2004
Volume 139, Issue 2/3
  • ISSN: 0040-7550
  • E-ISSN: 2212-0521

Abstract

Abstract

This contribution focuses on lexical changes that took place in Dutch up to and including the nineteenth century under the influence of French, with a particular focus on the eighteenth century. The analysis is based on the Language of Leiden () corpus, which is specifically built to trace French influence on Dutch. The corpus contains Dutch textual materials from the sixteenth to the nineteenth centuries, originating from seven social domain important in the history of Leiden. The paper traces lexical borrowings from French through time and across social domains.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/TNTL2023.2/3.003.ASSE
2023-08-01
2024-12-26
Loading full text...

Full text loading...

References

  1. Argent, Rjéoutski & Offord2014 – G.Argent, V.Rjéoutski & D.Offord, ‘European Francophonie and a framework for its study’. In: V.Rjéoutski, G.Argent & D.Offord (eds.), European francophonie: The social, political and cultural history of an international prestige language. Bern: Peter Lang, 2014, p. 1-32.
    [Google Scholar]
  2. Assendelft, Rutten & Van der Wal te verschijnen – B.Assendelft, G.Rutten & M.van der Wal, ‘Tracing Frenchification. A sociolinguistic analysis of French loan suffixes in a historical corpus of Dutch’. In: R.Franceschini, M.Hüning & P.Maitz (eds.), Sammelband Historische Mehrsprachigkeit. Berlijn: De Gruyter, te verschijnen.
    [Google Scholar]
  3. De Vooys1970 – C.de Vooys, Geschiedenis van de Nederlandse taal. Groningen: Wolters-Noordhoff, 1970.
    [Google Scholar]
  4. De Vries2011 – B.de Vries, Een stad vol lezers. Leescultuur in Haarlem 1850-1920. Nijmegen: Vantilt, 2011.
    [Google Scholar]
  5. Dodde2020 – N.Dodde, Franse scholen in Nederland. Ontstaan en ontwikkeling vanaf de vijftiende eeuw tot het midden van de negentiende eeuw. Oud-Turnhout, ’s-Hertogenbosch: Gompel & Svacina, 2020.
    [Google Scholar]
  6. Ehala2019 – M.Ehala, ‘Domain analysis’. In: J.Darquennes, J.C.Salmons & W.Vandenbussche (eds.), Language Contact. An International Handbook. Berlin/Boston: De Gruyter Mouton, 2019, p. 536-549.
    [Google Scholar]
  7. Etymologiebank2010 – N.van der Sijs (red.), Etymologiebank, 2010; http://etymologiebank.ivdnt.org.
    [Google Scholar]
  8. Fishman1972 – J.Fishman, ‘The relationship between micro-and macro-sociolinguistics in the study of who speaks what language to whom and when’. In: J.Pride & J.Holmes (eds.), Sociolinguistics. Harmondsworth: Penguin, 1972, p. 15-32.
    [Google Scholar]
  9. Frijhoff1989 – W.Frijhoff, ‘Verfransing? Franse taal en Nederlandse cultuur tot in de Revolutietijd’. In: Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden104 (1989) 4, p. 592-609.
    [Google Scholar]
  10. Frijhoff1991 – W.Frijhoff, ‘“Bastertspraek en dartele manieren”. De Franse taal in Nederlandse mond’. In: Jaarboek van de maatschappij der Nederlandse letterkunde te Leiden1989-1990 (1991) 1, p. 13-25.
    [Google Scholar]
  11. Frijhoff1992 – W.Frijhoff, ‘Het zelfbeeld van de Nederlander in de achttiende eeuw: een inleiding’. In: Documentatieblad Werkgroep Achttiende Eeuw24 (1992) 1, p. 5-28.
    [Google Scholar]
  12. Frijhoff2003 – W.Frijhoff, ‘Uncertain Brotherhood. The Huguenots in the Dutch Republic’. In: B.Van Ruymbeke & R.Sparks (eds.), Memory and Identity. The Huguenots in France and the Atlantic Diaspora. Columbia: University of South Carolina Press, 2003, p. 128-171.
    [Google Scholar]
  13. Frijhoff2015 – W.Frijhoff, ‘Multilingualism and the challenge of frenchification in the early modern Dutch Republic’. In: C.Peersman, G.Rutten & R.Vosters (eds.), Past, Present and Future of a Language Border. Germanic-Romance Encounters in the Low Countries. Berlijn: De Gruyter, 2015, p. 115-140.
    [Google Scholar]
  14. Haberland2019 – H.Haberland, ‘Domains’. In: J.Darquennes, J.Salmons & W.Vandenbussche (eds.), Language Contact. An International Handbook. Berlijn/Boston: De Gruyter, 2019, p. 397-405.
    [Google Scholar]
  15. Keblusek1997 – M.Keblusek, Boeken in de hofstad. Haagse boekcultuur in de Gouden Eeuw. Hilversum: Verloren, 1997.
    [Google Scholar]
  16. Kessels-Van der Heijde2002 – M.Kessels-van der Heijde, Maastricht, Maestricht, Mestreech. De taalverhoudingen tussen Nederlands, Frans en Maastrichts in de negentiende eeuw. Hilversum: Verloren, 2002.
    [Google Scholar]
  17. Kessels-Van der Heijde2015 – M.Kessels-van der Heijde, ‘The use of languages in Maastricht in the nineteenth century: the press and family archives’. In: C.Peersman, G.Rutten & R.Vosters (eds.), Past, Presentand Futureofa Language Border. Germanic-Romance Encounters in the Low Countries. Berlijn: De Gruyter, 2015, p. 171-204.
    [Google Scholar]
  18. Kloek & Mijnhardt2001 – J.Kloek & W.Mijnhardt, 1800: Blauwdrukken voor een samenleving. Den Haag: Sdu, 2001.
    [Google Scholar]
  19. Lucassen & De Vries2001 – L.Lucassen & B.de Vries, ‘The rise and fall of a West European textile-worker migration system: Leiden, 1586-1700’. In: G.Gayot & P.Minard (eds.), Les ouvriers qualifiés de l’industrie (XVIe-XXe siècle). Formation, emploi, migrations. Lille: Université Charles de Gaulle/Revue du Nord, 2001, p. 23-42.
    [Google Scholar]
  20. Noordam2003 – D.J.Noordam, ‘Demografische ontwikkelingen’. In: R.van Maanen & S.Groenveld (red.), Leiden. De Geschiedenis van een Hollandse stad. Deel 2: 1574-1795. Leiden: Stichting Geschiedschrijving Leiden, 2003, p. 42-53.
    [Google Scholar]
  21. Offord, Rjéoutski & Argent2018 – D.Offord, V.Rjéoutski & G.Argent, The French language in Russia: A Social, Political, Cultural, and Literary History. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2018.
    [Google Scholar]
  22. Popkin1989 – J.Popkin, News and Politics in the Age of Revolution: Jean Luzac’s ‘Gazette de Leyde’. Ithaca: Cornell University Press, 1989.
    [Google Scholar]
  23. Rjéoutski, Argent & Offord2014 – V.Rjéoutski, G.Argent & D.Offord, European francophonie: The social, political and cultural history of an international prestige language. Bern: Peter Lang, 2014.
    [Google Scholar]
  24. Ruberg2005 – W.Ruberg, Conventionele correspondentie: Briefcultuur van de Nederlandse elite, 1770-1850. Nijmegen: Vantilt, 2005.
    [Google Scholar]
  25. Rutten, Vosters & Van der Wal2015 – G.Rutten, R.Vosters & M.van der Wal, ‘Frenchification in discourse and practice. Loan morphology in Dutch private letters of the eighteenth and nineteenth centuries’. In: C.Peersman, G.Rutten & R.Vosters (eds.), Past, Present and Future of a Language Border: Germanic-Romance Encounters in the Low Countries. Berlijn: De Gruyter, 2015, p. 143-170.
    [Google Scholar]
  26. Rutten & Vosters te verschijnen – G.Rutten & R.Vosters, ‘Testing Frenchification A sociolinguistic analysis of French loan morphology in seventeenth- and eighteenth-century Dutch’. In: Roczniki HumanistyczneLXXI (2023).
    [Google Scholar]
  27. Salverda de Grave1906 – J.Salverda de Grave, De Franse woorden in het Nederlands. Amsterdam: Müller, 1906.
    [Google Scholar]
  28. Stevens2019 – E.Stevens, ‘“Adieu, Vaarwel, groet mijne zo Waarde Ouders”: Het gebruik van Franse leensuffixen en leenwoorden in een negentiende-eeuwse familiecorrespondentie’. In: Taal en Tongval71 (2019) 2, p. 137-156.
    [Google Scholar]
  29. Streng2008 – J.Streng, Kweekster van verstand en hart. Boekcultuur en leescultuur in Overijssel tussen 1650 en 1850. Epe: Streng, 2008.
    [Google Scholar]
  30. Tjalsma1978 – H.Tjalsma, ‘De fysieke structuur van Leiden in 1749’. In: H.Diederiks e.a. (red.), Een stad in achteruitgang. Sociaal-historische studies over Leiden in de achttiende eeuw. Leiden: Sociale geschiedenis R.U.L, 1978, p. 14-54.
    [Google Scholar]
  31. Van den Toorn e.a.1997 – M.van den Toorn e.a. (red.), Geschiedenis van de Nederlandse taal. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1997.
    [Google Scholar]
  32. Van der Horst2008 – J.van der Horst, Geschiedenis van de Nederlandse syntaxis. Leuven: Universitaire Pers Leuven, 2008.
    [Google Scholar]
  33. Van der Sijs2002 – N.van der Sijs, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. Amsterdam, Antwerpen: Veen, 2002.
    [Google Scholar]
  34. Van der Sijs2009 – N.van der Sijs, ‘Import en export van woorden. Tijd voor een balans’. In: Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde125 (2009) 2, p. 194-200.
    [Google Scholar]
  35. Van der Wal1994 – M.van der Wal, ‘De Opstand en de taal. Nationaal bewustzijn en het gebruik van het Nederlands in het politieke krachtenveld’. In: De Zeventiende Eeuw10 (1994) 1, p. 110-115.
    [Google Scholar]
  36. Van der Wal & Van Bree2014 – M.van der Wal & C.van Bree, Geschiedenis van het Nederlands. Zevende druk. Houten: Spectrum, 2014.
    [Google Scholar]
  37. Van Maanen & Groenveld2003 – R.van Maanen & S.Groenveld (red.), Leiden. De geschiedenis van een Hollandse stad. Deel 2: 1574-1795. Leiden: Stichting Geschiedschrijving Leiden, 2003.
    [Google Scholar]
  38. Van Strien-Chardonneau & Kok-Escalle2016 – M.van Strien-Chardonneau & M.-C.Kok-Escalle (eds.), French as Language of Intimacy in the Modern Age. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2016.
    [Google Scholar]
  39. Van Strien-Chardonneau2018 – M.van Strien-Chardonneau, ‘Practice and functions of French as a second language in a Dutch patrician family. The van Hogendorp family (eighteenth-early nineteenth centuries)’. In: V.Rjéoutski & W.Frijhoff (eds.), Language Choice in Enlightenment Europe. Education, Sociability, and Governance. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2018, p. 65-85.
    [Google Scholar]
  40. Woordenboek der Nederlandsche Taal1864-1998 – Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1864-1998; https://gtb.ivdnt.org/search/.
/content/journals/10.5117/TNTL2023.2/3.003.ASSE
Loading
/content/journals/10.5117/TNTL2023.2/3.003.ASSE
Loading

Data & Media loading...

This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error