oa Heritage Care and Valorization in a Changing Religious Landscape

References

1. Abicht, Ludo, Geschiedenis van de joden van de Lage Landen. Amsterdam/Antwerpen, 2006.
   [Google Scholar]
2. Aerts, Julie, JanJaspers, and JanKlinckaert (eds.), Atlas van het religieus erfgoed in Vlaanderen. Heverlee, 2014.
   [Google Scholar]
3. Aerts, Julie, JorisColla, KarimEttourki, and AaldertPrins (eds.), Hemelsbreed. Divers religieus erfgoed in Vlaanderen. Onderzoeksrapport. Leuven, 2020.
   [Google Scholar]
4. Aerts, Julie, ‘De Israëlitische eredienst’, in: JulieAerts, JorisColla, KarimEttourki, and AaldertPrins (eds.), Hemelsbreed. Divers religieus erfgoed in Vlaanderen. Onderzoeksrapport (Leuven, 2020), 44–53.
   [Google Scholar]
5. Agai, Bekim, UmarRyad, and MehdiSajid (eds.), Muslims in Interwar Europe: A Transcultural Historical Perspective. Leiden, 2015.
   [Google Scholar]
6. Alexiou, Amalia, ‘De Griekse immigratie in België’, in: AnneMorelli (ed.), Geschiedenis van het eigen volk. De vreemdeling in België van de prehistorie tot nu (Leuven, 1993), 279–295.
   [Google Scholar]
7. Ariese, Paul, ‘Interpreting Religion with Cultural Heritage Students.’Museums & Society, 19 (2021) 1, 1–16.
   [Google Scholar]
8. Ashworth, Gregory J., BrianGraham and John E.Tunbridge, Pluralising Pasts: Heritage, Identity and Place in Multicultural Societies. London, 2007.
   [Google Scholar]
9. Attar, Rachida, ‘De geschiedenis van de Maghrebijnse immigratie in België’, in: AnneMorelli (ed.), Geschiedenis van het eigen volk. De vreemdeling in België van de prehistorie tot nu (Leuven, 1993), 297–316.
   [Google Scholar]
10. Bare, Driss, ‘Les Marocains dans les charbonnages belges dans l’entre-deux-guerres’, in: NouriaOuali (ed.), Trajectoires et dynamiques migratoires de l’immigration marocaine de Belgique (Louvain-la-Neuve, 2004), 171–214.
    [Google Scholar]
11. Blokland, Gottlieb, Geloof alleen! Protestanten in België: een verhaal van 500 jaar. Antwerpen, 2016.
    [Google Scholar]
12. Boudin, Hugh Robert, Bibliografie van het Belgisch protestantisme – Bibliographie du protestantisme belge 1781–1996. Brussel, 1999.
    [Google Scholar]
13. Boudin, Hugh Robert (ed.), Dictionnaire historique du protestantisme et de l’anglicanisme en Belgique du 16e siècle à nos jours. Arquennes, 2014.
    [Google Scholar]
14. Braekman, Émile, Histoire du protestantisme en Belgique au XIXme siècle. Première partie: 1795-1865 (Histoire du protestantisme en Belgique et au Congo belge 3). Flavion/Florennes, 1988.
    [Google Scholar]
15. Bridgman, Rebecca and AdamJaffer, ‘Faith in Birmingham: A New Voice for People of Faith in the City.’Journal of Museum Ethnography, 30 (2017), 104-121.
    [Google Scholar]
16. Bruce, Steve, Secularization: In Defence of an Unfashionable Theory. Oxford, 2011.
    [Google Scholar]
17. Canning, Clare, Mapping Religion- and Belief-Related Audio-Visual Collections in the UK: Report to The National Archives, Religious Archives Group and British Library Oral History, June 2014. s.l., 2014.
    [Google Scholar]
18. Chaillot, Christine (ed.), Histoire de l’Église orthodoxe en Europe occidentale au 20e siècle. Paris, 2005.
    [Google Scholar]
19. Chavardès, Benjamin and PhilippeDufieux (eds.), L’avenir des églises. État des lieux, stratégies et programmes de reconversion (Faits de religion). Lyon, 2019.
    [Google Scholar]
20. Christie, Nancy and MichaelGauvreau (eds.), The Sixties and Beyond: Dechristianization in North America and Western Europe, 1945-2000. Toronto, 2013.
    [Google Scholar]
21. Çitak, Zana, ‘Religion, Ethnicity and Transnationalism: Turkish Islam in Belgium.’Journal of Church and State, 53 (2011) 2, 222–242.
    [Google Scholar]
22. Cluse, Christoph, Studien zur Geschichte der Juden in den mittelalterlichen Niederlanden. Hannover, 2000.
    [Google Scholar]
23. Colla, Joris and PeterHeyrman, ‘Het middenveld en zijn erfgoed in context: het veelzijdig gebruik van de onlinedatabank ODIS (2000–2017)’, in: DirkLeyder and NathaëlIstasse (eds.), Ten dienste van de gebruiker. Over de zoekinstrumenten ontwikkeld door archivarissen en bibliothecarissen. Akten van het colloquium van 8 december 2017 (Brussels, 2019), 99–111.
    [Google Scholar]
24. Colla, Joris, ‘De orthodoxe eredienst’, in: JulieAerts, JorisColla, KarimEttourki, and AaldertPrins (eds.), Hemelsbreed. Divers religieus erfgoed in Vlaanderen. Onderzoeksrapport (Leuven, 2020), 54–65.
    [Google Scholar]
25. Collinet, Robert, Histoire du protestantisme en Belgique aux XVIIme et XVIIIme siècles (Histoire du protestantisme en Belgique et au Congo belge 2). Brussels, 1959.
    [Google Scholar]
26. Coudenys, Wim, Leven voor de tsaar. Russische ballingen, samenzweerders en collaborateurs in België. Leuven, 2004.
    [Google Scholar]
27. Creemers, Jelle, ‘All Together in One Synod? The Genesis of the Federal Synod of Protestant and Evangelical Churches in Belgium (1985–1998).’Trajecta. Religie, cultuur en samenleving in de Nederlanden, 26 (2017) 2, 275–302.
    [Google Scholar]
28. Creemers, Jelle, ‘Protestanten verenigd voor of door de staat? Onderhandelingen over de afbakening van een erkende eredienst in België (1999–2002).’Tijdschrift voor Religie, Recht en Beleid, 9 (2018) 2, 5–18.
    [Google Scholar]
29. Davie, Grace, Religion in Britain Since 1945: Believing Without Belonging (Making Contemporary Britain). Oxford, 1994.
    [Google Scholar]
30. De Katholieke Kerk in België. 2018. Jaarrapport. Brussel, 2018.
    [Google Scholar]
31. Demaerel, Ignace, Tachtig jaar Pinksterbeweging in Vlaanderen (1909-1989). Een historisch onderzoek met korte theologische en sociologische analyse. Licenciate thesis, Faculty of Protestant Theology Brussels, 1990.
    [Google Scholar]
32. De Pooter, Patrick, De rechtspositie van erkende erediensten en levensbeschouwingen in Staat en maatschappij. Brussels/Ghent, 2003.
    [Google Scholar]
33. D’hamers, Katrijn, ‘Migratie en erfgoed in vogelvlucht. Een analyse van verschillende initiatieven over migratie en erfgoed.’Tijd-Schrift. Heemkunde en lokaalerfgoedpraktijk in Vlaanderen, 2 (2012) 2, 71–81.
    [Google Scholar]
34. Dobbelaere, Karel and LilianeVoyé, ‘From Pillar to Postmodernity: The Changing Situation of Religion in Belgium.’Sociological Analysis, 51 (1990), S1–S13.
    [Google Scholar]
35. Dobbelaere, Karel, ‘The Meaning and Scope of Secularization’, in: Peter B.Clarke (ed.), The Oxford Handbook of the Sociology of Religion (Oxford, 2009), 599–615.
    [Google Scholar]
36. Dratwa, Daniel, ‘De synagoge in België: geschiedenis en cultuur.’Monumenten en Landschappen, 12 (1993) 1, 8–12.
    [Google Scholar]
37. Druez, Laurence and JulienMaquet, Le patrimoine protestant de Wallonie. La mémoire d’une minorité. Namur, 2017.
    [Google Scholar]
38. Ettourki, Karim and Youssra ElMorabiti, Dakira. 50 jaar Marokkaanse migratie. s.l., 2014.
    [Google Scholar]
39. Ettourki, Karim and MazyarKhoojinian, ‘De moslimgemeenschap’, in: PatriciaVan den Eeckhout and GuyVanthemsche (eds.), Bronnen voor de studie van het hedendaagse België, negentiende – eenentwintigste eeuw (Brussel, 2017), 1297–1305.
    [Google Scholar]
40. Ettourki, Karim, ‘Cultureel en religieus erfgoed van moslims. Een verkennend overzicht van een aantal erfgoedinitiatieven in Vlaanderen.’Trajecta. Religion, Culture and Society in the Low Countries, 28 (2019) 1, 97–116.
    [Google Scholar]
41. Ettourki, Karim, ‘De islamitische eredienst’, in: JulieAerts, JorisColla, KarimEttourki, and AaldertPrins (eds.), Hemelsbreed. Divers religieus erfgoed in Vlaanderen. Onderzoeksrapport (Leuven, 2020), 31–43.
    [Google Scholar]
42. Fadil, Nadia, ‘The Study of Islam and Moroccan Migration in Belgium’, in: ChristianeTimmerman, NadiaFadil, IdesbaldGoddeeris, NoelClycq, and KarimEttourki (eds.), Moroccan Migration in Belgium: More than 50 Years of Settlement (CeMIS Migration and Intercultural Studies 1) (Leuven, 2017), 41–60.
    [Google Scholar]
43. Flügel, Peter and MuzaffarAhmad, ‘An Exploratory Survey of the Jaina Heritage in Pakistan.’Jaina Studies – Newsletter of the Centre of Jaina Studies, 13 (2018), 26–32.
    [Google Scholar]
44. Gatz, Sven, Strategische Visienota Cultureel Erfgoed. Brussel, 2017.
    [Google Scholar]
45. Geldof, Dirk, Superdiversiteit. Hoe migratie onze samenleving verandert. Leuven, 2019.
    [Google Scholar]
46. Hämmerli, Maria and Jean-FrançoisMayer (eds.), Orthodox Identities in Western Europe: Migration, Settlement and Innovation. Farnham, 2014.
    [Google Scholar]
47. Handleiding voor het opstellen van een kerkinventaris. Protestantse kerken in Nederland en Vlaanderen. Heverlee/Utrecht, 2016.
    [Google Scholar]
48. Hellemans, Staf, ‘Secularisatie: theorieën, kritieken, beoordeling’, in: W.Weyns (ed.), Gedoofde kaarsen en uitslaande vlammen. De secularisatie onder de loep (Antwerpen, 2015), 15–38.
    [Google Scholar]
49. Hempton, David and HughMcLeod (eds.), Secularization and Religious Innovation in the North Atlantic World. Oxford, 2017.
    [Google Scholar]
50. Isnart, Cyril and NathalieCerezales (eds.), The Religious Heritage Complex. Legacy, Conservation, and Christianity (Bloomsbury Studies in Material Religion). London/New York, 2020.
    [Google Scholar]
51. Jambon, Jan, Strategische Visienota Cultureel Erfgoed. Brussel, 2021.
    [Google Scholar]
52. Jaspers, Jan, JonasDanckers, and DimitriStevens, Leven in de kerk. Valorisatie, medegebruik, nevenbestemming en herbestemming van onroerend religieus erfgoed in Vlaanderen. Brugge, 2018.
    [Google Scholar]
53. Kenis, Leo, JaakBilliet, and PatrickPasture (eds.), The Transformation of the Christian Churches in Western Europe 1945-2000 (KADOC Studies on Religion, Culture and Society 6). Leuven, 2010.
    [Google Scholar]
54. Ketels, Floor, De juridische integratie van de islam in België en andere landen. Master’s thesis, Ghent University, 2011.
    [Google Scholar]
55. Kettani, Houssain, ‘Muslim Population in Europe: 1950–2020.’International Journal of Environmental Science and Development, 1 (2010) 2, 154–164.
    [Google Scholar]
56. Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Klaar om te wenden… De academische bestudering van religie in Nederland: een verkenning. Amsterdam, 2015.
    [Google Scholar]
57. Krabbendam, Hans, Saving the Overlooked Continent: American Protestant Missions in Western Europe, 1940-1975 (KADOC Studies on Religion, Culture and Society 27). Leuven, 2020.
    [Google Scholar]
58. Laermans, Rudi (ed.), Godsdienst en Kerk in een geseculariseerde samenleving. Een keuze uit het werk van Karel Dobbelaere (Sociologie Vandaag / Sociology Today 2). Leuven, 1998.
    [Google Scholar]
59. Lannoy-Paynjon, Christiane, ‘L’Anglicanisme en territoire belge du XVIe siècle à 1830.’Bulletin de la Société de l’Histoire du Protestantisme Belge, 5 (1968) 2, 33–47.
    [Google Scholar]
60. Liagre, Guy, ‘Semper reformanda. Een retrospectieve en prospectieve blik op de evolutie van de rechtspositie en de financiering van de protestantse eredienst in België’, in: PatrickDe Pooter and InaLodewyckx (eds.), Levensbeschouwingen en de overheid in België: een toelichting door vertegenwoordigers van de erkende erediensten en de vrijzinnige niet-confessionele levensbeschouwing (Berchem, 2011), 49–70.
    [Google Scholar]
61. Lutjeharms, Willem, ‘Het Belgische protestantisme in de negentiende eeuw.’Bulletin de la Société de l’Histoire du Protestantisme Belge, 5 (1971) 8, 253–264.
    [Google Scholar]
62. Macdonald, Sharon, Memorylands: Heritage and Identity in Europe Today. London, 2013.
    [Google Scholar]
63. Marchant, Caroline (ed.), Patrimoines en mouvement. Entre préservation et dévotion. Actes du colloque international des 27 et 28 avril 2017. Institut royal du Patrimoine artistique (IRPA), Bruxelles. Colloque co-organisé par l’IRPA et la Direction du Patrimoine culturel du Ministère de la Fédération Wallonie-Bruxelles (Protection du Patrimoine culturel 3). Brussels, 2019.
    [Google Scholar]
64. Margry, Peter Jan, Teedere Quaesties: religieuze rituelen in conflict. Confrontaties tussen katholieken en protestanten rond de processiecultuur in negentiende-eeuws Nederland. Hilversum, 2000.
    [Google Scholar]
65. Martin, Élisabeth, Les premiers Maghrébins de Belgique. Analyse descriptive de l’immigration maghrébine en Belgique, dans les registres des étrangers de Châtelineau, pendant l’Entre-deux-guerres (Démographie et sociétés. Documents de travail 4). Louvain-la-Neuve, 2012.
    [Google Scholar]
66. McDonald, Jack and Jo JanVandenheede, De Anglicaanse Kerk: een inleiding voor Nederlandstaligen. Averbode, 2016.
    [Google Scholar]
67. Meyer, Birgit and Marleende Witte, ‘Heritage and the Sacred: Introduction.’Material Religion. The Journal of Objects, Art and Belief, 9 (2013) 3, 274–280.
    [Google Scholar]
68. Model, Serge, ‘L’Église orthodoxe en Belgique.’Courrier hebdomadaire du CRISP, (2018/34–35) 2399–2400, 5–62.
    [Google Scholar]
69. Neyrinck, Jorijn, ‘Borgen: WAT en HOE. Werk maken van immaterieel cultureel erfgoed.’FARO. Tijdschrift over cultureel erfgoed, 5 (2012) 3, 64–85.
    [Google Scholar]
70. Orhan, Mehmet, Islam and Turks in Belgium: Communities and Associations. Cham, 2020.
    [Google Scholar]
71. Paine, Crispin, ‘Change – But Not Enough Yet.’Religions, 10 (2019) 656, 1–4.
    [Google Scholar]
72. Pasture, Patrick, ‘Questioning Secularization and Religious Innovation in the North Atlantic World. A Review Essay.’Revue d’histoire ecclésiastique, 115 (2020) 1–2, 281–296.
    [Google Scholar]
73. Peckstadt, Athenagoras, ‘De Orthodoxe Kerk en de Belgische overheid’, in: PatrickDe Pooter and InaLodewyckx (eds.), Levensbeschouwingen en de overheid in België. Een toelichting door vertegenwoordigers van de erkende erediensten en de vrijzinnige niet-confessionele levensbeschouwing (Berchem, 2011), 99–125.
    [Google Scholar]
74. Peckstadt, Ignace, Een open venster op de Orthodoxe Kerk. Averbode, 2013.
    [Google Scholar]
75. Pew Research Center, Orthodox Christianity in the 21st Century. Washington D.C., 2017.
    [Google Scholar]
76. Pinnington, John E., ‘Anglican Chaplaincies in Post-Napoleonic Europe: A Strange Variation on the Pax Britannica.’Church History, 39 (2009) 3, 327–344.
    [Google Scholar]
77. Pollmann, Judith, Catholic Identity and the Revolt of the Netherlands, 1520-1635 (The Past & Present Book Series). Oxford, 2011.
    [Google Scholar]
78. Prins, Aaldert, ‘De anglicaanse eredienst’, in: JulieAerts, JorisColla, KarimEttourki, and AaldertPrins (eds.), Hemelsbreed. Divers religieus erfgoed in Vlaanderen. Onderzoeksrapport (Leuven, 2020), 19–30.
    [Google Scholar]
79. Prins, Aaldert, ‘De protestants-evangelische eredienst’, in: JulieAerts, JorisColla, KarimEttourki, and AaldertPrins (eds.), Hemelsbreed. Divers religieus erfgoed in Vlaanderen. Onderzoeksrapport (Leuven, 2020), 66–80.
    [Google Scholar]
80. Prins, Aaldert, ‘De protestants-evangelische kerken en de Anglicaanse kerk’, in: PatriciaVan den Eeckhout and GuyVanthemsche (eds.), Bronnen voor de studie van het hedendaagse België, negentiende – eenentwintigste eeuw (Brussel, 2017), 1241–1257.
    [Google Scholar]
81. Prins, Aaldert, The History of the Belgian Gospel Mission from 1918 to 1962. Doctoral dissertation, Evangelical Theological Faculty Leuven, 2015.
    [Google Scholar]
82. Raedts, Peter, ‘“Geen essentieel bestanddeel der Nederlandsche nationaliteit”. Van katholieken in Nederland tot Nederlandse katholieken.’Tijdschrift voor Geschiedenis, 120 (2007) 4, 534–547.
    [Google Scholar]
83. Rana, Jasmijn, MarlousWillemsen, and Hester C.Dibbits, ‘Moved by the Tears of Others: Emotion Networking in the Heritage Sphere.’International Journal of Heritage Studies, 23 (2017) 10, 977–988.
    [Google Scholar]
84. Religious Archives Survey 2010. A Survey of the Archives of Religious Bodies within the United Kingdom and of Related Personal Papers. Kew, 2010.
    [Google Scholar]
85. Sägesser, Caroline, ‘L’organisation et le financement public du culte islamique. Belgique et perspectives européennes.’Courrier hebdomadaire du CRISP, (2019/14–15) 2459–2460, 5–72.
    [Google Scholar]
86. Sauvé, Jean-Sébastien and ThomasCoomans (eds.), Le devenir des églises. Patrimonialisation ou disparition (Collection Nouveaux patrimoines). Québec, 2014.
    [Google Scholar]
87. Schreiber, Jean-Philippe, ‘Joodse gemeenten, instellingen en organisaties’, in: PatriciaVan den Eeckhout and GuyVanthemsche (eds.), Bronnen voor de studie van het hedendaagse België negentiende – eenentwintigste eeuw (Brussel, 2017), 1250–1278.
    [Google Scholar]
88. Schreiber, Jean-Philippe, L’immigration juive en Belgique du Moyen âge à la première guerre mondiale (Spiritualités et pensées libres). Brussels, 1996.
    [Google Scholar]
89. Smith, Laurajane and NatsukoAkagawa (eds.), Intangible Heritage (Key Issues in Cultural Heritage). London/New York, 2009.
    [Google Scholar]
90. Stovel, Herb, NicholasStanley-Price, and RobertKillick (eds.), Conservation of Living Religious Heritage. Papers from the ICCROM Forum on Living Religious Heritage: Conserving the Sacred (ICCROM Conservation Studies 3). Rome, 2005.
    [Google Scholar]
91. Suárez Müller, Fernando, ‘De onuitroeibaarheid van het heilige’, foreword in: HansJoas, De macht van het heilige. Een alternatief voor de geschiedenis van de onttovering, translated by HuubStegeman (Rotterdam, 2018), 7–24.
    [Google Scholar]
92. Tallier, Pierre-Alain, GertjanDesmet, and PascaleFalek-Alhadeff, Bronnen voor de geschiedenis van de Joden en het Jodendom in België: negentiende – eenentwintigste eeuw. Waterloo, 2016.
    [Google Scholar]
93. Torfs, Rik and JogchumVrielink, ‘State and Church in Belgium’, in: GerhardRobbers (ed.), State and Church in the European Union (Baden-Baden, 2019), 11–50.
    [Google Scholar]
94. Tromp, Paul, AnnaPless, and DickHoutman, ‘“Believing Without Belonging” in Twenty European Countries (1981–2008). De-institutionalization of Christianity or Spiritualization of Religion?’Review of Religious Research, 62 (2020) 4, 509–531.
    [Google Scholar]
95. UNESCO, Basic Texts of the 2003 Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage. 2020 Edition. Paris, 2020.
    [Google Scholar]
96. Vanden Daelen, Veerle, ‘Sporen van en naar joodse rituelen. Een verkenning van diverse aspecten van het joods religieus leven in België.’Tijd-Schrift. Heemkunde en lokaal-erfgoedpraktijk in Vlaanderen, 6 (2016) 1, 38–53.
    [Google Scholar]
97. Van der Laan, Paul and Corneliusvan der Laan, Pinksteren in beweging: vijfenzeventig jaar pinkstergeschiedenis in Nederland en Vlaanderen. Kampen, 1982.
    [Google Scholar]
98. Vileno, Anna Maria, Jean-PhilippeSchreiber, and CécileVanderpelen-Diagre, Les religions et la laïcité en Belgique. Rapport ORELA 2020. Brussels, 2021.
    [Google Scholar]
99. Wallet, Bart, ‘ “De organisatie van het bewind der Joodschen Eerdienst dezer Provintie”. De Zuid-Nederlandse joodse gemeenschappen ten tijde van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, 1815–1830.’Trajecta. Religion, Culture and Society in the Low Countries, 28 (2019) 2, 145–167.
    [Google Scholar]
100. Yannopoulos, Panagiotis, Gouden Jubileum van het Orthodox Aartsbisdom van België en Exarchaat van Nederland en Luxemburg. Jubileumuitgave. Brussel, 2019.
     [Google Scholar]