2004
Volume 29, Issue 2
  • ISSN: 1384-5829
  • E-ISSN: 2352-118X

Abstract

Abstract

This article contributes to the emergent study of the representation of masculinity by focusing on the construction of masculinity in a corpus of five male-authored Dutch novels from the late nineteenth century. The analysis is guided by the assumption that masculinity, including the domestic, sexual and societal dispositions of men, is increasingly questioned towards the end of the nineteenth century. In the Netherlands the 1890s are a period of intense social debate, which sees the rise of the feminist and the socialist movement, among others. This article hypothesizes that the women’s movement in particular incited a foregrounding of masculinity in male-authored novels in both the canonical genre of the naturalist novel and in novels with a more direct political purpose (tendency writing). An interaction between genre and gender is observed: the former (by Emants and Couperus), while not explicitly engaging with feminist issues, explore hierarchies between various types of masculinity and serve to debunk to notion of masculine sovereignty in their protagonists; the latter (by Heijermans and Ortt), by engaging with contemporary social debates, present male protagonists who are more willing to follow the feminist movement in its questioning of patriarchal notions of masculinity.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/NEDLET.2024.2.002.VITS
2024-12-01
2025-01-02
Loading full text...

Full text loading...

References

  1. Alphen, E. van, 2014. ‘“Eigenschaften ohne Mann”: Madness and Introspection in Marcellus Emants’s Een nagelaten bekentenis (1894)’, in: Journal of Dutch Literature5, 2, 20-34.
    [Google Scholar]
  2. Alphen, E. van, 2020. ‘When Shame and Masculinity Collude and Collide. Introduction’, in: Alphen, E. van (red.) Shame and Masculinity. Amsterdam, Valiz.
    [Google Scholar]
  3. Anbeek, T., 1990. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1885-1985. Amsterdam, De Arbeiderspers.
    [Google Scholar]
  4. Bel, J., 1993. Nederlandse literatuur in het fin-de-siècle. Een receptie-historisch overzicht van het proza tussen 1885 en 1900. Amsterdam, Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  5. Bel, J., 2015. Bloed en rozen. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1900-1945. Amsterdam, Bert Bakker.
    [Google Scholar]
  6. Braun, M., 1992. De prijs van de liefde. De eerste feministische golf, het huwelijksrecht en de vaderlandse geschiedenis. Amsterdam, Het Spinhuis.
    [Google Scholar]
  7. Carlier, J., 2012. ‘Mannen, mannelijkheid en vrouwenrechten in de Belgische belle époque’, in: Tijdschrift voor Genderstudies15, 1, 5-19.
    [Google Scholar]
  8. Coenen, F., 1892. Verveling. Amsterdam, Jan Leendertz en zoon.
    [Google Scholar]
  9. Connell, R.W., 2005 (1995). Masculinities. Cambridge, Polity Press.
    [Google Scholar]
  10. Couperus, L., 1990 (1890). Noodlot. Utrecht / Antwerpen, Uitgeverij L.J. Veen.
    [Google Scholar]
  11. Couttenier, P. & Van den Berg, W., 2016 (2009). Alles is taal geworden. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1800-1900. Amsterdam, Bert Bakker.
    [Google Scholar]
  12. Van Deyssel, L., 1974 [1887]. Een liefde. Den Haag, Uitgeverij Bert Bakker.
    [Google Scholar]
  13. Emants, M., 1994 (1894). Een nagelaten bekentenis. Amsterdam, Prometheus / Bert Bakker.
    [Google Scholar]
  14. Greve, M. & Waaldijk, B., 1998. Feministische openbaarheid. De Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid in 1898. Amsterdam, Stichting Beheer IISG / IIAV.
    [Google Scholar]
  15. Heijermans, H., 1922 (1898). Kamertjeszonde. Amsterdam, Em. Querido.
    [Google Scholar]
  16. Huygens, C., 1897. Barthold Meryan. Amsterdam, P.N. van Kampen en zoon.
    [Google Scholar]
  17. Jansz, U., 1983. Vrouwen, ontwaakt! Driekwart eeuw sociaal-democratische vrouwenorganisatie tussen solidariteit en verzet. Amsterdam, Bert Bakker.
    [Google Scholar]
  18. Jansz, U., 1990. Denken over sekse in de eerste feministische golf. Amsterdam, Sara / Van Gennep.
    [Google Scholar]
  19. Jongvan Beek & Donk, C., 1984 (1897). Hilda van Suylenburg. Amsterdam, Feministische Uitgeverij Sara.
    [Google Scholar]
  20. Kemperink, M., 2006. ‘Gelijkheid en hiërarchie. Utopische voorstellingen in de Nederlandse literatuur rond 1900, in: De Negentiende Eeuw30, 1, 48-60.
    [Google Scholar]
  21. Kemperink, M.G., 2007. ‘The “New Man” in Dutch Literature (1890-1920)’, in: Roenhorst, W.H.S. & Kemperink, M.G. (red)., Visualizing Utopia. Leuven, Peeters.
    [Google Scholar]
  22. Kemperink, M., 2021. Beeldschoon. Mannen en mannelijkheid bij Louis Couperus. Louis Couperus Genootschap.
    [Google Scholar]
  23. Kemperink, M., 2024. Anders dan de anderen. Homoseksualiteit op het snijvlak van literatuur en wetenschap. Amsterdam, Querido.
    [Google Scholar]
  24. Meijer, M., 1996. ‘De verschrikkelijke sneeuwman. Projectie, geweld en nieuwe mannelijkheid in het werk van Jan Wolkers’, in: Römkens, R. & Dijkstra, S. (red.), Het omstreden slachtoffer. Geweld van vrouwen en mannen. Baarn, Ambo.
    [Google Scholar]
  25. Meijer, M., 2007. ‘Hélène Swarth en de constructie van mannelijkheid in de feministische literatuurbeschouwing’, in: Buikema, R. & Van der Tuin, I. (red.), Gender in media, kunst en cultuur. Bussum, Coutinho, 230-244.
    [Google Scholar]
  26. Meijer, M., 2020. ‘De zon die zelf onzichtbaar blijft: Mannenstudies in het Tijdschrift voor Vrouwenstudies’, in: Tijdschrift voor Genderstudies23, 3, 245-256.
    [Google Scholar]
  27. Meijer, M., 2023. Radeloze helden. De verbeelding van mannelijkheid in literatuur en film. Amsterdam, Atlas Contact.
    [Google Scholar]
  28. Nye, R., 1993. Masculinity and Males Codes of Honor in Modern France. Oxford, Oxford University Press.
    [Google Scholar]
  29. Offen, K., 2009. ‘Is the “Woman Question” Really the “Man Problem”?’, in: Forth, C. & Accampo, E. (red.), Confronting Modernity in Fin-De-Siècle France. Bodies, Minds and Gender. Londen, Palgrave Macmillan, 43-62.
    [Google Scholar]
  30. Ortt, F.L., 1899. Naar het groote licht. Amsterdam, W. Versluys.
    [Google Scholar]
  31. Reyneke van Stuwe, J., 1899. Hartstocht. ’s Gravenhage, N. Veenstra.
    [Google Scholar]
  32. Savornin Lohman, A. de, 1896. Vragensmoede. Amsterdam, P.N. van Kampen en zoon.
    [Google Scholar]
  33. Sedgwick, E.K., 1985. Between Men. English Literature and Male Homosocial Desire. New York, Columbia University Press.
    [Google Scholar]
  34. Sedláčková, L., 2018. ‘Ook de vis moet duur betalen. De representatie van dieren en het vegetarisme in het werk van Herman Heijermans en andere sociaal bewogen auteurs van het fin de siècle’, in: De Moderne Tijd, 2, 3/4, 226-247.
    [Google Scholar]
  35. Te Velde, H., 1993. ‘Viriliteit en opoffering. “Mannelijkheid” in het Nederlandse politieke debat van het fin-de-siècle’, in: Tijdschrift voor vrouwenstudies14, 4, 421-433.
    [Google Scholar]
  36. Tosh, J., 2015. ‘Home and Away. The Flight from Domesticity in Late-Nineteenth-Century England Re-visited’, in: Gender & History27, 3, 561-575.
    [Google Scholar]
  37. Verdonk, D.-J., 2019. Dierloos. Een geschiedenis van vegetariërs en veganisten in Nederland. Amsterdam, Atheneum-Polak & Van Gennep.
    [Google Scholar]
  38. Verhoeven, T., 2015. ‘Pathologizing Male Desire. Satyriasis, Masculinity, and Modern Civilization at the Fin-de-Siècle’, in : Journal of the History of Sexuality24, 1, 25-45.
    [Google Scholar]
  39. Vitse, S., 2024. ‘Gevoelvolle strijdbaarheid. De verbeelding van mannelijkheid door vrouwelijke auteurs aan het einde van de 19de eeuw’, in: Neerlandica Wratislawiensia, 35 [te verschijnen].
    [Google Scholar]
  40. Wall, E. van der, 2010. ‘Writer, Journalist, Critic. Anna de Savornin Lohman’, in: Bel, J. & Vaessens, T. (red.), Women’s Writing from the Low Countries. An Anthology. Amsterdam, Amsterdam University Press, 35-38.
    [Google Scholar]
  41. Weusten, A., 2024. Familiale en individuele waarden binnenEen liefde. Universiteit Utrecht.
    [Google Scholar]
/content/journals/10.5117/NEDLET.2024.2.002.VITS
Loading
This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error