oa De fundamentele bijdrage van feministisch onderzoek

Laat ik deze recensie beginnen met een duidelijk standpunt: ik vind dat iedere methodoloog basiskennis zou moeten hebben van genderverhoudingen en andere vormen van sociale ordening. Met gender bedoel ik de sociale betekenis die in de samenleving wordt toegekend aan sekseverschillen. Een ordeningsprincipe dat grote consequenties heeft voor de ervaringen die mensen van kinds af aan opdoen, de wijze waarop ze benaderd worden en de verwachtingen die ze over zichzelf en anderen hebben, vergelijkbaar met klasse en etniciteit. Waarom die basiskennis nodig is? Omdat je anders fundamentele methodologische fouten kunt maken. Zo hoorde ik enkele jaren geleden een hoogleraar methodologie een onderzoek presenteren over de samenhang tussen opleidingsniveau en sociale status. De statistische analyses die het onderzoeksteam had uitgevoerd, waren afgeleid uit een groot databestand. In een noot stond te lezen dat uit het databestand een steekproef van louter mannen was getrokken, vanwege een hoger aantal missende waarden bij de vrouwelijke respondenten. De titel, de inleiding en conclusies suggereerden echter conclusies met algemene reikwijdte. De algemene geldigheid van deze conclusies was volgens mij onterecht en dat heb ik ook gezegd. Het is een statistisch gegeven dat vrouwen veel vaker onder hun opleidingsniveau (blijven) werken dan mannen. Getoetst aan de hand van een steekproef van louter mannelijke respondenten zou het verband tussen opleiding en status dus onterecht sterker kunnen lijken dan het feitelijk is. Het maakte mij duidelijk dat kennis over genderverhoudingen niet zo vanzelfsprekend is, als het zou moeten zijn. Overigens wil ik daarmee niet zeggen dat genderverhoudingen belangrijker zijn dan andere sociale verhoudingen. Juist de samenhang tussen gender, klasse, leeftijd, etnische afkomst en andere ordeningsprincipes is bepalend om sociale verhoudingen te begrijpen.