KWALON - Volume 15, Issue 2, 2010

Eind jaren negentig, enkele jaren nadat het wereldwijde web open toegang tot het internet mogelijk had gemaakt, zagen we de opkomst van zelfbenoemde 'internetonderzoekers' in vrijwel alle academische disciplines. Toen al uitten deze onderzoekers hun bezorgdheid over de relatie tussen kwalitatief onderzoek en het internet. Zij vroegen zich af of de bestaande 'offline' methoden bruikbaar waren voor de studie naar het internet en het gebruik ervan in diverse contexten. Deze discussies richtten zich toen vooral op de vraag of de bestaande methoden overgenomen konden worden, of dat het nodig was om nieuwe, specifieke onderzoeksmethoden voor het web te ontwikkelen (zie: Jones, 1999; Mann & Stewart, 2000).

Samenvatting

Het gebruik van internet in kwalitatief onderzoek kent veel verschillende mogelijkheden en beperkingen. Hier wordt een aanzet gedaan tot het in kaart brengen van de basis van vertrouwen die op het internet gezocht of verondersteld wordt bij verschillende vormen van interactie die daar plaatsvinden.

Samenvatting

In dit artikel worden ervaringen met interviewen via e-mail besproken aan de hand van een onderzoek naar de ervaringen van patiënten met het e-consult. Of e-interviewing geschikt is, hangt vooral af van de vraagstelling. In dit geval heeft de anonimiteit en de bedenktijd die het e-mailinterview de respondent bood, geresulteerd in diepgaande data met betrekking tot het onderwerp.

Samenvatting

In dit artikel worden de voor- en nadelen besproken van de twee online interviewtechnieken die de auteur voor zijn onderzoek gebruikte, naast face-to-face en telefonische interviews.

Samenvatting

In deze bijdrage wordt de uitvoering beschreven van een onderzoek waarin jongeren tussen de 16-30 jaar werden uitgenodigd om via MSN te chatten over hun ervaringen rondom uitgaan en harde muziek. Er is voor deze innovatieve onderzoeksbenadering gekozen om aan te kunnen sluiten bij de hedendaagse jongerencultuur en mediagebruik. In dit artikel wordt ingegaan op de praktische opzet en uitvoering van deze chat-interviewmethode.

Samenvatting

In dit artikel wordt een kritische reflectie gegeven op het gebruik van online focusgroepgesprekken in kwalitatief onderzoek. Daarbij komen de verschillende vormen van online focusgroepgesprekken aan de orde, aspecten van werving en selectie van respondenten, en keuzes in de uitvoering van de gesprekken. De discussie gaat vooral over de vraag of de online focusgroepgesprekken gezien moeten worden als een vervanging van, dan wel een aanvulling op de traditionele focusgroepgesprekken.

Samenvatting

Steeds meer marktonderzoekbureaus maken gebruik van online kwalitatief onderzoek. In dit artikel wordt weergegeven hoe marktonderzoekbureau Quint Result online groepsdiscussies uitvoert en inzet. Hierbij wordt eerst ingegaan op de vraag welke vorm van online discussies wij gebruiken en wanneer wij deze inzetten. Vervolgens wordt de methodologie van deze methode besproken, waarbij vergelijkingen worden gemaakt tussen online focusgroepen en face-to-face discussies (FTF). Tot slot worden enkele voor- en nadelen besproken, waarbij ook wordt gereageerd op het artikel van Kiek Tates (dit nummer).

Samenvatting

In dit artikel wordt ingegaan op de verschillende online kwalitatieve onderzoeksinstrumenten in marktonderzoek en de waarde van computer mediated communication (CMC) ten opzichte van face to face (FTF) communicatie. Ook wordt uiteengezet op welke manier de methode van het online forum het beste kan worden ingezet.

De twee artikelen in dit themanummer van KWALON over de online groepsdiscussie, ofwel het online forum, als instrument voor kwalitatieve dataverzameling (Wittenberg; Bruins), zijn zowel interessant als informatief. Interessant omdat beide bijdragen laten zien hoe het instrument werkt en zich feitelijk gedraagt in het actuele marktonderzoek. Informatief omdat er vernuftige verfijningen worden gepresenteerd op basis van vergelijkend onderzoek in de commerciële onderzoekspraktijk.

Samenvatting

In deze bijdrage wordt stilgestaan bij een aantal methodologische uitdagingen bij het analyseren van webmateriaal. Dit gebeurt aan de hand van achtereenvolgens:

typen vraagstellingen in web onderzoek;het selecteren van onderzoeksmateriaal;het definiëren van eenheden; enhet coderen en archiveren van webmateriaal.

Kunnen we ons tegenwoordig nog een computerloos tijdperk voorstellen? Als student in de jaren zeventig heb ik nog mijn werkstukken op een ouderwetse typemachine getikt. We hebben in Nederland momenteel meer mobieltjes dan inwoners, maar ik kan me nog de vaste zwarte telefoon in de huiskamer herinneren. Nu kijken we niet eens meer op van internet op een telefoon. En twitter, de nieuwste rage, is helemaal een erkend onderdeel van het dagelijks leven geworden, vooral onder politici. Wie sociaalwetenschappelijk onderzoek doet naar het sociale en culturele leven kan dan ook niet meer voorbij deze digitale wereld. Informatie en communicatietechnologie heeft ons tijdperk definitief veranderd.

De KWALON-najaarsconferentie zal eind oktober, begin november 2010 plaatsvinden in het KNAW- gebouw het Trippenhuis te Amsterdam. De bijeenkomst wordt georganiseerd in samenwerking met DANS, de afdeling van de KNAW die de archivering van wetenschappelijk onderzoek faciliteert, en heeft als onderwerp het belang van de archivering van kwalitatief onderzoek en de mogelijkheden van secundaire analyse van interviewmateriaal.

In het kader van ons streven naar intensiever en interactiever gebruik van de website heeft reclamebureau Evergreen in goede samenwerking met ons secretariaat een restyling van de KWALON-website uitgevoerd.