2004
Volume 94, Issue 4
  • ISSN: 0025-9454
  • E-ISSN: 1876-2816

Samenvatting

Abstract

In this study, we explore trends in sexual-ethical permissiveness in the Netherlands during the last decades. Using Dutch data from the European Values Study (1981-2017), we show that tolerance towards homosexuality, abortion, divorce, euthanasia, and suicide increased in this period. About a third of this trend can be explained by cohort replacement: because younger, more permissive cohorts slowly replace older, less permissive cohorts, the moral climate in society changes. In turn, the differences in sexual-ethical permissiveness between cohorts can be explained by differences in level of education, church attendance and religious socialization. At the same time, the results of the counterfactual analyses show that all groups in Dutch society, including the lower educated and churchgoers, have become more permissive about sexual-ethical aspects of life. Apparently, a moral progressive consensus is present in the Netherlands. Finally, our results show that the youngest cohort, born between 1990 and 1999, appears somewhat less permissive than older cohorts. If these more conservative moral convictions persist in the future and are present in new generations as well, there may be a cultural backlash.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/MEM2019.4.004.MUIS
2019-11-01
2024-11-08
Loading full text...

Full text loading...

/deliver/fulltext/00259454/94/4/04_MEM2019.4_MUIS.html?itemId=/content/journals/10.5117/MEM2019.4.004.MUIS&mimeType=html&fmt=ahah

References

  1. Beugelsdijk, S., de Hart, J., van Houwelingen, P., & Versantvoort, M. (red.) (2019). Denkend aan Nederland. Sociaal en Cultureel Rapport 2019. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.
    [Google Scholar]
  2. Bijl, R., Boelhouwer, J. & Wennekers, A. (red.) (2017). De sociale staat van Nederland 2017. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.
    [Google Scholar]
  3. Bovens, Dekker & Tiemeijer(2014). Gescheiden werelden? Een verkenning van sociaal-culturele tegenstellingen in Nederland. Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau en Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid.
    [Google Scholar]
  4. Centraal Bureau voor de Statistiek(2016). Standaard onderwijsindeling (Editie 2016/’17). Geraadpleegd op de CBS-website: https://www.cbs.nl/-/media/_pdf/2017/13/pubsoi2016ed1617.pdf
    [Google Scholar]
  5. De Hart, J.(2018). Slotbeschouwing. Pp. 141-154 in J.de Hart & P.van Houwelingen (red.), Christenen in Nederland. Kerkelijke deelname en christelijke gelovigheid. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.
    [Google Scholar]
  6. De Hart, J., & van Houwelingen, P.(2018). Christenen in Nederland. Kerkelijke deelname en christelijke gelovigheid. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.
    [Google Scholar]
  7. De Hart, J., & Versantvoort, M.(2019). Inleiding. Pp. 1-38 in S.Beugelsdijk, J.de Hart, P.van Houwelingen & M.Versantvoort (red.), Denkend aan Nederland. Sociaal en Cultureel Rapport 2019. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.
    [Google Scholar]
  8. Dekker, P. & den Ridder, J.(2017). Publieke opinie. Pp. 56-87 in R.Bijl, J.Boelhouwer, & A.Wennekers (red.), De sociale staat van Nederland 2017. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.
    [Google Scholar]
  9. Dekker, P., Muis, Q., Sieben, I., & Houwelingen, P.(2019). Burgerperspectieven (Rapport No. 2019-3). Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau.
    [Google Scholar]
  10. De Koster, W. & van der Waal, J.(2014). Botsende opvattingen over etnische diversiteit en sociale orde: Hoe zijn verschillen tussen lager- en hoger-opgeleiden te verklaren? Pp. 165-190 in M.Bovens, P.Dekker & W.Tiemeijer (red.), Gescheiden werelden? Een verkenning van sociaal-culturele tegenstelingen in Nederland. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau en Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid.
    [Google Scholar]
  11. De Vries, M. S.(2005). Changing policy views at the local level: The effect of age, generations and policy-periods in five European countries. European Journal of Political Research, 44(1), 1-15.
    [Google Scholar]
  12. Dobbelaere, K.(2002). Secularization: An Analysis at Three Levels. Bern: Peter Lang.
    [Google Scholar]
  13. Elshof, T.(2015). Geloof in de familie: een intergeneratief perspectief. Tijdschrift voor theologie55(3), 251-269.
    [Google Scholar]
  14. Ganzeboom, H. B. G.(1996). Onderwijsexpansie en onderwijskansen. Pp. 13-48 in H. B. G.Ganzeboom & W. C.Ultee (red.) De sociale segmentatie van Nederland in 2015. Den Haag: Sdu Uitgevers.
    [Google Scholar]
  15. Gerhards, J.(2010). Non-discrimination towards homosexuality: The European Union’s policy and citizens’ attitudes towards homosexuality in 27 European countries. International Sociology, 25(1), 5-28.
    [Google Scholar]
  16. Halman, L.(2011). ‘Moet kunnen’, toch? Pp. 39-50 in L.Halman & I.Sieben (red.), Respect Man! Tolerantie, solidariteit en andere moderne waarden. Tilburg: Celsus.
    [Google Scholar]
  17. Halman, L. & Draulans, V.(2006). How secular is Europe?British Journal of Sociology, 57(2): 263-88.
    [Google Scholar]
  18. Halman, L., Sieben, I. & van Zundert, M.(2011). Atlas of European Values: Trends and Traditions at the turn of the century. Leiden: Brill Publishers.
    [Google Scholar]
  19. Halman, L., & van Ingen, E.(2015). Secularization and Changing Moral Views: European Trends in Church Attendance and Views on Homosexuality, Divorce, Abortion, and Euthanasia. European Sociological Review31(5), 616-627.
    [Google Scholar]
  20. Huijnk, W.(2014). De acceptatie van homoseksualiteit door etnische en religieuze groepen in Nederland, Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.
    [Google Scholar]
  21. Inglehart, R.(1977). The Silent Revolution: Changing Values and Political Styles in Advanced Industrial Society. Princeton: Princeton University Press.
    [Google Scholar]
  22. Inglehart, R.(1997). Modernization and Post-Modernization. Cultural, Economic, and Political Changes in 43 Societies. Princeton: Princeton University Press.
    [Google Scholar]
  23. Jansen, G. (2019, 19 maart). Protesten bij Rotterdamse abortuskliniek steeds heftiger. Algemeen Dagblad.
    [Google Scholar]
  24. Kalmijn, M., & Kraaykamp, G.(2007). Social stratification and attitudes: a comparative analysis of the effects of class and education in Europe. The British Journal of Sociology, 58(4), 547-576.
    [Google Scholar]
  25. Kooiker, S., & Feijten, P.(2019). Blijk van buiten op Nederlanders: de visie van de passant. Thematische verkenning. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.
    [Google Scholar]
  26. Lechner, F. J.(2008). The Netherlands: Globalization and National Identity. New York/London: Routledge.
    [Google Scholar]
  27. Kuyper, L.(2018). Opvattingen over seksuele en genderdiversiteit in Nederland en Europa. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.
    [Google Scholar]
  28. Moore, L. M., & Vanneman, R.(2003). Context matters: Effects of the proportion of fundamentalists on gender attitudes. Social Forces, 82(1), 115-139.
    [Google Scholar]
  29. Norris, P., & Inglehart, R.(2019). Cultural Backlash: Trump, Brexit, and Authoritarian Populism. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
    [Google Scholar]
  30. Sondermeijer, V. (2019, 7 januari). Van der Staaij bevestigt steun voor omstreden Nashville-verklaring. NRC Handelsblad.
    [Google Scholar]
  31. Stoffelen, A., & Huisman, C. (2019, 11 september). Artsen huiverig na vonnis euthanasie: ‘Wilsverklaring is geen waardebon’. De Volkskrant.
    [Google Scholar]
  32. Te Grotenhuis, M. T., Lammers, J., Pelzer, B., & Scheepers, P.(1998). De (on) mogelijkheid om het leeftijds-, periode-en cohorteffect te bepalen. Een evaluatie aan de hand van het kerkbezoek in Nederland tussen 1970 en 1995. Sociologische gids, 45(1), 8-28
    [Google Scholar]
  33. Thijs, P.(2018). Trends in cultural conservatism: the role of educational expansion, secularisation, and changing national contexts. Nijmegen: Radboud University Nijmegen.
    [Google Scholar]
  34. Thijs, P., te Grotenhuis, M., & Scheepers, P.(2018). The Paradox of Rising Ethnic Prejudice in Times of Educational Expansion and Secularization in the Netherlands, 1985-2011. Social Indicators Research, 139, 653-678.
    [Google Scholar]
  35. Van den Akker, H., van der Ploeg, R., & Scheepers, P.(2013). Disapproval of homosexuality: Comparative research on individual and national determinants of disapproval of homosexuality in 20 European countries. International Journal of Public Opinion Research25(1), 64-86.
    [Google Scholar]
  36. Van Tilburg, T. G., Aartsen, M. J., & van der Pas, S.(2014). Loneliness after divorce: A cohort comparison among Dutch young-old adults. European Sociological Review, 31(3), 243-252.
    [Google Scholar]
  37. Vogels, R., & Maslowski, R.(2017). Onderwijs. Pp. 88-111 in R.Bijl, J.Boelhouwer & A.Wennekers (red.), De sociale staat van Nederland 2017. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.
    [Google Scholar]
  38. Vogt, W. P.(1997). Tolerance and Education: Learning to live with diversity and difference. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
    [Google Scholar]
  39. Welzel, C.(2014). Freedom Rising: Human Empowerment and the Quest for Emancipation. Cambridge: Cambridge University Press.
    [Google Scholar]
  40. WRR, Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid(2003). Waarden, normen en de last van het gedrag. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  41. Yip, A. K. T.(2005). Queering religious texts: An exploration of British non-heterosexual Christians’ and Muslims’ strategy of constructing sexuality-affirming hermeneutics. Sociology, 39(1), 47-65.
    [Google Scholar]
/content/journals/10.5117/MEM2019.4.004.MUIS
Loading
/content/journals/10.5117/MEM2019.4.004.MUIS
Loading

Data & Media loading...

Dit is een verplicht veld
Graag een geldig e-mailadres invoeren
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error