2004
Volume 28, Issue 2
  • ISSN: 0778-8304
  • E-ISSN: 2665-9484

Abstract

Abstract

In May 1945, shortly after the Liberation of the Netherlands, Dutch Reformed minister Willem Banning (1888-1971) published a sketch of a ‘personalistic socialism’. Shortly thereafter, he became one of the founding fathers of the renewed Dutch Labor Party. At the first convention of the new party he proposed that the process of renewal of socialism had to be informed by ‘spiritual values’. In Dutch historiography, the role of Banning as one of the founders of the Dutch Labor Party was never really been understood as religiously or even ideologically motivated. The so-called ‘Breakthrough-movement’ – which sought a new synthesis between political action and religious or ideological inspiration – has been generally interpreted in terms of opportunism: in order to persuade Catholic and Protestant workers to vote for the Labor Party, some spiritually and morally loaded vocabulary was added and the harsh anti-religious affiliation of classic socialist politics was (temporarily) toned down. In this article, I propose a new analysis of the breakthrough-movement, inspired by new studies on public debate in the Netherlands and in Europe between 1918 and 1960 and by an in-depth analysis of the intellectual development of Banning. This leads to the conclusion that the spiritual and religious sources of inspiration of the breakthrough movement should be seen as a turning point in the Dutch debate on the essence of humankind and his/her role in society, church and politics in a period still problematically labelled by the metaphor of ‘pillarization’.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/TRA2019.2.005.VAND
2019-12-01
2024-11-17
Loading full text...

Full text loading...

/deliver/fulltext/07788304/28/2/05_TRA2019.2_VAND.html?itemId=/content/journals/10.5117/TRA2019.2.005.VAND&mimeType=html&fmt=ahah

References

  1. Bank, Jan, Opkomst en ondergang van de Nederlandse Volksbeweging. Deventer, 1978.
    [Google Scholar]
  2. Banning, Willem, De dag van morgen. Schets van een personalistisch socialisme, richtpunt voor de vernieuwing van ons volksleven. Amsterdam, 1945.
    [Google Scholar]
  3. Banning, Willem, Geloof en arbeid. Een inleiding tot het Nederlands religieus-socialisme. Amsterdam, 1935.
    [Google Scholar]
  4. Banning, Willem, Jaurès als denker. Amsterdam, 1931.
    [Google Scholar]
  5. Banning, Willem, Het nationaal-socialisme. Arnhem, 1933.
    [Google Scholar]
  6. Banning, Willem, Om de groei der gemeenschap. Arnhem, 1926.
    [Google Scholar]
  7. Banning, Willem, Om mens en menselijkheid in maatschappij en politiek. Utrecht, 1960.
    [Google Scholar]
  8. Banning, Willem, Realistische religie. Arnhem, 1928.
    [Google Scholar]
  9. Banning, Willem, Religieuze opbouw. Een inleiding tot het verstaan van het religieuze leven. Arnhem, 1934.
    [Google Scholar]
  10. Banning, Willem, Sociale idealen in een religieuze levensbeschouwing. Nieuwendam, 1919.
    [Google Scholar]
  11. Banning, Willem, Sociologie en kerk. ’s-Gravenhage, 1951.
    [Google Scholar]
  12. Banning, Willem, Terugblik op leven en strijd van althans een deel der generatie die idealistisch-jong was aan het begin der twintigste eeuw toegelicht aan de ontwikkelingsgang een hunner. Amsterdam, 1958.
    [Google Scholar]
  13. Banning, Willem, Theologie en sociologie. Een terreinverkenning en inleiding. Arnhem, 1936.
    [Google Scholar]
  14. Banning, Willem, Typen van Zedeleer. Grepen uit de geschiedenis der niet in godsdienstig geloof gefundeerde ethiek. Haarlem, 1958.
    [Google Scholar]
  15. Banning, Willem, Het vrijzinnig protestantisme op de tweesprong. Arnhem, 1945.
    [Google Scholar]
  16. Banning, Willem, Wat dunkt u van de mens?Arnhem, 1936.
    [Google Scholar]
  17. Banning, Willem, ‘Ter inleiding’, in: JulietteBinger, Martin Buber. Zijn leven en zijn werk. ’s-Graveland, 1947.
    [Google Scholar]
  18. Barchem Bladen.
  19. Bayly, C.A., The birth of the modern world 1780-1914. Oxford, 2004.
    [Google Scholar]
  20. Beyens, Nele, Overgangspolitiek. De strijd om de macht in Nederland en Frankrijk na de Tweede Wereldoorlog. Amsterdam, 2009.
    [Google Scholar]
  21. Blaschke, Olaf, ‘Das 19. Jahrhundert: Eines Zweites Konfessionelles Zeitalter?’Geschichte und Gesellschaft, 26(2000), 38-75.
    [Google Scholar]
  22. Bos, Maarten van den, Geloven in het ideaal. Geschiedenis en actualiteit van de Arbeidersgemeenschap der Woodbrookers. Hilversum, 2019.
    [Google Scholar]
  23. Bos, Maarten van den, ‘De voorlichting der sociologie. Sociologie, religie en de Nederlandse hervormde kerk, 1945-1965’, Wapenveld63.2 (april 2013), 10-16.
    [Google Scholar]
  24. Bos, Maarten van den, ‘Zuurdesem of Bakkersgist? Over de kerkgeschiedenis als onmisbaar ingrediënt’, Tijdschrift voor Nederlandse Kerkgeschiedenis, 21.3(2018), 121-126.
    [Google Scholar]
  25. Brands, Maarten, Karresporen onder het asfalt. Over de terugkeer van historische patronen. Amsterdam, 2013.
    [Google Scholar]
  26. Brolsma, Marjet, Het humanitaire moment. Nederlandse intellectuelen, de Eerste Wereldoorlog en het verlangen naar regeneratie van de Europese cultuur. (1914-1930). Hilversum, 2016.
    [Google Scholar]
  27. Buber, Martin, Ik en Gij. Utrecht, 1959.
    [Google Scholar]
  28. Chappel, James, Catholic Modern. The Challenge of Totalitarianism and the Remaking of the Church. Cambridge, 2018.
    [Google Scholar]
  29. Cohen, H.F.Om de vernieuwing van het socialisme. De politieke oriëntatie van de Nederlandse sociaal-democratie 1919-1930. Leiden, 1978.
    [Google Scholar]
  30. Dam, Peter van, Staat van verzuiling. Over een Nederlandse mythe. Amsterdam, 2011.
    [Google Scholar]
  31. De Blijde Wereld
  32. Delfgaauw, Bernard, De wijsbegeerte van de 20e eeuw. Baarn, 1957.
    [Google Scholar]
  33. Eilenberger, Wolfram.Het tijdperk van de tovenaars. Het grote decennium van de filosofie, 1919-1929. Amsterdam, 2018.
    [Google Scholar]
  34. Greif, Mark, The age of the crisis of man. Thought and fiction in America, 1933-1973. Princeton, 2015.
    [Google Scholar]
  35. Haan, Ido de, Het beginsel van leven en wasdom. De constitutie van de Nederlandse politiek in de negentiende eeuw. Amsterdam, 2003.
    [Google Scholar]
  36. Harinck, George, en Paulvan Trigt (red.), In de vergifkast? Protestantse organisaties tussen kerk en wereld (Zoetermeer, 2013).
    [Google Scholar]
  37. Have, Wichert ten, De Nederlandse Unie. Aanpassing, vernieuwing en confrontatie in bezettingstijd 1940-1941. Amsterdam, 1999.
    [Google Scholar]
  38. Keizer, M. de, De gijzelaars van Sint Michielsgestel. Een elite-beraad in oorlogstijd. Alphen aan de Rijn, 1979.
    [Google Scholar]
  39. Keller, Thomas, Deutsch-französische Dritte-Weg-Diskurse. Personalistische Intellektuellendebatten der Zwischenkriegszeit. München, 2001.
    [Google Scholar]
  40. Kouter, Het
  41. Kromdijk, Peter, Eenheid in verscheidenheid. Doorbraak in de Nederlandse Hervormde Kerk en de samenleving tijdens het interbellum. Hilversum, 2017.
    [Google Scholar]
  42. Lamberts, Emiel, Het gevecht met Leviathan. Een verhaal over de politieke ordening van Europa, 1815-1965. Amsterdam, 2011.
    [Google Scholar]
  43. Lindeboom, J., Geschiedenis van de Barchem-beweging 1908-1958. z.pl., 1958.
    [Google Scholar]
  44. Lindeboom, J.Geschiedenis van het vrijzinnig protestantisme, deel III, Het vrijzinnig protestantisme sedert 1870. Assen, 1935.
    [Google Scholar]
  45. Lulof, Bernard, Een leger van priesters voor de heilige zaak. SDAP, politieke manifestaties en massapolitiek 1918-1940. Amsterdam, 2007.
    [Google Scholar]
  46. Mellink, Bram, ‘Tweedracht maakt macht. De PvdA, de doorbraak en de ontluikende polarisatiestrategie (1946-1966)’, BMGN, 126.2(2011), 30-53.
    [Google Scholar]
  47. Osterhammel, J., The transformation of the world. A global history of the nineteenth century. Princeton, 2014.
    [Google Scholar]
  48. Program en toelichting van de Nederlandse Volksbeweging. Amsterdam, 1945.
  49. Ragaz, L., Het Koninkrijk Gods. Zeist, 1939.
    [Google Scholar]
  50. Roessingh, K.H., Verzamelde werken. Bijeengebracht en van een inleiding voorzien door G.J. Heering. Arnhem, 1926-1927.
    [Google Scholar]
  51. Rooy, Piet de, Ons stipje op de Waereldkaart. De politieke cultuur van modern Nederland. Amsterdam, 2014.
    [Google Scholar]
  52. Rooy, Piet de, De rode droom. Een eeuw sociaal-democratie in Nederland. Nijmegen, 1995.
    [Google Scholar]
  53. Rooy, Piet de, ‘Voorbij de verzuiling?’, BMGN, 116(2001), 47-57.
    [Google Scholar]
  54. Rooy, Piet de, ‘Zes studies over verzuiling’, BMGN, 110(1995), 380-392.
    [Google Scholar]
  55. Schaake, A., De eenzame strijd van Johannes Tenthoff. Een van de eerste rooie dominees en predikant in Hoorn van 1888 tot 1913. Hoorn, 2015.
    [Google Scholar]
  56. Socialisme en Democratie.
  57. Tijd en Taak.
  58. Weg naar vrijheid, De, Een socialistisch perspectief. Rapport van de Plancommissie van de Partij van de Arbeid. Amsterdam, 1951.
    [Google Scholar]
  59. Wending.
  60. Wiedijk, C.H., Koos Vorrink. Een biografische studie. Groningen, 1986.
    [Google Scholar]
  61. Winkeler, Johan, De grote ontmoeting (van Christendom en Socialisme). Amsterdam, 1937.
    [Google Scholar]
  62. Wirdum-Banning, H. van, Willem Banning 1888-1971. Leven en werk van een religieus socialist. Amersfoort, 1988.
    [Google Scholar]
  63. Zunneberg, H.Willem Banning 1888-1871. Een onderzoek naar de verhouding van zijn spiritualiteit tot zijn sociaal-politiek engagement. Den Haag, 1978.
    [Google Scholar]
/content/journals/10.5117/TRA2019.2.005.VAND
Loading
/content/journals/10.5117/TRA2019.2.005.VAND
Loading

Data & Media loading...

This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error