsche geschiedenissen, in verhalen van eene moeder aan haren zoon, voor de jeugd (Sneek: F. Holtkamp1855). Eerste uitgave 1832.
    [Google Scholar]
  31. Willemvan Oosterwijk Hulshoff, Jozef, in zijne kinderliefde en trouwe, ter naarvolging aangeprezen, in: Verhandelingen van het Genootschap tot Verdediging van den Christelijken Godsdienst, opgericht in ’s Haege. Voor het jaar 1794 (Amsterdam: J. Allart, ’s Haege: B. Scheurleer1796) (Tweede druk; ’s-Gravenhage: De Erve J. Thierry en C. Mensing en Zoon1823).
    [Google Scholar]
  32. Willemvan Oosterwijk Hulshoff, Vertoog over het wederzien, in: Verhandelingen van het Genootschap tot Verdediging van den Christelijken Godsdienst, opgericht in ’s Haege. voor het jaar 1794 (Amsterdam: J. Allart, ’s Haege: B. Scheurleer1796).
    [Google Scholar]
  33. Willemvan Oosterwijk Hulshoff, De geschiedenis van Jozef. Eerste en tweede stukje (Tiende druk; Leyden: D. du Mortier en Zoon, Deventer: J. de Lange, Groningen: J. Oomkens1829).
    [Google Scholar]
  34. Willemvan Oosterwijk Hulshoff, De nieuwe geschiedenis van Jozef, of Jozef in zijne kinderliefde en trouw der jeugd ter navolging aangeprezen (Tweede druk; Leeuwarden: W. Eekhoff1842).46
    [Google Scholar]
  35. J.H.van der Palm, Bijbel voor de jeugd. Vierde stuk: Bijbelsche tafereelen uit de geschiedenis van Jozef (Tweede druk; Leyden: D. du Mortier en Zoon1820).
    [Google Scholar]
  36. [M.Thur],47Jozef in Egypte onder de leiding der goddelijke voorzienigheid. Een aartsvaderlijk tafereel uit de geschiedenis der geopenbaarde godsdienst als leesboek voor de jeugd […] (Groningen: J. Römelingh1832). Vertaling uit het Duits.
    [Google Scholar]
  37. [C.H.M.Vierhout], Hulshoff’s geschiedenis van Jozef. Vernieuwd door C.H.M. Vierhout (Zeventiende druk; Leiden: A.W. Sijthoff1887).
    [Google Scholar]
  38. [H.W.C.A.Visser], Vragen over W. v. Oosterwijk Hulshoff’s Geschiedenis van Jozef, opgesteld door de schoolonderwijzers gezelschappen van Wymbritzeradeel […], in het 3. schooldistrict in Vriesland (Leyden: D. du Mortier en Zoon1809).
    [Google Scholar]
  39. G.J.Vos Az., Het leven van Jozef. In zes platen voor kinderen; met bijschriften (Leeuwarden: H. Bokma187x).
    [Google Scholar]
  40. C.H.Wenning, Verkorte geschiedenis van Jakobs voorbeeldigen zoon Jozef, doormengd met toepasselijke versjes (Twaalfde druk; ’s-Hertogenbosch: J.J. Arkesteijn en Zoon1858). Eerste druk 1820.
    [Google Scholar]
  41. H.Wester, Bybelgeschiedenissen voor de Nederlandsche jeugd. Eerste stukje (Groningen: J. Oomkes1821).
    [Google Scholar]
  42. F.Wiedemann, Kinderbijbel. De Bijbelsche geschiedenis aan kinderen verteld. Handboek voor ouders en onderwijzers en leesboek voor kinderen. Naar het Hoogduitsch door R.A.S.Piccardt (Leyden: D. Noothoven van Goor[1856]). Eerste uitgave van het Duitse origineel 1854.
    [Google Scholar]
  43. W.C.van der Zwaag, Leesboek over de bijbelsche geschiedenis (Groningen: F. Folkers1854).
    [Google Scholar]
  44. Cd. BuskenHuet, Litterarische fantasien en kritieken24 (Haarlem: H.D. Tjeenk Willink[1884]), zesde lezing: Feith en Kinker, 202-247.
    [Google Scholar]
  45. JacquesDane, ‘“Het eigen geweten der menschen”. Christendom en openbaar onderwijs volgens Jan Geluk (1835-1919)’ in: JohnExalto en Gertvan Klinken ed., De protestantse onderwijzer. Geschiedenis van een dienstbaar beroep, 1800-1920 (Zoetermeer: Meinema2015) 47-74.
    [Google Scholar]
  46. Marinusvan Hattum, Vrouwe Katharina Wilhelmina Bilderdijk. Gedichten voor kinderen, uitgegeven, ingeleid en toegelicht (Amstelveen: EON Pers2010).
    [Google Scholar]
  47. S.Hörchner, En nooit wordt hij van weldoen moe! Uit de geschiedenis van het Departement Kampen van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen (Kampen: Maatschappij tot Nut […][1997]).
    [Google Scholar]
  48. C.Houtman, Een wellustige en valse vrouw. Over een intrigerende ‘affaire’ in Schrift en uitleg (Kampen: Kok1998).
    [Google Scholar]
  49. C.Houtman, Bijbelse geschiedenis herverteld. Woord en beeld – Vraag en antwoord (Heerenveen: Groen2010).
    [Google Scholar]
  50. CeesHoutman, ‘Naar protestants voorbeeld. Leerstof over de bijbelse geschiedenis uit het tijdperk van de joodse emancipatie’, Kerk en theologie64 (2013) 162-183.
    [Google Scholar]
  51. C.Houtman, Kinderkerk en kinderpreek. Geloofsopvoeding in het negentiende-eeuwse protestantse Nederland (Heerenveen: Groen2013).
    [Google Scholar]
  52. CeesHoutman, ‘De joodse dichteres Estella Hertzveld (1837-1881). Door protestanten als een van de hunnen beschouwd’, Tijdschrift voor Nederlandse kerkgeschiedenis16/4 (2013) 129-137.
    [Google Scholar]
  53. CornelisHoutman, ‘Joseph, the Pastor and the Conqueror of Evil by Using Good: Observations on Genesis 50. 15-21 in Dutch Children’s and Family Bibles’ in: Marjo C.A.Korpel en Lester L.Grabbe ed., Open-Mindedness in the Bible and Beyond. A Volume of Studies in Honour of Bob Becking (Bloomsbury: London2015) 111-121.
    [Google Scholar]
  54. CeesHoutman, ‘Imitating Dutch Protestants: Jewish Educational Literature on the Biblical History from the 19th and the First Half of the 20th Century’ in: KlaasSpronk en Evelinevan Staalduine-Sulman ed., Hebrew Texts in Jewish, Christian and Muslim Surroundings (Leiden/Boston: Brill2018) 115-131.
    [Google Scholar]
  55. CeesHoutman, Kerst, Pasen en Pinksteren in zondagsschoolboekjes en andere negentiende-eeuwse lectuur voor de jeugd (Amstelveen: EON Pers2022).
    [Google Scholar]
  56. ‘Hulshoff (Willem van Oosterwijk)’ in: J.P.de Bie en J.Loosjes, Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland4 (’s-Gravenhage: Nijhoff1931) 418-419.
    [Google Scholar]
  57. ChantalKeijsper, ‘“’t Staat in ’n boek … omdeliefdewil, geloof me … ’t staat in ’n boek”. Literatuur in Woutertje Pieterse’, Over Multatuli23/46-47 (2001) 54-66.
    [Google Scholar]
  58. Bernd U.Schipper e.a., ‘Joseph (Son of Jacob)’ in: Hans-JosefKlauck e.a. ed., Encyclopedia of the Bible and Its Receptionxv (Berlin/Boston: De Gruyter2017) 680-713.
    [Google Scholar]
  59. JasperVree, Kerk, huis, school en staat. Leven, werk en vriendenkring van P. Hofstede de Groot (1844-1886) (Hilversum: Verloren2017).
    [Google Scholar]
  60. A.R.van Wijk, Plicht tot leren & plichten leren. Een onderzoek naar de ontwikkeling van de doperse geloofsopvoeding in de Lage Landen (ca. 1540-1811), aan de hand van de in druk verschenen geloofspedagogische geschriften1-2 (Kampen: Kok2007).
    [Google Scholar]
/content/journals/10.5117/DNK2023.1.003.HOUT
Loading
/content/journals/10.5117/DNK2023.1.003.HOUT
Loading

Data & Media loading...

This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error