2004
Volume 7, Issue 1
  • ISSN: 2468-2187
  • E-ISSN: 2468-2195

Abstract

Abstract

In the Netherlands plans are being developed to increase woodland substantially. But where? And what should new stretches of woodland be like to fulfill their intended functions? Historical information may help answering these questions. However, only for the period after 1850 detailed nation-wide cartographic information is available. Initiated by the Cultural Heritage Agency of the Netherlands () a big data analysis was carried out on a national scale to gain insight in the distribution and character of woodland in the late medieval period (1000-1500). Starting point was a database containing all 6284 Dutch place names. Medieval place names that refer to (the use of) woodland in general or to specific types of woodland were selected and mapped. The resulting distribution shows interesting regional differences but is distorted and incomplete. The next step is to supplement it by using national inventories of ‘ancient woodland’, historically known medieval woods, archaeological data on medieval charcoal burning sites and perhaps also known sites of ‘ancient woodland’ plant species. Regional inventories of field names will then be used to validate resulting spatial patterns.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/THG2022.1.003.EIJG
2022-03-01
2024-11-19
Loading full text...

Full text loading...

/deliver/fulltext/24682187/7/1/THG2022.1.003.EIJG.html?itemId=/content/journals/10.5117/THG2022.1.003.EIJG&mimeType=html&fmt=ahah

References

  1. Berg, E. van den (2015). Bossen van de Drentsche Aa. Een historisch-ecologische studie naar de verschillende bostypen en hun gebruik in de Late Middeleeuwen en Vroegmoderne Tijd (circa 1250-1800). Masterscriptie Landschapsgeschiedenis Rijksuniversiteit Groningen.
    [Google Scholar]
  2. Berkel, G. van & K.Samplonius (2006). Nederlandse plaatsnamen. Herkomst en historie. Utrecht (3e ed.).
    [Google Scholar]
  3. Bijlsma, R.J. (2002). Bosrelicten op de Veluwe. Een historisch-ecologische beschrijving. Wageningen (Alterra-rapport 647).
    [Google Scholar]
  4. Bijlsma, R.J. & H.N.Siebel (2003). ‘Spontane ontwikkeling van bos: gevolgen voor flora en vegetatie’. Vakblad Natuurbeheer42 (4), pp. 55-58.
    [Google Scholar]
  5. Bijlsma, R.J., R.W.de Waal, E.Verkaik, C.A.van den Berg & R.Haveman (2009). Natuurkwaliteit dankzij extensief beheer. Nieuwe mogelijkheden voor beheer gericht op een veerkrachtig bos- en heidelandschap (Alterra-rapport 1902).
    [Google Scholar]
  6. Bremer, P. (2018). Eeuwenoud bos in Overijssel. Achtergronddocument bij de Atlas van Overijssel (Cultuurhistorische Waardenkaart).
    [Google Scholar]
  7. Bremer, P. & R.During (2012). ‘De Wiernte of Drieschigt. Markebos op de rand van het Almelosche Veen’. De Levende Natuur113 (6), pp. 275-279.
    [Google Scholar]
  8. Buis, J. (1985). Historia Forestis. Nederlandse bosgeschiedenis. Proefschrift Universiteit Wageningen.
    [Google Scholar]
  9. Chiarucci, A., M.Araújo, G.Decocq, C.Beierkuhnlein & J.M.Fernández-Palacios (2010). ‘The concept of potential natural vegetation: An epitaph?’. Journal of Vegetation Science21, pp. 1172–1178.
    [Google Scholar]
  10. Deforce, K., B.Groenewoudt & K.Haneca (2021). ‘2500 Years of charcoal production in the Low Countries: The chronology and typology of charcoal kilns and their relation with early iron production’. Quaternary International593, pp. 295-305.
    [Google Scholar]
  11. Dirkx, G.H.P. (1998). ‘Wood-pasture in Dutch common woodlands and the deforestation of the Dutch landscape’. In: K.J.Kirby & Ch.Watkins (red.). The ecological history of European forests. Walingford, pp. 53-62.
    [Google Scholar]
  12. Edelman, C.H. & W.J.van Liere (1949). ‘Over woudgronden op de zeeklei van westelijk en noordelijk Nederland’. Tijdschrift van het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap66 (3), pp. 257-263.
    [Google Scholar]
  13. Edelman, C.H. (1954). ‘Over de plaatsnamen met het bestanddeel woud en hun betrekking tot de bodemgesteldheid ’. Boor en Spade7, pp. 197-216.
    [Google Scholar]
  14. Eijgenraam, G. (2021). Middeleeuwse bosplaatsen. Een globale reconstructie van de aanwezigheid van bos in het laatmiddeleeuwse Nederlandse landschap (1000-1500 n. Chr.) aan de hand van plaatsnamen (stagerapport). Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed/Wageningen Universiteit.
    [Google Scholar]
  15. Elerie, J.N.H. & Th.Spek (2009). Van Jeruzalem tot Ezelakker. Veldnamen als levend erfgoed in het Nationaal Landschap Drentsche Aa. Utrecht.
    [Google Scholar]
  16. Elerie, J.N.H., H.Smeenge H. & E.Van den Berg (2015). ‘Te holt en te veld.’ In: T.Spek, J.N.H.Elerie, J.P.Bakker & I.Noordhoff (red.). Landschapsbiografie van de Drentse Aa. Assen, pp. 244-281.
    [Google Scholar]
  17. Groenewoudt, B.J. & L.J.Keunen (2008). ‘Berlewalde: een verdwenen Achterhoekse wildernis.’Vitruvius2 (5), pp. 10-17.
    [Google Scholar]
  18. Groenewoudt, B.J. (2012a). ‘Bos in beweging. Over de dynamiek van bos, mens en landschap’. In: Unievan Bosgroepen. Bos4D. Naar integratie van tijd, schaal en ontwerp in het bosbeheer. Ede, pp. 22-25.
    [Google Scholar]
  19. Groenewoudt, B.J. (2012b). ‘Versatile land: high versus low. Diverging developments in the eastern Netherlands.’Proceedings of the Latvian Academy of Sciences, section A, nr. 66-3, pp. 54-69 (pecsrl 2010: Proceedings of the 24th session of pecsrl: Living in landscapes. Knowledge, practice, imagination).
    [Google Scholar]
  20. Groenewoudt, B.J. & Th.Spek (2016). ‘Woodland Dynamics as a Result of Settlement Relocation on Pleistocene Sandy Soils in the Netherlands (200 bc-ad 1400)’. Rural Landscapes: Society, Environment, History3 (1), pp. 1–17.
    [Google Scholar]
  21. Groenewoudt, B.J. & R.J.van Lanen (2018). ‘Diverging decline. Reconstructing and validating (post-)Roman population trends (ad 0-1000) in the Rhine-Meuse delta (the Netherlands)’. pca-European Journal of Postclassical Archaeologies8, pp. 189-218.
    [Google Scholar]
  22. Hennekens, S., N.Smits & J.Schaminée (2010). SynBioSys Nederland versie 3.3. Handleiding. Alterra-Wageningen.
    [Google Scholar]
  23. Haaster, H. van (2018). ‘Het botanische landschap’. In: E.A.F.Ball & R.Jansen (red.). Drieduizend jaar bewoningsgeschiedenis van oostelijk Noord-Brabant. Synthetiserend onderzoek van locatiekeuze en bewoningsdynamiek tussen 1500 v. Chr. en 1500 n. Chr. op basis van archeologisch onderzoek in het Malta-tijdperk. Amersfoort (Nederlandse Archeologische Rapporten 61), pp. 87-144.
    [Google Scholar]
  24. Horst, M. (2011). Van hout delen naar aandelen. Landschap, organisatie en beheer van de maalschap van het Gortelsche Bos op de Noordoost-Veluwe – 1618-1907. Masterscriptie Landschapsgeschiedenis Rijksuniversiteit Groningen.
    [Google Scholar]
  25. Johnson, M. (2010). Archaeological theory. An introduction. Oxford (2nd ed.).
    [Google Scholar]
  26. Kristiansen, K. (2014). ‘Towards a new paradigm? The third science revolution and its possible consequences in archaeology’. Current Swedish Archaeology22, pp. 11-34.
    [Google Scholar]
  27. Künzel, R.E, D.P.Blok & J.MVerhoeff (1988). Lexicon van Nederlandse toponiemen tot 1200. Amsterdam.
    [Google Scholar]
  28. Laak, J.T. ter (2005). De taal van het landschap. Pilotproject toponiemen in de Berkelstreek. Amersfoort (Rapportage Archeologische Monumentenzorg 123).
    [Google Scholar]
  29. Lanen, R.J. van (2017). Changing ways. Patterns of connectivity, habitation and persistence in Northwest European lowlands during the first millennium ad. Proefschrift Universiteit Utrecht.
    [Google Scholar]
  30. Lanen, R.J. van, B.J.Groenewoudt, T.Spek & E.Jansma (2016). ‘Route persistence. Modelling and quantifying historical route-network stability from the Roman period to early-modern times (ad 100-1600). A case study from the Netherlands’. Archaeological Anthropogenic Sciences10, pp. 1037-1052.
    [Google Scholar]
  31. Louwe Kooijmans, L.P., P.W.Van den Broeke, H.Fokkens & A.Van Gijn (2005). The Prehistory of the Netherlands. Amsterdam.
    [Google Scholar]
  32. Maes, B. (2016). Atlas van het landschappelijk groen erfgoed van Nederland. Cultuurhistorisch waardevolle bossen, houtwallen en heggen. Amersfoort (Rapportage Onderzoek Nederlands Cultuurlandschap 2). https://rce.webgispublisher.nl/Viewer.aspx?map=groen%5Ferfgoed.
    [Google Scholar]
  33. Meulen, D. van der (2003). Het bedwongen bos. Nederlanders en hun natuur. Amsterdam.
    [Google Scholar]
  34. Meures-Balke, J. & A.J.Kalis (2005). ‘Landnutzung in Prähistorischer und Historischer Zeit im Vredener Land. Ein Pollendiagramm von Ernst Burrichter Neu Betrachtet’. In: H.-W.Peine & H.Terhalle (red.). Stift-Stadt-Land. Vreden im Spiegel der Archäologie. Vreden (Beiträge des Heimatsvereins Vreden zur Landes und Volkskunde No. 69), pp. 83–90.
    [Google Scholar]
  35. Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (2020). Bos voor de toekomst. Den Haag. geraadpleegd via https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/kamerstukken/2020/11/18/uitwerking-ambities-en-doelen-landelijke-bossenstrategie-en-beleidsagenda-2030/Bos+voor+de+toekomst_Uitwerking+ambities+en+doelen+landelijke+Bossenstrategie+en+beleidsagenda+2030.pdf.
    [Google Scholar]
  36. Paulissen, M. (2018). ‘Talig erfgoed in het landschap: geografische namen als landschapshistorische bron’. De Maasgouw137 (1), pp. 17-22.
    [Google Scholar]
  37. Rackham, O. (1980). Ancient Woodland. Its history, vegetation and uses in England. London.
    [Google Scholar]
  38. Rackham, O. (1990). Trees and woodland in the British landscape. The complete history of Britain’s trees, woods & hedgerows. London (revised ed.)
    [Google Scholar]
  39. Rijk, J.H. de (1990). ‘Vergeten malebossen op de Veluwe’. Nederlands Bosbouw Tijdschrift (2), pp. 68-77.
    [Google Scholar]
  40. Schelhaas, M-J., E.Arets & H.Kramer (2017). ‘Het Nederlandse bos als bron van CO2’. Vakblad Natuur Bos Landschap137, pp. 6-9.
    [Google Scholar]
  41. Scholte Lubberink, H. & N.W.Willemse (2007). Bornsche Maten-Zuid Esch. Gemeente Borne. Een nederzetting uit de Late IJzertijd en Vroeg Romeinse tijd. Weesp (raap-rapport 1432).
    [Google Scholar]
  42. Scholte Lubberink, H & N.W.Willemse (2009). Bornsche Maten-Grutterskamp. Gemeente Borne. Een nederzetting uit de ijzertijd en vroeg-Romeinse tijd. Weesp (raap-rapport 1937).
    [Google Scholar]
  43. Smalbraak, J. (2009). Mooi (in ‘t) holt. Vijf eeuwen bomen, bos en hout in Nationaal Landschap Winterswijk. Bachelor thesis Van Hall-Larenstein, Velp.
    [Google Scholar]
  44. Smeenge, H. (2006). ‘Holten en strubben in het stroomgebied van de Drentse Aa’. De Levende Natuur107 (1), pp. 8-12.
    [Google Scholar]
  45. Smeenge, H. (2020). Historische landschapsecologie van Noordoost-Twente: Acht interdisciplinaire studies op het snijvlak van aardkunde, ecologie en cultuurhistorie (ca. 13.000 bp–heden). Proefschrift Rijksuniversiteit Groningen.
    [Google Scholar]
  46. Spek, T. (2004). Het Drentse esdorpenlandschap. Een historisch-geografische studie. Utrecht.
    [Google Scholar]
  47. Spring in ’t Veld, N. (2010). Bostoponiemen & bodems. Een veldnamenstudie in het Drentsche Aa gebied. Masterscriptie Culturele Geografie Rijksuniversiteit Groningen.
    [Google Scholar]
  48. Theuws, F. (2011). ‘De Nederzettingsontwikkeling in de Middeleeuwen: een model en enige thema’s voor toekomstig onderzoek’. In: F.Theuws, M.J.Van der Heiden & J.P.WVerspay (red.). De Archeologie van de Brabantse Akkers. Toegelicht aan de Hand van het Onderzoek van de Universiteit van Amsterdam in Veldhoven. Amsterdam (Themata 4), pp. 60-77.
    [Google Scholar]
  49. Thomassen, E., S.Wijdeven, M.Boosten, W.Delforterie & B.Nyssen (2020). Revitalisering Nederlandse Bossen. Wageningen.
    [Google Scholar]
  50. Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren, Unie van Bosgroepen en Algemene Vereniging Inlands Hout (2020). Nationale bossenstrategie. Voorstellen van de sector bos en natuur. Z.pl.
    [Google Scholar]
  51. Willemse, N., F.de Roode & J.Neefjes (2008). Cultuurhistorie in beeld. Een multidisciplinair pilotproject naar verborgen cultuurhistorie op de (West-)Veluwe. Amsterdam (raap-rapport 1829).
    [Google Scholar]
  52. Wulf, M. (1994). ‘Überblick zur Bedeutung des Alters von Lebensgemeinschaften, dargestellt am Beispiel “historisch alter Wälder” ’. Norddeutsche Naturschutzakademien (naa) Berichte7 (3), pp. 3-14.
    [Google Scholar]
  53. Zomer, J. (2016). Middeleeuwse veenontginningen in het getijdenbekken van de Hunze. Een interdisciplinair landschapshistorisch onderzoek naar de paleogeografie, ontginning en waterhuishouding (ca 800-ca 1500). Proefschrift Rijksuniversiteit Groningen.
    [Google Scholar]
/content/journals/10.5117/THG2022.1.003.EIJG
Loading
/content/journals/10.5117/THG2022.1.003.EIJG
Loading

Data & Media loading...

This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error