2004
Volume 31, Issue 2024
  • ISSN: 1381-0065
  • E-ISSN: 2772-7726

Abstract

Abstract

This article offers an overview of libraries labelled in the Spanish Netherlands in the period 1600-1660. The began to emerge in that region at the beginning of the century, seemingly following examples elsewhere in Europe. Scholarship concerning those early ‘public libraries’ in the Habsburg Netherlands has been scant, and mostly focuses on one or two specific institutions. This research reveals the existence of six libraries that were considered , and two more attempts at establishing a that remained unaccomplished. The article furthermore explores their shared characteristics, such as location, founders, their dependency on donations and the seeming continuity with earlier libraries. These elements are also connected to the strong influence of the Counter-reformation in the Spanish Netherlands.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/JNB2024.009.VANH
2024-09-01
2024-11-24
Loading full text...

Full text loading...

/deliver/fulltext/13810065/31/2024/JNB2024.009.VANH.html?itemId=/content/journals/10.5117/JNB2024.009.VANH&mimeType=html&fmt=ahah

References

  1. Andreas, Valerius, Bibliotheca Belgica (Leuven: Henricus Hastenius, 1623) [Gent, UB, BIB.HIST.005031]
    [Google Scholar]
  2. Andreas, Valerius, Bibliotheca Belgica (Leuven: Jacob Zegers, 1643) [Gent, UB, BIB.HIST.007712]
    [Google Scholar]
  3. Baldi, Diego, ‘“De bibliothecis syntagma” di Giusto Lipsio: novità e conferme per la storia delle biblioteche’, Bibliothecae.It, 2. 1 (2013), 15–94
    [Google Scholar]
  4. Berkvens-Stevelinck, C.M.G., Magna commoditas: Geschiedenis van de Leidse Universiteitsbibliotheek 1575 –2000 (Leiden: Primera Pers, 2001)
    [Google Scholar]
  5. Biemans, J.A.A.M., Boeken voor de geleerde burgerij: de stadsbibliotheek van Amsterdam tot 1632 (Nijmegen: Vantilt, 2019)
    [Google Scholar]
  6. Biemans, J.A.A.M., ‘Amsterdam: de stichting en vorming van de Stedelijke Bibliotheek van Amsterdam in de zestiende eeuw: wat is waarheid en wat is fictie?’, in: Historische stadsbibliotheken in Nederland: Studies over openbare stadsbibliotheken in de Noordelijke Nederlanden vanaf circa 1560 tot 1800, red. AdLeerintveld en JanBedaux, Bijdragen tot de geschiedenis van de Nederlandse boekhandel (Zutphen: Walburg Pers, 2016), pp. 13–20
    [Google Scholar]
  7. Bled, Oscar, ‘Les origines de la bibliothèque de Saint-Omer et ses deux premiers conservateurs’, Mémoires de la Société des antiquaires de la Morinie, 31 (Saint-Omer: Imprimerie de l’indépendant du Pas-de-Calais, 1913)
    [Google Scholar]
  8. Boone, Marc, ‘Omzien met bewondering, vooruitblikken met verwachting. De Gentse geschiedenis van middeleeuwen en Ancien Régime’, in: Handelingen der Maatschappij voor geschiedenis en oudheidkunde te Gent. Nieuwe reeks, XLVII (1993), pp. 29–48
    [Google Scholar]
  9. Catullius, Andreas, Tornacum, civitas metropolis & cathedra episcopalis Nerviorum (Brussel: Jan I Mommaert, 1652) [München, Bayerische Staatsbibliothek, 4 Belg.35]
    [Google Scholar]
  10. Coppens, Christian, ‘“Auspicia Bibliothecae”: donators at the foundation of the central library in Louvain (1636–9)’, Quaerendo, 34.3–4 (2004): 169–210
    [Google Scholar]
  11. Coppens, Christian, ‘Vrienden van het eerste uur: de schenkers bij de opening van de Centrale Bibliotheek te Leuven (1636 /1639)’, Ex officina: Nieuwsbrief van de Vrienden van de Universiteitsbibliotheek (1996), 20–74
    [Google Scholar]
  12. Coppens, Christian,& JoostDepuydt (reds.), Leuven in books, books in Leuven: the oldest university of the Low Countries and its library, vert. Ardis Dreisbach. Ex Officina: Publicaties van de Universiteitsbibliotheek KU Leuven 2 (Leuven: Universitaire pers Leuven, 1999)
    [Google Scholar]
  13. Coppens, Christian, MarkDerez & JanRoegiers (reds). Universiteitsbibliotheek Leuven 1425–2000 (Leuven: Universitaire Pers Leuven, 2005)
    [Google Scholar]
  14. Cummings, Brian, Bibliophobia: The End and the Beginning of the Book (Oxford: Oxford University Press, 2022)
    [Google Scholar]
  15. Damen, Luc, ‘Het leven en de werken van Valerius Andreas (1588–1655): een bijdrage tot de studie van het geestesleven in de Zuidelijke Nederlanden tijdens de zeventiende eeuw’ (onuitgegeven masterproef, Katholieke Universiteit Leuven, 1980)
    [Google Scholar]
  16. Decavele, Johan, ‘De “stadstaat-droom”’, in: J.Decavele (red.), Gent: apologie van een rebelse stad: geschiedenis, kunst, cultuur (Antwerpen: Mercatorfonds, 1989), pp. 81–106
    [Google Scholar]
  17. Decavele, Johan, ‘Gent, het “Genève” van Vlaanderen’, in: J.Decavele (red.), Het eind van een rebelse droom: opstellen over het calvinistisch bewind te Gent (1577–1584) en de terugkeer van de stad onder de gehoorzaamheid van de koning van Spanje (Gent: Stadsbestuur; 1984), pp. 32–62
    [Google Scholar]
  18. De Ridder-Symoens, Hilde, ‘Het hoger onderwijs’, in: België in de 17de eeuw: de Spaanse Nederlanden en het prinsbisdom Luik, red. PaulJanssens (Gent: Snoeck, 2006), pp. 84–97
    [Google Scholar]
  19. De Vleeschauwer, Herman Jozef, ‘Le Traité Auspicia Bibliothecae publicae Lovaniensis d’Erycius Puteanus’, Mousaion: boek- en biblioteekwese (1962), 55–58
    [Google Scholar]
  20. Deflinne-Mabille, Victor, Notice historique sur la bibliothèque publique de Tournay (Brussel: H.Tarlier, 1828)
    [Google Scholar]
  21. Deflinne-Mabille, Victor, Précis historique et bibliographique sur la bibliothèque publique de la ville de Tournay (Tournai: Impr. De Renard-Dosson, 1835)
    [Google Scholar]
  22. Dehaisnes, Chrétien-César-Auguste, ‘Le testament de Georges Colveneere’, Mémoires de la Société Impériale d’Agriculture de Sciences et d’arts VII (1861): pp. 172–218
    [Google Scholar]
  23. Dehaisnes, Chrétien-César-Auguste, Notice sur la bibliothèque publique de Douai (Douai: Dechristé, 1868)
    [Google Scholar]
  24. Delsaerdt, Pierre. ‘A l’ombre de l’Ambrosienne: Les débuts de la bibliothèque publique d’Anvers en 1608 et 1609’, in: Les labyrinthes de l’esprit: collections et bibliothèques à la Renaissance, Renaissance libraries and collections, RosannaGorris & AlexandreVanautgaerden (reds.), Travaux d’humanisme et Renaissance 551. (Genève: Droz, 2015), pp. 2–23
    [Google Scholar]
  25. Delsaerdt, Pierre, ‘Bibliotheken’, in: België in de 17de eeuw: de Spaanse Nederlanden en het prinsbisdom Luik, red. PaulJanssens (Gent: Snoeck, 2006), pp. 122–31
    [Google Scholar]
  26. Delsaerdt, Pierre, ‘Primordia. De start van de Antwerpse stads- en kapittelbibliotheek in 1608–1609’, in: Historische stadsbibliotheken in Nederland: Studies over openbare stadsbibliotheken in de Noordelijke Nederlanden vanaf circa 1560 tot 1800, red. AdLeerintveld & JanBedaux, Bijdragen tot de geschiedenis van de Nederlandse boekhandel, (Zutphen: Walburg Pers, 2016), pp. 134–43
    [Google Scholar]
  27. Demoulin, Claude, Aulne et son domaine (Landelies: Demoulin, 1980)
    [Google Scholar]
  28. Derville, Alain, MartineLe Maner & YvesLe Maner, Histoire de Saint-Omer, Histoire des villes du Nord / Pas-De-Calais 1 (Lille: Presses universitaires de Lille, 1981)
    [Google Scholar]
  29. Donnet, Fernand, Les abords de l’église Notre-Dame à Anvers (Antwerpen: Van Hille-De Backer, 1907)
    [Google Scholar]
  30. Hendrickson, Thomas J., Ancient Libraries and Renaissance Humanism: The De Bibliothecis of Justus Lipsius, Brill’s Studies in Intellectual History 265 (Leiden: Brill, 2017)
    [Google Scholar]
  31. Iurilli, Antonio, ‘Erycius Puteanus: dalla Biblioteca Ambrosiana alla Lovaniense’, Accademie e Biblioteche d’Italia, 48 (1997), 5–22
    [Google Scholar]
  32. Jolly, Claude, e.a., reds. Histoire des bibliothèques Françaises (Parijs: Promodis, 1988)
    [Google Scholar]
  33. Jones, Pamela M., Federico Borromeo and the Ambrosiana: Art Patronage and Reform in Seventeenth-Century Milan (Cambridge: Cambridge University Press, 1993)
    [Google Scholar]
  34. Kelly, Thomas, Early Public Libraries: A History of Public Libraries in Great Britain before 1850 (London: Library association, 1966)
    [Google Scholar]
  35. Landtsheer, J.de, Dirk Sacré & ChrisCoppens, Justus Lipsius (1547–1606): een geleerde en zijn Europese netwerk, Supplementa Humanistica Lovaniensia 21 (Leuven: Leuven University Press, 2006)
    [Google Scholar]
  36. Leedham-Green, Elisabeth, e.a., The Cambridge History of Libraries in Britain and Ireland (Cambridge: Cambridge University Press, 2013)
    [Google Scholar]
  37. Leerintveld, Ad & JanBedaux, reds., Historische stadsbibliotheken in Nederland: Studies over openbare stadsbibliotheken in de Noordelijke Nederlanden vanaf circa 1560 tot 1800. Bijdragen tot de geschiedenis van de Nederlandse boekhandel (Zutphen: Walburg Pers, 2016)
    [Google Scholar]
  38. Lezowski, Marie, L’Abrégé du monde – Une histoire sociale de la bibliothèque Ambrosienne (v. 1590 – v. 1660). Bibliothèque d’histoire de la Renaissance (Parijs: Classiques Garnier, 2016)
    [Google Scholar]
  39. Lipsius, Justus. De bibliothecis syntagma (Antwerpen: Jan I Moretus, 1602)
    [Google Scholar]
  40. Mantels, Ruben, Torens van boeken (Lichtervelde: Hannibal, 2020)
    [Google Scholar]
  41. Miraeus, Aubertus, Elogia illustrium Belgii scriptorum (Antwerpen: Elisabeth Commers & Joannes I Bellerus, 1602) [Gent, UB, BIB.HIST.005289]
    [Google Scholar]
  42. Miraeus, Aubertus, Elenchus historicorum et aliorum scriptorum, nondum typis editorum, qui in Belgici potissimum bibliothecis manuscripti exstant (Brussel: Joannes Pepermannus, 1622) [Gent, UB, BIB.HIST.005840]
    [Google Scholar]
  43. Mourits, Esther, Een kamer gevuld met de mooiste boeken. De bibliotheek van Johannes Thysius (1622–1653) (Nijmegen: Vantilt, 2016)
    [Google Scholar]
  44. Namur, Jean Pie, Histoire de la bibliothèque publique de Louvain. Histoire des bibliothèques publiques de la Belgique 2 (Brussel: Muquardt, 1841)
    [Google Scholar]
  45. Nimal, Hector, Villers et Aulne, célèbres abbayes de l’ancien diocèse de Liége: les gloires de leur passé. (Luik: Dessain, 1896)
    [Google Scholar]
  46. Paquot, Jean Noël, Memoires pour servir à l’histoire litteraire des dix-sept provinces des Pays-Bas de la principauté de Liège et de quelques contrées voisines (Leuven: l’Imprimerie académique, 1765)
    [Google Scholar]
  47. Pettegree, Andrew & Arthurder Weduwen, The Library: A Fragile History (Londen: Profile Books, 2021)
    [Google Scholar]
  48. Philip, Ian Gilbert, The Bodleian Library in the seventeenth and eighteenth centuries (Oxford: Clarendon, 1983)
    [Google Scholar]
  49. Piers, Hector Beaurepaire, Notice historique sur la Bibliotheque publique de la ville de St. Omer. (Rijsel: Libert-Petitot, 1840)
    [Google Scholar]
  50. Puteanus, Erycius & ValeriusAndreas, Auspicia bibliothecae publicae Lovaniensis. Accedit catalogus librorum primae collectionis (Leuven: Everard de Witte, 1639) [Gent, UB, BIB.HIST.005225]
    [Google Scholar]
  51. Ribhegge, Wilhelm, ‘Counter-Reformation politics, society and culture in the Southern Netherlands, Rhineland and Westphalia in the first half of the 17th century’, Humanistica Lovaniensia, 49 (2000) 173–192
    [Google Scholar]
  52. Roegiers, Jan, ‘Anima Academiae Bibliotheca: 350 jaar Centrale Bibliotheek’, Ex officina: Nieuwsbrief van de Vrienden van de Universiteitsbibliotheek, 3.2 (1986), 66–73
    [Google Scholar]
  53. Roegiers, Jan, ‘De intellectuelen’, in België in de 17de eeuw: de Spaanse Nederlanden en het prinsbisdom Luik, red. PaulJanssens (Gent: Snoeck, 2006), pp. 133–41
    [Google Scholar]
  54. Roegiers, Jan, ‘The First Leuven University Library Rules (1636 and 1655)’, in: E Codicibus Impressisque III: Opstellen over het boek in de Lage Landen voor Elly Cockx-Indestege, Miscellanea Neerlandica 20 (Leuven: Peeters, 2004), pp. 545–54
    [Google Scholar]
  55. Roegiers, Jan, ‘Was de oude universiteit Leuven een rijksuniversiteit?’, Archief- en bibliotheekwezen in België, 61 (1990), 545–64
    [Google Scholar]
  56. Sacré, Dirk, ‘A forgotten somnium: Philippus Wannemakerus (1586–1630) and his Triumphus Litteratorum, 1611’, Lias. Sources and Documents Relating to the Early Modern History of Ideas, 31 (2004), 141–64
    [Google Scholar]
  57. Sacré, Dirk, ‘De allerlaatste? Johannes Woverius in plaats van Justus Lipsius: een onuitgegeven en onbekende brief aan Federico Borromeo (1606)’, De Gulden Passer, 84 (2006), 271–80
    [Google Scholar]
  58. Saint-Genois, Jules Baron de, Antoine Sanderus et ses écrits: une page de notre histoire littéraire au XVIIe siècle (Gent: De Busscher, 1861)
    [Google Scholar]
  59. Sanderus, Antonius, Gandavum sive Gandavensium rerum libri duo (Antwerpen: Gulielmus a Tongris, 1621)
    [Google Scholar]
  60. Sanderus, Antonius, De scriptoribus Flandriae libri tres (Antwerpen: Gulielmus a Tongris, 1624) [Gent, UB, CB G.007305]
    [Google Scholar]
  61. Sanderus, Antonius, Gandavum sive Gandavensium rerum libri sex (Brussel: Johannes Pepermannus, 1627) [Gent, UB, CB G.007309]
    [Google Scholar]
  62. Sanderus, Antonius, Dissertatio paraenetica pro instituto bibliothecae publicae Gandavensis ad magistratum & proceres eiusdem urbis (Brussel: Lucas Meerbecius, 1633) [Gent, UB, BIB.HIST.007270]
    [Google Scholar]
  63. Sanderus, Antonius, Bibliotheca Belgica manuscripta, sive elenchus universalis codicum mss. In celebrioribus Belgii… adhuc latentium (Rijsel: Tossani Le Clercq, 1641) [Gent, UB, BIB.HIST.001106]
    [Google Scholar]
  64. Sanderus, Antonius, Bibliothecae Belgicae manuscriptae pars secunda (Rijsel: Tossani Le Clercq, 1644) [Gent, UB, BIB.HIST.001106]
    [Google Scholar]
  65. Sanderus, Antonius, ‘Brief van Sanderus over eene stadsbibliotheek, te Gent’ red. Prudensvan Duyse, Belgisch museum voor de Nederduitsche tael- en letterkunde en de geschiedenis des vaderlands, 6 (1842), 323–24
    [Google Scholar]
  66. Sanderus, Antonius, Bibliotheca Sacro-Profana (Brugge: Alexander Michiels, 1657) [Gent, UB, CB G.007308]
    [Google Scholar]
  67. Sevens, Theodoor, ‘Bibliotheken uit vroeger tijd. I: Eene openbare bibliotheek te Kortrijk in de 16e eeuw’, Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen, 1 (1903), 196–98
    [Google Scholar]
  68. Simar, Théophile, Étude sur Erycius Puteanus (1574–1646): considéré spécialement dans l’histoire de la philologie belge et dans son enseignement à l’Université de Louvain (Leuven: Bureau du Recueil, 1909)
    [Google Scholar]
  69. Stam, David H., International Dictionary of Library Histories (Chicago [IL]: Dearborn, 2001)
    [Google Scholar]
  70. Sweertius, Franciscus, Athenae Belgicae sive Nomenclator inferioris Germaniae scriptorum (Antwerpen: Gulielmus a Tungris, 1628) [Den Haag, KB, XG.05044.-]
    [Google Scholar]
  71. Van Bruaene, Anne-Laure, ‘A Breakdown of Civic Community? Civic Traditions, Voluntary Associations and the Ghent Calvinist Regime (1577–84)’, in: N.Eckstein & N.Terpstra (reds.), Sociability and Its Discontents (Turnhout: Brepols, 2010), pp. 273–91
    [Google Scholar]
  72. Van Even, Edward, Notice sur la bibliothèque de Charles de Croy, duc d’Aerschot, 1614. (Brussel: F. Heussner, 1852)
    [Google Scholar]
  73. Vanderlinden, Herman, ‘Beleg en val in 1584’, in: J.Decavele (red.), Het eind van een rebelse Droom: Opstellen over Het Calvinistisch Bewind Te Gent (1577–1584) En de Terugkeer van de Stad Onder de Gehoorzaamheid van de Koning van Spanje (17September1584) (Gent: Stadsbestuur Gent, 1984), pp. 103–12
    [Google Scholar]
  74. Voisin, Auguste, Recherches historiques et bibliographiques sur la bibliothèque de l’université et de la ville de Gand (Gent: Annoot-Braeckman, 1839)
    [Google Scholar]
  75. Voisin, Auguste, Documents pour servir à l’histoire des bibliothèques en Belgique et de leurs principales curiosités littéraires (Gent: Annoot-Braeckman, 1840)
    [Google Scholar]
/content/journals/10.5117/JNB2024.009.VANH
Loading
/content/journals/10.5117/JNB2024.009.VANH
Loading

Data & Media loading...

This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error