2004
  1. Home
  2. A-Z Publicaties
  3. Nederlandse Taalkunde
  4. Volume 29, Issue 2
  5. Artikel
Volume 29, Issue 2
  • ISSN: 1384-5845
  • E-ISSN: 2352-1171

Samenvatting

Abstract

Middle Dutch sports a number of verbs whose past participle occurs without the characteristic -prefix, because of their inherently perfective aspect: (‘stay’), (‘bring’), (‘come’) (‘(under)go’), (‘find’) and (‘become’). This article presents a multivariate analysis of a corpus study on 2683 tokens of these Middle Dutch participles. It confirms earlier hypotheses on the Hollandic origin of the - ausgleich, and finds that versified texts lag behind in the innovation. The fitted trajectory of the verbs shows that the change is set off and led by , but finds that it gains particular traction with and . The effect is unlikely to be due to frequency effects, but rather due to homonymy avoidance in the verbal paradigm and to sociolinguistic factors: (Late) Middle Hollandish probably imported the -prefix from Brabant, but without the nuanced semantic sensitivity. Later, the prestigious Hollandic forms in the perfectiva simplicia rolled back to the South, probably catalysed by systematicity pressure.

© Tuur Schockaert & Freek Van de Velde
Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/NEDTAA2024.2.003.SCHO
2024-09-01
2024-10-19
Loading full text...

Full text loading...

References

  1. Bartón, Kamil (2023). MuMIn: Multi-Model Inference. R package version 1.47.5. https://CRAN.R-project.org/package=MuMIn.
     [Google Scholar]
  2. Bates, Douglas, MartinMaechler, BenBolker & SteveWalker (2015). Fitting linear mixed- effects models using lme4. Journal of Statistical Software67(1), 1-48.
     [Google Scholar]
  3. Berteloot, Amand (2004). Nogmaals de prefixloze voltooide deelwoorden in het Middelnederlands. In: J.De Caluwe, G.De Schutter, M.Devos & J.Van Keymeulen (red.), Taeldeman, man van de taal, schatbewaarder van de taal. Gent: Academia Press, 67-86.
     [Google Scholar]
  4. Booij, Geert, BettelouLos & MargitRem (2006). De oorsprong van ghe als negatiefpolair element in het Middelnederlands. Taal en Tongval58, 3-27.
     [Google Scholar]
  5. van Bree, Cor (2007). Historische Grammatica van het Nederlands. Dordrecht: Foris.
     [Google Scholar]
  6. van Bree, Cor (z.d). Leerboek voor de historische grammatica van het Nederlands. Deel 2: Flexie – Woordvorming.
     [Google Scholar]
  7. Bybee, Joan (2002). Main clauses are innovative, subordinate clauses are conservative: consequences of the nature of constructions. In: J.Bybee & M.Noonan (red.), Complex sentences in grammar and discourse: essays in honor of Sandra A. Thompson. Amsterdam: John Benjamins, 1-17.
     [Google Scholar]
  8. Bybee, Joan (2006). From usage to grammar: the mind’s response to repetition. Language82, 711-733.
     [Google Scholar]
  9. CMNL=Corpus Middelnederlands. https://corpusmiddelnederlands.ivdnt.org.
  10. Croft, William (2000). Typology. In: M.Aronoff & J.Rees-Miller (red.), The handbook of linguistics. Oxford: Blackwell, 337-368.
     [Google Scholar]
  11. DBNL=Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren. https://www.dbnl.org.
  12. De Belder, Marijke (2005). Het voltooid deelwoord in het Oudnederlands. Ongepubliceerde eindverhandeling. KU Leuven.
     [Google Scholar]
  13. De Smet, Isabeau & FreekVan de Velde (2020). A corpus-based quantitative analysis of twelve centuries of preterite and past participle morphology in Dutch. Language Variation and Change32, 241-265.
     [Google Scholar]
  14. De Smet, Isabeau & FreekVan de Velde (2019). Reassessing the evolution of West Germanic preterite inflection. Diachronica36(2), 139-180.
     [Google Scholar]
  15. De Smet, Isabeau (2021). De sterke werkwoorden in het Nederlands: Een diachroon, kwantitatief onderzoek. Doctoraal proefschrift, KU Leuven.
     [Google Scholar]
  16. Duinhoven, Anton M. (1985). De deelwoorden vroeger en nu. Voortgang6, 97-138.
     [Google Scholar]
  17. Fortson, Benjamin W. IV (2010). Indo-European language and culture: An introduction. 2de uitgave. Chichester: Wiley-Blackwell.
     [Google Scholar]
  18. Fox, John & SanfordWeisberg (2019). An R Companion to Applied Regression. 3de uitgave. Thousand Oaks: Sage.
     [Google Scholar]
  19. Fox, John (2003). Effect displays in R for generalised linear models. Journal of Statistical Software8(15), 1-27.
     [Google Scholar]
  20. Franck, Johannes (1967). Mittelniederländische Grammatik mit Lesestücken und Glossar. 2de uitgave. Arnhem: Gysbers en Van Loon.
     [Google Scholar]
  21. Gries, Stefan Th. (2015). The most under-used statistical method in corpus linguistics: multi-level (and mixed-effects-models). Corpora10(1), 95-125.
     [Google Scholar]
  22. Gries, Stefan Th. (2020). On classification trees and random forests in corpus linguistics: some words of caution and suggestions for improvement. Corpus Linguistics and Linguistic Theory16(3), 617-647.
     [Google Scholar]
  23. Gybels, N. (1956). De sterke werkwoorden in Zuid-Nederland. Ongepubliceerde eindverhandeling, KU Leuven.
     [Google Scholar]
  24. Gysseling, Maurits (1977-1987). Corpus Gysseling. Leiden: Martinus Nijhoff.
     [Google Scholar]
  25. Haeseryn, Walter, KirstenRomijn, GuidoGeerts, Jaapde Rooij & Maarten C.van den Toorn (red.). 1997. Algemene Nederlandse Spraakkunst. 2de ed. Groningen: Nijhoff.
     [Google Scholar]
  26. Harrell, Frank E., Jr. (2023). Hmisc: Harrell Miscellaneous. R package version 5.1-0. https://CRAN.R-project.org/package=Hmisc.
     [Google Scholar]
  27. Hol, Adriana Roelandina (1939). Het prefix in het verleden deelwoord. Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde60, 249-293.
     [Google Scholar]
  28. van der Horst, Johannes M. (2008). Geschiedenis van de Nederlandse syntaxis. Leuven: Universitaire Pers Leuven.
     [Google Scholar]
  29. Hothorn, Torsten, KurtHornik & AchimZeileis (2006). Unbiased recursive partitioning: a conditional inference framework. Journal of Computational and Graphical Statistics15(3), 651-674.
     [Google Scholar]
  30. Keuleers, Emmanuel, MarcBrysbaert & BorisNew (2010). SUBTLEX-NL: A new frequency measure for Dutch words based on film subtitles. Behavior Research Methods42(3), 643-650.
     [Google Scholar]
  31. Kruijsen, Joep & Nicolinevan der Sijs (red.) (2016). Meertens Kaartenbank. https://www.meertens.knaw.nl/kaartenbank.
     [Google Scholar]
  32. Kuznetsova, Alexandra, Per B.Brockhoff & Rune H.B.Christensen (2017). lmerTest package: tests in linear mixed effects models. Journal of Statistical Software82(13), 1-16.
     [Google Scholar]
  33. Levshina, Natalia (2015). How to do linguistics with R: Data exploration and statistical analysis. Amsterdam: John Benjamins.
     [Google Scholar]
  34. van Loey, Adolphe (1980). Middelnederlandse spraakkunst. 9de uitgave. Groningen: J.B. Wolters.
     [Google Scholar]
  35. Lüdecke, Daniel (2018). ggeffects: tidy data frames of marginal effects from regression models. Journal of Open Source Software3(26), 772.
     [Google Scholar]
  36. Mailhammer, Robert (2008). Ablaut variation in the proto-Germanic noun: The long arm of the strong verbs. Sprachwissenschaft33, 279-300.
     [Google Scholar]
  37. Meyer, David, AchimZeileis & KurtHornik (2023). Vcd: Visualizing Categorical Data. R package version 1.4-11. https://CRAN.R-project.org/package=vcd.
     [Google Scholar]
  38. MNW=Middelnederlandsch woordenboek. 1885-1941. Zie: Verwijs et al.
  39. Mooijaart, Maartje Agatha (1992). Atlas van Vroegmiddelnederlandse taalvarianten. Leiden: Rijksuniversiteit Leiden. (Proefschrift).
     [Google Scholar]
  40. Mustanoja, Tauno F. (1960). A Middle English syntax. Helsinki: Société Néophilologique.
     [Google Scholar]
  41. Niwa, Yoshinobu (2008). Why does ga- not appear in the Gothic past participle?. Studia Anglica Posnaniensia44, 13-23.
     [Google Scholar]
  42. Overdiep, Gerrit Siebe (1946). Vormleer van het Middelnederlandsch der XIIIe eeuw. Antwerpen: Standaard.
     [Google Scholar]
  43. Pfeifer, Wolfgang (1993). Etymologisches Wörterbuch des Deutschen. 2de editie. Berlijn: Akademie Verlag.
     [Google Scholar]
  44. Philippa, Marlies, FransDebrabandere & ArendQuak (2003-2009). Etymologisch woordenboek van het Nederlands. Amsterdam: Amsterdam University Press.
     [Google Scholar]
  45. Pijnenburg, Wilhelmus Johannes Juliana, Karina H.van Dalen-Oskam, KatrienDepuydt, Tanneke H.Schoonheim, H.T.Aalbrecht, PeterBurger, M.C.van Dalen, G.H.Dambrink, M.J.M.van Diepen & K.Stooker (red.) (2000). Vroegmiddelnederlands woordenboek. https://gtb.ivdnt.org.
     [Google Scholar]
  46. Pijnenburg, Wilhelmus Johannes Juliana (1981). De Mnl. ghe-loze participia. Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde98, 104-116.
     [Google Scholar]
  47. Pijpops, Dirk, IsabeauDe Smet & FreekVan de Velde (2018). Constructional contamination in morphology and syntax. Four case studies. Constructions and Frames10(2), 269-305.
     [Google Scholar]
  48. Quak, Arend & Johannes M.Van der Horst (2002). Inleiding Oudnederlands. Leuven: Universitaire Pers Leuven.
     [Google Scholar]
  49. R Core Team (2023). R: A language and environment for statistical computing. R Foundation for Statistical Computing. Wenen. http://www.R-project.org.
     [Google Scholar]
  50. Rathert, Monika (2009). Morphologie: Zur Morphophonologie des Partizips II im Deutschen. Hamburg: Helmut Buske.
     [Google Scholar]
  51. van Reenen, Pieter (2002). Het 14de-eeuwse Middelnederlandse oorkondencorpus als dynamisch-systematisch referentiekader voor taalkundig onderzoek. In: E.Vanhoutte (red.), Talig erfgoed: De zuidelijke Nederlanden in de 14de eeuw. Gent: KANTL, 399-412.
     [Google Scholar]
  52. Rijkhoff, Jan (2008). Synchronic and diachronic evidence for parallels between noun phrases and sentences. In: F.Josephson & I.Sörman (red.), Interdependence of Diachronic and synchronic analyses. Amsterdam: John Benjamins, 13-42.
     [Google Scholar]
  53. Sarkar, Deepayan (2008). Lattice: multivariate data visualization with R. New York: Springer.
     [Google Scholar]
  54. Schönfeld, Moritz & AlphonseVan Loey (1970). Historische grammatica van het Nederlands. 8ste uitgave. Zutphen: Thieme.
     [Google Scholar]
  55. van der Sijs, Nicoline (2011). Dialectatlas van het Nederlands. Amsterdam: Bert Bakker.
     [Google Scholar]
  56. Singmann, Henrik, BenBolker, JakeWestfall, FrederikAust & Mattan S.Ben-Shachar (2023). Afex: Analysis of Factorial Experiments. R package version 1.3-0. https://CRAN.R-project.org/package=afex.
     [Google Scholar]
  57. Speelman, Dirk & MarianaMontes (2022). Mclm: Mastering Corpus Linguistics Methods. R package version 0.2.7. https://CRAN.R-project.org/package=mclm.
     [Google Scholar]
  58. Stoett, Frederik A. (1923). Middelnederlandsche spraakkunst: Syntaxis. 3de uitgave. ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff.
     [Google Scholar]
  59. Streitberg, Wilhelm (1910). Gotisch – Griechisch – Deutsches Wörterbuch. Heidelberg: Carl Winter.
     [Google Scholar]
  60. van Swaay, Henricus Antonius Josephus (1899). Het Prefix GA- GI- GE- en de “Actionsart”. Doctoraal Proefschrift. Utrecht: Kemink & Zoon.
     [Google Scholar]
  61. van Swaay, Henricus Antonius Josephus (1909). De perfectiva simplicia in het Nederlandsch. Tijdschrift voor Nederlandse taal- en letterkunde28, 1-47.
     [Google Scholar]
  62. Tagliamonte, Sali A. & R.Harald Baayen (2012). Models, forests, and trees of York English: was/were variation as a case study for statistical practice. Language Variation and Change24(2), 135-178.
     [Google Scholar]
  63. Tálasi, Zsófia (2009). Het Nederlandse prefix ge- in historisch perspectief: ‘Ge- + werkwoordstam’-afleidingen in grammatica’s, woordenboeken en teksten. Doctoraal proefschrift, Universiteit Leiden.
     [Google Scholar]
  64. Van de Velde, Freek (2017). Understanding grammar at the community level requires a diachronic perspective: Evidence from four case studies. Nederlandse Taalkunde22(1): 47-74.
     [Google Scholar]
  65. Van de Velde, Freek, JozefienPiersoul & IsabeauDe Smet (2020). De wervelkolom van taalverandering. Nederlandse Taalkunde25(2-3), 371-385.
     [Google Scholar]
  66. Van Loon, Jozef (2014). Historische fonologie van het Nederlands. 2de uitgave. Antwerpen: Universitas.
     [Google Scholar]
  67. Van Loon, Jozef (2005). Principles of historical morphology. Heidelberg: Winter.
     [Google Scholar]
  68. Venables, W.N. & B.D.Ripley (2002). Modern applied statistics with S. 4de uitgave. New York: Springer.
     [Google Scholar]
  69. Verwijs, Eelco, JakobVerdam, FrederikStoett, WillemDe Vreese, G.I.Lieftinck & AntonBeekman (red.) (1885-1941). Middelnederlandsch woordenboek. https://gtb.ivdnt.org.
     [Google Scholar]
  70. VMNW. Vroegmiddelnederlands woordenboek. 2000. Zie: Pijnenburg et al.
  71. Vries, Matthias de & Allardte Winkel (1864-2001). Woordenboek der Nederlandsche taal. https://gtb.ivdnt.org.
     [Google Scholar]
  72. Waring, Elin, MichaelQuinn, AmeliaMcNamara, EduardoArino de la Rubia, HaoZhu & ShannonEllis (2022). skimr: compact and flexible summaries of data. R package version 2.1.5. https://CRAN.R-project.org/package=skimr.
     [Google Scholar]
  73. Wickham, Hadley, MaraAverick, JenniferBryan, WinstonChang, LucyD’Agostino McGowan, RomainFrançois, GarrettGrolemund, AlexHayes, LionelHenry, JimHester, MaxKuhn, ThomasLin Pedersen, EvanMiller, StephanMilton Bache, KirillMüller, JeroenOoms, DavidRobinson, DanaPaige Seidel, VitalieSpinu, KohskeTakahashi, DavisVaughan, ClausWilke, KaraWoo & HiroakiYutani (2019). Welcome to the tidyverse. Journal of Open Source Software4(43), 1686.
     [Google Scholar]
  74. Wickham, Hadley, RomainFrançois, LionelHenry, KirillMüller & DavisVaughan (2023). dplyr: a grammar of data manipulation. R package version 1.1.2. https://CRAN.R-project.org/package=dplyr.
     [Google Scholar]
  75. Wickham, Hadley (2016). ggplot2: Elegant Graphics for Data Analysis. New York: Springer.
     [Google Scholar]
  76. Van Wijk, Nicolaas (1940). Het getijdenboek van Geert Grote naar het Haagse handschrift 133 E 21. Leiden: Brill.
     [Google Scholar]
  77. Wilmanns, Wilhelm (1906). Deutsche Grammatik. Abteilung 3: Flexion. Hälfte 1: Verbum. Berlijn: Walter De Gruyter.
     [Google Scholar]
  78. Wischer, Ilse & MechteldHabermann (2004). Der Gebrauch von Präfixverben zum Ausdruck von Aspekt/Aktionsart im Altenglischen und Althochdeutschen. Zeitschrift für germanistische Linguistik32(2), 262-285.
     [Google Scholar]
/content/journals/10.5117/NEDTAA2024.2.003.SCHO
Loading
Een multivariate analyse van de diachronie van het ge-prefix bij het voltooid deelwoord van perfectiva simplicia in het Middelnederlands
NedTaal 29, 222 (2024); https://doi.org/10.5117/NEDTAA2024.2.003.SCHO
/content/journals/10.5117/NEDTAA2024.2.003.SCHO
/content/journals/10.5117/NEDTAA2024.2.003.SCHO
Loading

Data & Media loading...

Keyword(s): ge-prefix; homonymy avoidance; perfectiva simplicia

Most Cited Most Cited RSS feed

Dit is een verplicht veld
Graag een geldig e-mailadres invoeren
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error