Gedrag & Organisatie - Volume 18, Issue 3, 2005

Social justice, psychological withdrawal and absenteeism

Simone Karregat & Herman Steensma, Gedrag & Organisatie, Volume 18, June 2005, nr. 3, pp. 139-155.

The social justice phenomenon has rarely been fully associated with absenteeism. Although both forms of justice interact, distributive justice in this context is often over-exposed at the cost of procedural forms of justice. In this study, the effects of both distributional and procedural justice on absenteeism are investigated. Besides a full or partial mediating effect of procedural justice on absenteeism by way of distributional justice, a mediating effect is assumed through psychological forms of withdrawal, such as job dissatisfaction, lack of organizational commitment and both group and individual tolerances towards absenteeism. A study among 90 employees (re-sponse rate 84%) of a for profit service company, showed that the reaction to experienced injustice is psychological rather than behavioural by nature. Feelings of distributive as well as procedural injustice increase job dissatisfaction. Although direct and mediating effects on absenteeism have not been established, the results do not exclude the possibility of an indirect effect through decreased job satisfaction and an increased individual tolerance towards absenteeism.

Participative leadership: opportunities and limitations

Wim van Breukelen & René van der Vlist, Gedrag & Organisatie, Volume 18, June 2005, nr. 3, pp. 156-180.

Leaders have to fulfil three major leadership functions: goal achievement, group maintenance and guaranteeing future effectiveness. In this article participative leadership is discussed. In this leadership style, leaders involve their subordinates in decision making related to setting goals, choosing appropriate strategies, solving problems and making changes in their team, department, or organization. It is not suggested here that participative leadership is a panacea, but it is considered to be the best approach in specific situations. This view is in line with the contingency approach of leadership. Participative leadership particularly offers great potential in uncertain situations, when tasks and problems at hand are unstructured, and when subordinates have additional knowledge, skills and competences. There are several barriers and stimulants that determine whether a participative style in these circumstances will actually be applied, or whether it will remain a theoretical option. The effectiveness of participative leadership is evaluated in view of the three generic leadership functions as mentioned, as well as a number of specific criteria for leadership effectiveness.

Web-based data collection: an update

Toon Taris, Paul Schreurs & Kees Jan Sepmeijer, Gedrag & Organisatie, Volume 18, June 2005, nr. 3, pp. 181-195

The rapid increase in the number of internet users has given web-based surveys the potential to become a powerful tool in survey research. The present study discusses the pros and cons of this technique for gathering data. Pros include speed, cost effectiveness and exclusion of interviewer and data entry errors; cons include low response rates, selective response, and possible problems with data quality. As an illustration we present the results of a study among well over 45,000 Dutch home care employees, showing that men, higher educated and younger employees were more likely to respond through the internet than others. Confirmatory factor analysis revealed that whereas the factor structures of selected work-related concepts were similar for respondents who used the internet vs. other respondents, their average scores differed strongly. Implications of these findings on data collection practices in social, work and organizational psychology are discussed.

Tot op heden werd in inleidende boeken op het gebied van de sociale psychologie voornamelijk gebruikgemaakt van voorbeelden uit de Verenigde Staten, die in mindere mate tot de verbeelding spreken van Nederlandse studenten. In dit nieuwe inleidende boek is gebruikgemaakt van veel voorbeelden uit de Nederlandse samenleving en de actualiteit, wat de herkenbaarheid voor Nederlandse studenten vergroot. Huidige ontwikkelingen op het vakgebied van de sociale psychologie worden op zeer volledige wijze beschreven. Wetenschappelijke theorieën en experimenten worden vertaald naar het dagelijks leven, met voorbeelden van sociaal-psychologische processen en actuele onderwerpen die voor iedereen herkenbaar zijn. Het boek geeft een up-to-date overzicht van wetenschappelijke inzichten en is prettig leesbaar, herkenbaar en toegankelijk. In ieder hoofdstuk wordt één bepaald proces beschreven door Nederlandse sociaal-psychologen, die ieder tot de experts mogen worden gerekend op de desbetreffende deelgebieden. Enkele deelgebieden zijn waarneming, emoties, groepsgedrag en stereotypen. Er wordt ingegaan op vragen die ook interessant zijn voor arbeids- en organisatiepsychologen, zoals: Hoe vormen mensen zich een indruk van anderen en op welke wijze spelen stereotypen en vooroordelen hierbij een rol? Hoe zorgen mensen dat ze een positief en tegelijkertijd realistisch beeld van zichzelf handhaven, en op welke manier beïnvloedt dit zelfbeeld hun gedrag en waarneming van de omgeving? Hoe beïnvloeden mensen elkaar in een groep; wanneer kiezen ze voor eigenbelang dan wel groepsbelang; en welke factoren bepalen of mensen met elkaar samenwerken of juist met elkaar in conflict raken? Het boek is in de eerste plaats bedoeld voor eerstejaars hbo- en universiteitsstudenten, maar tevens geschikt voor anderen die zich, beroepshalve of uit persoonlijke interesse, willen verdiepen in de dagelijkse omgang van mensen onder elkaar.

Dit boek is een goed, compleet naslagwerk voor managers en andere HR-medewerkers om als praktische ondersteuning te gebruiken bij selectie en promotie van medewerkers in hun organisatie, alsmede bij reorganisaties. Cook en Cripps zijn beiden organisatiepsychologen, en hebben recent wetenschappelijk onderzoek gebruikt om op kritische wijze verschillende assessment-instrumenten te bespreken. Ze doen dit in toegankelijke, niet-wetenschappelijke taal, en gebruiken alleen onderzoek dat is uitgevoerd onder werknemers in bedrijven. Er zijn dus geen laboratoriumstudies gebruikt waarin studenten worden beschouwd als werknemers binnen een organisatie. In elk hoofdstuk komt een specifiek meetinstrument of een specifieke assessment-techniek aan de orde en worden voorbeelden en casestudy’s uit de praktijk gegeven, aangevuld met nieuwe ideeën voor testselectie. Elk hoofdstuk begint met een duidelijk ingekaderd kort overzicht, zodat de lezer weet wat hij kan verwachten. Assessment-technieken die aan de orde komen zijn onder meer mentale-vaardigheidstesten, persoonlijkheidstesten, competentieanalyse en interviews. Een ander positief aspect van dit boek is dat er wordt uitgelegd hoe assessments moeten worden gebruikt om tot beslissingen te komen, en dat er voornamelijk wordt beschreven op wat voor manier bepaalde tests gebruikt kunnen worden. Het wordt vervolgens aan de manager zelf overgelaten om te beslissen welke test hij dan kiest. Ook de manier waarop managers kunnen trainen in het uitvoeren van assessments, komt aan de orde. Het laatste hoofdstuk is gewijd aan de ethische problematiek die het uitvoeren van assessments met zich meebrengt.