Broeken | Amsterdam University Press Journals Online
2004
Volume 9, Issue 3
  • ISSN: 2468-2187
  • E-ISSN: 2468-2195

Abstract

Abstract

For a long time, the higher parts of the Dutch landscape were by no means as dry as they are today. This is certainly true of the lower parts of the Pleistocene sandy landscapes in the north, east and south. Those lowlands include so-called ‘broeken’. Such areas are nowadays characterized by the openness of their landscape and very intensive agricultural use. But they only acquired these core characteristics relatively recently. Broeken have repeatedly and fundamentally changed in character in the past. For a long time, they were predominantly densely forested wetlands. Rapid deforestation, drainage and the appearance of parcellation were the most significant landscape changes. To illustrate this transformation, we zoom in on two areas: (Gelderland province) and (Drenthe province). Dominant drivers of change are also briefly highlighted: population growth, urbanization, privatization and the rise of a market economy.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/THG2024.3.002.GROE
2024-08-01
2024-08-24
Loading full text...

Full text loading...

References

  1. Bavel, B.J.P. van (1999). Transitie en continuïteit. De bezitsverhoudingen en de plattelandseconomie in het westelijke gedeelte van het Gelderse rivierengebied ca. 1300-ca. 1570. Werken Gelre 52. Hilversum.
    [Google Scholar]
  2. Bavel, B. van (2010). Manors and Markets. The economy and society in the Low Countries, 500-1600. Oxford.
    [Google Scholar]
  3. Beek, R. van (2009). Reliëf in Tijd en Ruimte. Interdisciplinair onderzoek naar bewoning en landschap van Oost-Nederland tussen vroege prehistorie en middeleeuwen. Wageningen University and Research.
    [Google Scholar]
  4. Berg, E. van den (2015). Bossen van de Drentsche Aa. Een historisch-ecologische studie naar de verschillende bostypen en hun gebruik in de Late Middeleeuwen en Vroegmoderne Tijd (circa 1250-1800). Masterscriptie Kenniscentrum Landschap. Rijksuniversiteit Groningen.
    [Google Scholar]
  5. Berkel, G. van & K.Samplonius (2006). Nederlandse plaatsnamen: herkomst en historie. Utrecht.
    [Google Scholar]
  6. Bieleman, J. (1987). Boeren op het Drentse zand 1600-1910. Een nieuwe visie op de ‘oude’ landbouw. Proefschrift Landbouwuniversiteit Wageningen.
    [Google Scholar]
  7. Craandijk, J. (1876). Wandelingen door Nederland, met pen en potlood. Tweede deel. Kruseman en Tjeenk Willink, Haarlem.
    [Google Scholar]
  8. Dirkx, G.H.P. (1998). ‘Wood-pasture in Dutch common woodlands and the deforestation of the Dutch landscape’. In: K.J.Kirby & Ch.Watkins (red.). The ecological history of European forests, pp. 53-62. Walingford.
    [Google Scholar]
  9. Doesburg, J. van (2011). ‘Medieval castles in the Dutch central River Area: towers of power?’. Concilium Medii Aevi14, pp. 63-78.
    [Google Scholar]
  10. Gelders Genootschap (2012). Berkelland Beschreven. Cultuurhistorische gebiedsbeschrijving.
    [Google Scholar]
  11. Groenewoudt, B., H.van Haaster, R.van Beek & O.Brinkkemper (2007). ‘Towards a reverse image. Botanical research into the landscape history of the Eastern Netherlands (bc 1100-ad 1500)’. Landscape History29, pp. 17-33.
    [Google Scholar]
  12. Groenewoudt, B.J. (2012). Versatile Land: High versus low. Diverging developments in the eastern Netherlands. Proceedings of the Latvian Academy of Sciences, section A, nr. 66-3, 54-69 (Proceedings of the 24th session of pecsrl: Living in landscapes: knowledge, practice, imagination).
    [Google Scholar]
  13. Groenewoudt, B.J., R.M.van Heeringen & G.H.Scheepstra (red.) (2006). Het zandeilandenrijk van Overijssel. Bundel verschenen ter gelegenheid van de pensionering van A.D. Verlinde als archeoloog in, voor en van Overijssel. Nederlandse Archeologische Rapporten 22. Amersfoort.
    [Google Scholar]
  14. Groenewoudt, B., J.van Doesburg & H.Renes (2015). ‘Land of the Free. Social contrasts in Dutch ‘outlands’ (a.d. 1200-1900)’. Landscape History36 (2), pp. 35-48.
    [Google Scholar]
  15. Jong, H. de (1975). ‘Merkwaardige dekzandkopjes in de omgeving van Markelo. Irregularly shaped coversand hills and ridges in the surroundings of Markelo (summary p. 85)’. Boor en Spade. Mededelingen van de Stichting voor Bodemkartering9. Verspreide Bijdragen tot de kennis van de bodem van Nederland, pp. 79-85.
    [Google Scholar]
  16. Keunen, L.J. (red.) (2024). VOORST! Een cultuurhistorische atlas van een veelzijdige gemeente tussen Veluwe en IJssel. Voorst.
    [Google Scholar]
  17. Laak, J.C. ter (2005). De taal van het landschap. Pilotproject Toponiemen in de Berkelstreek. Rapportage Archeologische Monumentenzorg 123. rob, Amersfoort.
    [Google Scholar]
  18. Linden, H. van der (1955). De Cope. Bijdrage tot de rechtsgeschiedenis van de openlegging der Hollands-Utrechtse laagvlakte. Alphen aan de Rijn.
    [Google Scholar]
  19. Linden, H. van der (1982). ‘Het platteland in het noordwesten met de nadruk op de occupatie ca. 1000-1300’. In: Algemene Geschiedenis der Nederlanden ii, pp. 48-82.
    [Google Scholar]
  20. Lohuizen, H. van (1980). Het Beekberger Woud. De geschiedenis van een verloren oerbos. Oudheidkundige vereniging ‘De Marke’.
    [Google Scholar]
  21. Magnin, J.S. (1835). De voormalige kloosters in Drenthe, geschiedkundig beschouwd. Groningen.
    [Google Scholar]
  22. Martinet, J.F. (1790). ‘Beschrijving van het houtskoolen branden’. In: Volledige beschrijving van alle konsten, (…), 6e deel (De Houtskoolenbrander). Dordrecht.
    [Google Scholar]
  23. Nijhoff, I.A. (1830-1875). Gedenkwaardigheden uit de geschiedenis van Gelderland. Zes delen. Arnhem/Den Haag.
    [Google Scholar]
  24. Pinkert, B. (2017). Broekgebieden in het stroomgebied van de Berkel (1600-1850). Een interdisciplinair onderzoek naar hun fysisch-geografische, cultuurlandschappelijke en toponymische variatie (met een detailstudie van het Stokkumerbroek). Masterscriptie Kenniscentrum Landschap. Rijksuniversiteit Groningen.
    [Google Scholar]
  25. Pott, R. & J.Hüppe (1991). Die Hudelandschaften Nordwestdeutschlands. Münster.
    [Google Scholar]
  26. Renes, J. (1999). Landschappen van Maas en Peel. Een toegepast historisch-geografisch onderzoek in het streekplangebied Noord- en Midden-Limburg. Leeuwarden/Maastricht.
    [Google Scholar]
  27. Rooi, C.-J. de (2006). Waar de venen groeiden. De situering en transformatie van veengebieden in de Achterhoek. Afstudeerscriptie Leerstoelgroep Sociaal-Ruimtelijke Analyse. Wageningen Universiteit. Wageningen.
    [Google Scholar]
  28. Schiffer, W.L. (1884). ‘Het heilige woud’. Nieuwe Drentse Volksalmanak, pp. 158-168.
    [Google Scholar]
  29. Slicher van Bath, B.H. (1945). Mensch en land in de Middeleeuwen. Bijdrage tot een geschiedenis der nederzettingen in oostelijk Nederland. Assen.
    [Google Scholar]
  30. Sloet, J.J.S. (1911-1913). Geldersche Markerechten. Twee delen. ’s-Gravenhage.
    [Google Scholar]
  31. Smalbraak, J. (2009). Mooi (in ’t) holt. Vijf eeuwen bomen, bos en hout in Nationaal Landschap Winterswijk. Bachelorscriptie Van Hall-Larenstein. Velp.
    [Google Scholar]
  32. Spek, T. (1996). ‘Die bodenkundliche und landschaftliche Lage von Siedlungen, Äckern und Gräberfeldern in Drenthe (nördliche Niederlande). Eine Studie zur Standortwahl in vorgeschichtlicher, frühgeschichtlicher und mittelalterlicher Zeit (3400 v. Chr.-1500 n. Chr.)’.Siedlungsforschung. Archäologie – Geschichte – Geographie, 14, pp. 95-193.
    [Google Scholar]
  33. Spek, T. (2004). Het Drentse esdorpenlandschap. Een historisch-geografische studie. Utrecht.
    [Google Scholar]
  34. TenhagenF. (1975). Desammelte Abhandlungen Vredener Geschichte. Vreden.
    [Google Scholar]
  35. Theuws, F. (1989). ‘Middeleeuwse parochiecentra in de Kempen 1000-1350’. In: A.A.A.Verhoeven & F.Theuws (red.). Het Kempenproject 3. De Middeleeuwen centraal, pp. 97-216. Waalre.
    [Google Scholar]
  36. Thoen, H. & T.Soens (2015). ’The Low Countries’. ln: H.Thoen, & T.Soens (red.). Rural Economy and Society in North-Western Europe, 500-2000. Struggling with the Environment: Land Use and Productivity, pp. 221-260. Turnhout.
    [Google Scholar]
  37. Verlinde, A.D. (1987). Die Gräber und Grabfunde der späten Bronzezeit und frühen Eisenzeit in Overijssel. Proefschrift Universiteit Leiden. Amersfoort/Heerhugowaard.
    [Google Scholar]
  38. Vangheluwe, D. & T.Spek (2008). ‘De laatmiddeleeuwse transitie van landbouw en landschap in de NoordBrabantse Kempen’. Historisch-Geografisch Tijdschrift26 (1), pp. 1-23.
    [Google Scholar]
  39. Vriezen, E. (2007). Een veranderend landschap. Verkennende studie naar de aanwezigheid van oud bos in Oost-Nederland. Stageverslag Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten, Amersfoort.
    [Google Scholar]
http://instance.metastore.ingenta.com/content/journals/10.5117/THG2024.3.002.GROE
Loading
/content/journals/10.5117/THG2024.3.002.GROE
Loading

Data & Media loading...

This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error