oa Veldwerkverslag: onderzoeksmateriaal verzamelen bij de Amsterdamse politie

Om gespreksanalytisch materiaal te verzamelen bij de Amsterdamse politie heb ik meegelopen met een politieteam waar ik verhoren mocht observeren en opnemen. In dit artikel beschrijf ik deze materiaalverzamelingsfase. De lange tijd die nodig was om toestemming te krijgen om politiemateriaal te verzamelen lijkt niet in verhouding te staan met de snelle toegang tot de Amsterdamse politie. Eenmaal ‘binnen’ was het van belang om zo goed mogelijke relaties te onderhouden met de onderzochten om mijn veldwerk goed te laten verlopen. Het was belangrijk om vertrouwen te winnen, ervoor te zorgen dat het onderzoek niet negatief werd beïnvloed, me bewust te zijn van mijn tijdelijke aanwezigheid en mijn afhankelijkheid van de onderzochten. De pogingen die ik deed om een goede relatie te onderhouden hebben ervoor gezorgd dat het wantrouwen tegenover mij door de tijd heen verminderde. Hoewel mijn relaties met de politie sterker werden, werd ik ook geconfronteerd met verschillende problemen gedurende mijn veldwerkperiode. De observer’s paradox (Labov, 1972) speelt altijd een rol in dit soort situaties. Als onderzoeker in het veld heb je verschillende keuzes in hoe je hiermee omgaat. Mijn fysieke aanwezigheid evenals de aanwezigheid van de audiorecorder probeerde ik zo veel mogelijk te compenseren door het optimaliseren van mijn zitpositie en door de juiste balans te vinden in het maken van aantekeningen. Mijn aanwezigheid zorgde ook voor andere problemen, zoals de problemen die ik als onderzoeker ervoer door de verschillende rollen die ik toegewezen kreeg door zowel agenten als verdachten: expert, onderzoeker en student. De rollen die ik mezelf toewees waren die van politiehandlanger of onderzoeker zonder functie in de verhoorkamer. Dit leidde soms tot frustraties en ongemakkelijkheid en ik maakte me zelfs zorgen om mijn eigen anonimiteit. Dit artikel laat zien dat de onderzoeker in het veld keuzes heeft om met dit soort moeilijkheden om te gaan. Ik hoop hiermee toekomstige of huidige gespreksanalisten enthousiast te maken om veldwerk uit te voeren en nieuw materiaal te verzamelen.