Tijdschrift voor Communicatiewetenschap - Volume 44, Issue 4, 2016

Nog maar vijf jaar na zijn emeritaat is op 1 november 2016 Jan van Cuilenburg overleden, oud-hoogleraar Communicatiewetenschap aan achtereenvolgens de Vrije Universiteit (VU) en de Universiteit van Amsterdam (UvA). Van jeugdige collega’s op de UvA hoorde ik dat velen hem niet meer kennen, en dat typeert wellicht het jonge, snelle en ook internationale karakter van ons vak. Maar zonder de inbreng van Jan van Cuilenburg zou communicatiewetenschap in Nederland, en vooral in Amsterdam, niet de prominente positie gehad hebben die deze nu heeft.

Het jaarlijkse Etmaal van de Communicatiewetenschap vond dit jaar plaats op 4 en 5 februari 2016 en is georganiseerd door de Vrije Universiteit Amsterdam. Het Etmaal van 2016 was het eerste Nederlandse congres met een eigen congreshotel. Met presentaties, lunches, een diner en een silent disco event op één locatie, is een unieke congressfeer in Amsterdam gecreëerd. Ook dit jaar is het Etmaal weer druk bezocht. Met ongeveer 275 paperpresentaties en meer dan 300 deelnemers, kunnen we spreken van een succesvolle bijeenkomst van Vlaamse en Nederlandse communicatiewetenschappers. Het Etmaal van de Communicatiewetenschap leek dit jaar weer iets meer een internationale focus te hebben, met een meerderheid aan Engelstalige content en presentaties. Naast eenheid en een positieve, relaxte sfeer onder de deelnemers, is verder weer een diversiteit aan onderwerpen gepresenteerd. Nieuwe mediathema’s als ‘effectiviteit van webcare’, ‘cyberbullying en emoties’ en ‘meningen ten opzichte van sociale robots’ konden de concurrentie makkelijk aan met gevestigde thema’s als ‘media-effecten in kiezergedrag’ en ‘mainstream gebruik van nieuwsmedia’. Het landschap van de communicatiewetenschap levert anno 2016 een rijk palet op aan klassieke en moderne inzichten op de huidige maatschappij. Communicatiewetenschap lijkt dan ook te floreren als nooit tevoren.

Campagnemakers gaan er vaak van uit dat wanneer consumenten zich eenmaal milieuvriendelijk gedragen, ze dit blijven doen. Dit artikel laat zien dat dit niet altijd het geval is, omdat mensen bedreven zijn in het rechtvaardigen van hun milieuonvriendelijke gedrag. Dit kunnen ze doen op basis van hun eerdere eigen morele gedrag (interne rechtvaardiging) of het gedrag van anderen (externe rechtvaardiging).

Annotatie

Samenvatting

Dit artikel presenteert de resultaten van een discursief psychologische analyse van geruchtvorming op social media. De analyse van Twitterberichten die zijn geplaatst tijdens de zoektocht naar twee vermiste kinderen heeft tot doel inzicht te verwerven in de manier waarop geruchten zich ten tijde van crisissituaties op social media ontwikkelen.

Samenvatting

Als onderdeel van de contentmarketingstrategie posten merken content op hun merkprofiel op sociaalnetwerksites. Dit onderzoek bestudeert voor het eerst hoe consumenten met deze content interageren en wat hun motivaties hiervoor zijn. Twee studies demonstreren dat consumenten matig actief interageren met content, dat plezier hiervoor de belangrijkste motivatie is, en dat alleen merkfans ook sociale motivaties hebben. Deze resultaten wijken af van eerdere bevindingen omtrent algemeen socialemediagebruik en bieden contentmarketingprofessionals aanknopingspunten voor hun strategie.

Rumour construction on social media. A discursive psychological analysis of tweets concerning a missing case

This article presents the results of a discursive psychological analysis of the evolvement of rumours on social media. The focus of the analysis lies on the discursive strategies participants use in their tweets about a particular crisis situation, and how these strategies contribute to the creation and evolvement of a rumour. Rather than treating language as a neutral medium for describing events and sending information, discursive psychology focuses on language as a tool to perform actions with and to accomplish particular effects. The analysis shows that participants construct and forward particular versions of reality or scenarios by selecting certain formulations over others, thereby constructing and eventually maintaining a specific rumour. The study provides an important addition to existing discourse analytic studies focusing on online data. Moreover, the study offers important insights to professionals in the domain of crisis communication which they can use when designing their communication strategies.

Keywords: discursive psychology, discourse, crisis communication, rumour, social media

Content marketing on social network sites. A study on brand-related social media behavior and its motives

On brand profiles in social network sites (SNSs) brands post content for their content marketing strategy. This brand profile is an owned medium that creates an avenue for consumers to interact with the brand and the brand content, with the aim to garner earned media, such as likes, shares, and reactions. This study examines how social network site users interact with brand posts and what their motivations are to do so. Adopting the U&G approach, we examined for three levels of brand-related social media behavior (consuming, contributing and creating) what SNS-users motivations are. The results of two studies demonstrate that fun and pleasure is the most important motivation to follow a brand and interact with the content.

Keywords: content marketing, uses and motivations, social network site, owned media, earned media

Justifying eco-unfriendly behaviors. Implications for communication practice

This article describes how people may justify their eco-unfriendly behaviors. It is described how people may use their own previous moral and environmentally friendly behaviors as a justification for environmentally unfriendly behaviors (part I: internal justification) and how people may use the behaviors of others and institutions (i.e., science) as a justification for environmentally unfriendly behaviors (part II: external justification). The article shows boundary conditions for justification effects and describes the implications that these effects have for communication practice.

Keywords: licensing, justification, environmentally friendly, moral, sequential decision making

In jaargang 44 zijn twaalf peer reviewed artikelen en een boekbespreking gepubliceerd. Deze jaargang bevat een themanummer (nummer 4): het ‘traditionele’ Etmaal-nummer. Alle auteurs van zowel artikelen als boekbesprekingen en ook de themaredacties danken we voor hun bijdragen aan het Tijdschrift voor Communicatiewetenschap.

Kimberly van Aart & Annemarie Kersten