Tijdschrift voor Communicatiewetenschap - Volume 50, Issue 4, 2022

De Nederlandse en Vlaamse mediamarkten zijn door toegenomen concentratie en fusies de afgelopen jaren naar elkaar toegegroeid. Vergelijkbaar wetenschappelijk mediaonderzoek blijft echter schaars. In deze paper bespreken de auteurs twee aspecten gelinkt aan diversiteit op Vlaamse en Nederlandse nieuwsredacties uit de Media for Democracy Monitor 2021: gendergelijkheid en intern pluralisme. Zij besluiten dat diversiteit op nieuwsredacties steeds meer een gespreksthema wordt.

Digitale platformen spelen een steeds belangrijkere rol in de realisatie van publieke waarden zoals privacy, ook binnen het publiek onderwijs. Dit komt bijvoorbeeld tot uiting tijdens het maken van afspraken tussen scholen en platformen over de bescherming van persoonsgegevens. Vanwege een toenemend machtsonevenwicht hebben scholen moeite om de platformen instructies op te leggen en garanties te laten geven voor de veiligheid van de gegevens, hetgeen hun governance beïnvloedt. Klassieke governance van platformen richt zich doorgaans op de verantwoordelijkheid van één actor. In tegenstelling tot deze visie, stelt coöperatieve verantwoordelijkheid dat platform governance het resultaat moet zijn van een dynamische interactie en verdeling van verantwoordelijkheden tussen platformen en gebruikers, ondersteund door een juridisch en beleidskader gecreëerd door overheidsinstellingen. De auteurs onderzoeken coöperatieve verantwoordelijkheid in een casestudy naar de totstandkoming en het gebruik van het Privacyconvenant in het publiek onderwijs in Nederland. Uit de bevindingen blijkt dat de ontwikkeling van het Privacyconvenant een drijvende kracht is geweest voor het versterken van de bescherming van persoonsgegevens. De publieke onderwijssector werkt uitgebreid samen met zowel overheidsinstellingen als platformbedrijven om de bescherming van persoonsgegevens te verbeteren. Ook nemen stakeholders meer verantwoordelijkheid en blijven ze permanent samenwerken. In deze samenwerking moeten scholen wel rekening houden met een diversiteit aan platformen, hetgeen invloed heeft op de verdeling van verantwoordelijkheden tussen scholen en platformen.

Influencermarketing is een marketingvorm die steeds vaker wordt ingezet in de marketingstrategie van veel bedrijven. Maar ondanks de professionalisering van influencermarketing lijkt geen enkele organisatie zich bezig te houden met de ethische kaders rondom deze marketingvorm. Deze studie brengt middels diepte-interviews in kaart hoe influencers, merken en volgers de risico’s, verantwoordelijkheden en belangen van alle stakeholders zien binnen influencermarketing. Het laat zien dat ze dat middels een sociaal-cultureel, sociaal-maatschappelijk of professioneel perspectief doen.

De auteurs onderzoeken de wisselwerking tussen socialenetwerkplatformen en sociale interacties door een overzicht van relevante platformkenmerken te ontwikkelen. Dit overzicht helpt een kader te formuleren van affordances die een invloed hebben op normvorming tussen sociale-mediagebruikers. De affordances die de auteurs hiervoor identificeerden zijn ‘interageerbaarheid’, ‘intervenieerbaarheid’, ‘vluchtigheid’ en ‘externe zichtbaarheid’. Deze vier affordances zijn complementair aan boyd’s (2010) structurele affordances van de genetwerkte publieken. Met dit kader wordt het duidelijk wie met wie kan interageren, aan welke andere gebruikers en content men kan worden blootgesteld en wie bepaalde sociale correcties en sancties kan uitvoeren. Met deze affordances kunnen gebruikers invloed uitoefenen op normvorming op sociale media. Ze laten ook zien waar de verantwoordelijkheden liggen bij het beïnvloeden van de groepsdynamiek, en welke gebruikers in staat zijn om de normen in een groepsinteractie uit te dagen.

Hoewel het aantal gedwongen ontheemde mensen wereldwijd toeneemt, worden ze vaak geconfronteerd met restrictieve migratiebeleidsmaatregelen en negatieve publieke opinies. In deze context is publieke communicatie essentieel voor de werking van vluchtelingenorganisaties. Dit artikel bediscussieert de belangrijkste bevindingen van een ‘mixed-methods’, multidimensioneel doctoraatsonderzoek over de publieke communicatiestrategieën van internationale vluchtelingenorganisaties, en doet aanbevelingen voor toekomstig onderzoek en het praktische werkveld.