KWALON - Volume 9, Issue 2, 2004

Het zoeken naar informatie is met internet aanzienlijk gemakkelijker geworden. Er zijn veel zoekmachines die je – na het intypen van het zoekwoord – toegang geven tot de informatie waarnaar je op zoekt bent. Je krijgt dan overwegend heel gerichte – en vaak feitelijke – informatie over bijvoorbeeld een bepaalde ziekte waar je aan lijdt, over de diagnose of de verschijnselen. Je kunt ook meer lezen over de medicatie die j Read More

In deze bijdrage maak ik een onderscheid tussen 'kwalitatief onderzoek' en 'explorerend onderzoek', en probeer ik vervolgens te achterhalen wat de relatie tussen deze twee benaderingen is. De conclusie is dat de empirische relatie sterk is, met andere woorden, dat ze meestal in combinatie voorkomen. Ten slotte wordt betoogd dat er niets mis is met exploratie of 'verkenning'.

Met dank aan Prof. Dr. Maria Bouverne-de Bie voor de inhoudelijke discussies over dit onderwerp.

Het essay van Swanborn heb ik met instemming gelezen voor wat betreft de pragmatische benadering en de waardering van explorerend onderzoek. Kwalitatief onderzoekers voelen zich vaak in het defensief gedrongen door labels als 'beschrijvend' en 'exploratief' die minder hoog aangeschreven staan dan 'toetsend' en 'verklarend'. Voor dat gevoel zijn goede redenen, gezien de miskenning van de wetenschappelijk Read More

Voor wat Harrie Jansen's bijdrage betreft beperk ik me tot de paragraaf over 'Exploratie en routine'. Deze ligt ietwat bezijden de kern van mijn essay (die betreft de relatie tussen kwalitatief onderzoek en exploratie), maar raakt, denk ik, wel het hart van de verhouding tussen kwalitatief en kwantitatief onderzoek.

Met dank aan Otto Heldring voor zijn commentaar op een voorlopige versie

Participerende observatie wordt in de criminologie nauwelijks gebruikt. Dat geldt met name voor het bestuderen van georganiseerde misdaad. De meeste studies over dit verschijnsel zijn gebaseerd op justitiële en politiële gegevens, op interviews met deskundigen (vaak op hun beurt ook weer personen uit het veld van politie en justitie) of sleutelrespondenten, die bereid zijn met de autoriteiten samen te werken (spijtoptanten) o Read More

Als iets de historiografie kenmerkt dan is het wel het gebruik van bronnen. In de voetnoten en bijlagen van historische studies wordt nauwkeurig en uitvoerig naar bronnen verwezen. Zonder bronnen geen geschiedenis, lijkt het wel. Toch is dat maar voor een deel waar. De inbreng van de historicus, diens hunches and guesses, is onontbeerlijk om de bronnen te laten spreken. De historicus duidt, kiest, ordent en verbindt en Read More

Met dit boek willen de auteurs een overzicht bieden van de mogelijkheden voor het doen van onderzoek via internet. Het boek is bestemd voor onderzoekers op het brede gebied van de sociale en gedragswetenschappen. Zelf zijn de auteurs afkomstig uit de psychologie en de cognitieve wetenschappen. De meeste voorbeelden zijn aan deze wetenschapsgebieden ontleend, maar de gedragswetenschappelijke invalshoek b Read More

Etnografie is traditioneel een vorm van onderzoek waarbij de onderzoeker herhaaldelijk, langdurig en intensief contact maakt met de onderzochten, en waarbij hun groepsleven, hun 'cultuur', het onderwerp is. In de oudere antropologie ging de onderzoeker voor langere tijd wonen bij de stam die hij of zij onderzocht. Men probeerde de taal te leren, niet alleen de grammatica en het lexicon, maar ook de semantiek e Read More

Als gevolg van de groeiende aandacht voor discoursanalyse is er onmiskenbaar behoefte aan een goede introductie. Uitgevers lijken daar een fijne neus voor te hebben. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het initiatief van Sage om vrijwel tegelijkertijd met maar liefst twee introducties op de markt te komen. De eerste introductie is een boekje in de reeks 'Qualitative Research Methods Series': de bekende blauwe reeks met inleidingen i Read More

Negen jaar na de publicatie van het Handbook of Qualitative Research (1994) is nu bij Sage het Handbook of Mixed Methods verschenen. Of het zo zal aanslaan als het eerstgenoemde handboek, betwijfel ik. Dat het de kwaliteit daarvan niet haalt, ligt niet aan het onderwerp en de opzet, maar meer aan de aard van de bijdragen en – volgens mij – aan de stand van zaken rond de gecombineerde methodebenadering.

Metafoor tussen methode en magie is een proefschrift van Heidi Muijen over creatieve trajecten en werkvormen in de geestelijke gezondheidszorg en het organisatiewezen. Aanleiding vormde de opkomst van creativiteit en creatieve werkvormen in beide sectoren. In de geestelijke gezondheidszorg weerspiegelt deze ontwikkeling zich in het werken met beeldende vormgeving, muziek en dans. Creatieve therapie sta Read More

Voor mij als auteur is het verheugend te merken dat de zaak die mij zo intensief heeft beziggehouden tijdens het verrichten van promotieonderzoek en met het schrijven van een proefschrift, aandacht krijgt van een gewaardeerde geestverwante. Graag ga ik in op een kritische noot in Abma's bespreking, zonder die overigens te willen wegpoetsen. Ik besef goed dat de stijl van mijn boek de toegankelijkheid voor een breed publi Read More

Door de technische verworvenheden van de vorige eeuw ligt de transplantatie van organen binnen de huidige mogelijkheden van de medische wetenschap. Dat de mogelijkheid hiervoor inmiddels bestaat, betekent nog niet dat deze ingreep onomstreden is. De cijfers liegen er niet om. Sinds in 1998 de Wet op de Orgaandonatie (WOD) in werking trad, is het aantal beschikbare donororganen gedaald. Hoewel de meeste Nederl Read More

In haar bespreking van mijn boek over orgaandonatie constateert Eline Kieft dat de christelijke invalshoek veruit de meeste pagina's in beslag neemt. Ze vindt dat jammer, omdat daardoor 'het (formele) gedachtegoed' van jodendom, islam en humanisme relatief minder aan bod komt. Gelukkig ziet ze een en ander gecompenseerd door de uitgebreide citaten van gelovigen uit de drie laatste levensbeschouwelijke stromingen.

Volgens de flaptekst verheldert René Gabriëls in dit proefschrift 'hoe vooral Nederlandse intellectuelen voor en van ideeën leven. Hij is nagegaan hoe zij intervenieerden in publieke controverses over kernenergie, armoede en Rushdie'. In het voorwoord maakt Gabriëls duidelijk dat het intellectuele klimaat in Nederland hem niet bevalt. In Nederland zijn intellectuelen doorgaans moralisten of ironici die in een soort doubl Read More

Fred Wester slaagt er niet in zijn kritiek op mijn proefschrift goed te beargumenteren. Zijn kritiek betreft vooral vier kwesties: de methode van onderzoek, de definitie van het begrip intellectueel, de relatie tussen feiten en waarden en het spanningsveld tussen waarheid en methode.

Gabriëls heeft natuurlijk gelijk dat ik zijn boek had kunnen lezen alsof het door Foucault geschreven is. Ik heb het gelezen alsof het een sociaal-wetenschappelijk onderzoek is. Ik heb de waarheid niet in pacht, maar vanuit die onderzoeksoptiek vind ik de analyse van de intellectuelen in Nederland niet overtuigend. En zonder die onderzoeksoptiek vind ik zijn verhaal over de intellectuelen ook helemaal niet spannend. 'De Read More

In het kader van de Week van de Chronisch Zieken 2003 werd op 7 november 2003 in het World Trade Center in Rotterdam de publieksdag 'Zeggenschap in Wetenschap' gehouden. Deze werd georganiseerd door subsidiegever Zorg Onderzoek Nederland, Medische Wetenschappen (ZonMw). De dag bestond uit een aantal plenaire lezingen en parallelle workshops verzorgd door patiëntenorganisaties. Op een markt m Read More