Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken - Volume 21, Issue 2, 2005

Ziekteverzuim is in Nederland een zeurend probleem. Al jarenlang staat de aanpak ervan hoog op de agenda van zowel de werkgevers als de overheid. Met regelingen en wetgeving probeert de overheid werkgevers over te halen het ziekteverzuim terug te dringen. Verschillende beleidsmaatregelen strijden om voorrang en, zoals zo vaak in Nederland, de kost gaat voor de baat uit.

The growth of part-time employment: supply and demand

The Dutch labour market shows a high part-time employment rate, and the rate continues to grow at a pace faster than in other OECD countries. The increase in labour force participation of women plays an important role. The contribution of men to part-time employment is growing but stays behind that of women. The shift between sectors of industry, from manufacturing to services, contributes to the growth of part-time employment. We discuss several reasons for firms to hire part-time employees. We investigate the importance of factors of supply and demand by means of a regression analysis at the sectoral level of industry. We find that the increasing demand for flexible labour contributes to the growth of part-time employment.

'Geen woning, geen kroning'. Dé slogan van 1980, het jaar waarin ik vakbondsbestuurder werd. De maatschappelijke onrust hing niet alleen samen met de kroning van koningin Beatrix maar vooral ook met de economie, die alsmaar slechtere cijfers voortbracht.

Geographical mobility and the match between education and job

In this article we examine the influence of geographical mobility on the match between education and job. We investigate to what extent geographical mobile school-leavers have better education-job matches than school-leavers who are less mobile. For this purpose we use data about school-leavers from secondary (vocational) education and higher vocational education in the period 1996 to 2001. Contrary to previous research we examine, next to the educational level of the job, also the match between field of study and job, job security and number of working hours of the job. Incorporating this set of four job characteristics adds a potentially useful dimension to understand school-leavers job-search behaviour and the role of geographical mobility in finding a suitable job. Our results show that to some extent mobility leads to a better match between education and job. It appears that mobile school-leavers have a higher probability of a permanent or a full-time job than school-leavers who are less mobile. Furthermore, the probability of a job at the attained educational level increases with mobility. However, the impact of mobility is smaller for the latter. This result suggests that school-leavers especially are willing to be mobile to ensure job security or a full-time job.

Labour market integration of school-leavers in Europe

First of all, in this article the integration of school-leavers into the labour market is described for various European countries. Next, it is questioned how the observed cross-national variation can be interpreted. It is investigated to what extent structural and institutional factors are related to differences in the labour market integration of school-leavers between countries. For the empirical analysis, data from the EU LFS 2000 Ad hoc module on School-to-Work Transitions are used. The results of this analysis show considerable differences between countries regarding the integration of school-leavers into the labour market. These differences in labour market integration are indeed associated with structural and institutional factors.

De afgelopen tijd hebben berichten in de media over verspilling van reïntegratiegelden de reïntegratiemarkt in een kwaad daglicht gesteld. De discussie lijkt een vorm van zwartepieten. Publieke opdrachtgevers verwijten reïntegratiebedrijven, die werklozen en arbeidsongeschikten weer aan het werk moeten helpen, een te geringe kwaliteit of weinig feeling met de vraagkant van de arbeidsmarkt. De bedrijven op hun beurt klagen over te lage subsidies ofwel 'trajectprijzen' en te geringe transparantie bij gemeenten inzake aanbestedingsprocedures. Gemeenten zouden ook nog eens het grootste deel van hun budget besteden aan gesubsidieerd in plaats van regulier werk. Door deze verwijten kan de indruk ontstaan dat investeringen in activering en reïntegratie weggegooid geld zijn. De regering neemt een wat halfslachtige houding aan en lijkt soms meer vertrouwen te hebben in inkomensprikkels voor werklozen of met werkloosheid bedreigde arbeidsgehandicapten. Dit valt ook af te leiden uit de nieuwe WAO- en WW-plannen. In de woorden van het CPB: 'Activering met de stok is effectiever dan met de wortel'. Het zwarte-pietenspel komt mede voort uit een onduidelijke verantwoordelijkheidsverdeling of het afschuiven van verantwoordelijkheden.

Determinants of the ability to work among persons with mental illness

The rates of inability to work due to mental illness are high in the Netherlands. Not all employees with mental illness are unable to work. This article explores the factors that contribute to the ability to work for people with mental illness. For this research, we retrospectively reviewed notes of 135 patients of a Dutch policlinic outpatients department of a mental hospital. Results show that, apart from personal factors like young age, good physical health and, surprisingly, social phobia as diagnosis, also some work factors influence the ability to work among persons with mental illness. Particularly, reactions at work by colleagues affect the ability to work, and the importance of this factor increases when the age of the employees with mental illness rises. Exclusion and disaffiliation because of disability to work, due to processes of modernisation, is an undesirable hazard. Diversity theory could be an explanation for the importance of reactions at work, considering people with mental illnesses as a minority in a workplace, and could be a link for the development of policy at both the organizational and individual level.

Co-operation with preservation of autonomy. The effects of e-mail on quality of working life

This paper addresses the question whether the use of e-mail enhances or threatens quality of working life. The results of qualitative and explorative research at the Head Quarters of the Dutch Royal Navy are presented. Interviews with employees were used as a method to investigate the use of e-mail and its effect on quality of working life. The (preliminary) conclusion of this research is that the use of e-mail enhances quality of working life. The opportunities for not-work related communication through e-mail are not considered to be important and employees indicated that the use of e-mail does not enhance their workload. The informal style of communication has a moderately positive effect on quality of working life. The most important factor in the relation between the use of e-mail and quality of working life is the autonomy of employees. Employees have more opportunities to execute their tasks in the way the want. E-mail facilitates cooperation between relatively autonomous employees and this enhances the quality of work.

Wetenschappers afrekenen op prestaties is een omstreden component van wat wel 'managerialism' wordt genoemd. Een beetje wetenschapper lijkt dit '-ialism' uit goed fatsoen te moeten verwerpen als een aantasting van de wetenschappelijke autonomie. Andere punten van kritiek gelden de opkomst van een in essentie nutteloze 'bureaucratie', de onmogelijkheid om het complexe wetenschappelijke proces te vatten in prestatie-indicatoren en het uitlokken van 'strategisch gedrag'. Emeritus hoogleraar bestuurskunde Nico Nelissen verwoordde deze mening in een afscheidsinterview. Daarin stelde hij dat de universiteit en hij uit elkaar waren gegroeid. De gemeenschap van bevlogen geleerden zou zijn verworden tot een bende calculerende burgers die niet denken over hun bijdrage aan de maatschappij 'met als dieptepunt de outputmeting waaraan onderzoekers worden blootgesteld'.

Dit boek van Erik Bax presenteert een model dat managers (in opleiding) kan helpen bij het structureren van vraagstukken met betrekking tot welk strategisch hrm-beleid past bij een bepaalde organisatie. Dit zogenaamde SAAP-model (strategisch arbeidsallocatieproces) biedt inzicht in de relaties tussen de arbeidsvraag en het arbeidsaanbod en hoe de omgeving en de hr-strategie de relaties beïnvloeden. Ook biedt het inzicht in de consequenties van keuzes in dit proces. Het hr-proces wordt als een primair proces benaderd waardoor de onafhankelijke subprocessen, procedures en personeelsinstrumenten niet als los zand worden beschreven, maar worden gerelateerd aan de dynamiek van de organisatiecontext en de strategie die wordt gevolgd om op de markt succes te behalen.