Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken - Volume 32, Issue 2, 2016

In 1998 verscheen een speciale aflevering van het Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken met als thema 'Werknemersparticipatie in Nederland en Europa'. Veel van de toen behandelde onderwerpen komen ook in dit nummer aan bod. Dit maakt een vergelijking van toen en nu extra verleidelijk. Ook al omdat historisch perspectief misschien kan bijdragen aan hedendaags inzicht. Zélfs, of misschien wel juist, wanneer dit perspecti Read More

In deze bijdrage schetsen we aan de hand van empirisch onderzoek de ontwikkelingsgang van de OR in de afgelopen decennia. We laten zien dat de OR in het stelsel van arbeidsverhoudingen geleidelijk een steeds steviger positie is gaan innemen. De OR is niet alleen meestal ingesteld waar dat wettelijk verplicht is, maar is bovendien vaak uitgegroeid tot een geaccepteerd instituut van medezeggenschap. Werknemers vinden Read More

Op basis van data uit de WEA (Werkgevers Enquête Arbeid van TNO met circa 20.000 bedrijven in de periode 2008-2014) en de NEA (Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden van TNO en CBS met circa 150.000 werknemers in de periode 2007-2014) wordt in dit artikel een antwoord gegeven op vragen als in welke mate medezeggenschap in Nederland voorkomt en wat de samenhang is met de kwaliteit van de arbeid Read More

Neem nu eens het Energieakkoord uit 2013. Een akkoord over de energievoorziening in ons land, waar de handtekening van ruim veertig (40!) partijen onder staan. FNV en VNO staan erbij en natuurlijk het Ministerie van Economische Zaken, maar ook Greenpeace, de Bovag, de Fietsersbond, de ANWB, Bouwend Nederland, Natuurclubs, et cetera. De SER had een belangrijke regiefunctie bij de totstandkoming erv Read More

In dit onderzoek bestuderen we de verschijningsvormen van directe en indirecte werknemersparticipatie in de Europese Unie. De onderzoeksvragen luiden: (1) welke vormen van directe en indirecte werknemersparticipatie kunnen onderscheiden worden?, (2) in hoeverre gaan deze vormen van indirecte en directe werknemersparticipatie samen binnen organisaties?, en (3) in hoeverre hangen vormen van (in)di Read More

De relatie tussen de ondernemingsraad (OR) en management is van groot belang voor het functioneren van de eerste. In deze studie is onderzoek gedaan naar de invloedtactieken die ondernemingsraden, in Duitsland en Nederland, gebruiken om meer inspraak in en invloed te krijgen op de besluitvorming. We onderscheiden een zestal tactieken: vakbond raadplegen, samenwerken, tegenwerken, uitwisselen, hogerop hulp zo Read More

Fred Huijgen schreef in 2002 in het Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken (TvA) een column met de titel 'ICT en Arbeid. Herhaling van zetten' (Huijgen, 2002). En zo is het maar net! We zien die herhaling van zetten opnieuw. Het is bijna grappig om in discussies, ook van wetenschappers, te lezen over het nieuwe verschijnsel van 'polarisatie' van functies. Er is kennelijk weinig historisch bewustzijn. TvA publiceert al vanaf de ja Read More

In de Nederlandse literatuur over arbeidsverhoudingen is vennootschappelijke medezeggenschap (werknemersinvloed via vennootschappelijke organen zoals de raad van commissarissen) een onderbelicht onderwerp. Invloed van werknemers op strategische besluiten is vooral verankerd in de Wet op de ondernemingsraden en – veel minder dan in landen als Duitsland en Zweden – in de vennootschappelijke organisatie. Pote Read More

Vergeleken met een aantal concurrerende economieën komt werknemersaandelenbezit in Nederland nog relatief weinig voor. Wel lijkt het fenomeen aan een opmars bezig. Het kan dan ook een positieve rol vervullen te midden van een aantal actuele ontwikkelingen (bijvoorbeeld de (on)gelijke verdeling van vermogen, de toenemende robotisering en de toenemende flexibilisering van de arbeidsrelatie). Er is ook een Read More

Medezeggenschap is geen verschijnsel dat pas na de industriële revolutie ontstond, maar dat zich ook al veel eerder voordeed. Dit was met name het gevolg van het op grote schaal ontstaan van loonarbeid vanaf de middeleeuwen. In deze bijdrage worden enige voorbeelden van zeer vroege vormen van medezeggenschap besproken, namelijk de scheepsraad, de gezellen- en knechtsgilden. Het doel daarvan is in de eerste pla Read More

De uitoefening van medezeggenschapsrechten in concernverbanden is gecompliceerd. Tegelijkertijd doen zich door voortschrijdende globalisering steeds meer gevallen voor waarin besluitvorming buiten Nederland plaatsvindt, die (ook) invloed hebben op Nederlandse werknemers en waardoor de invloed van de medezeggenschap afneemt. Derhalve is het veelzeggend dat de titels van de twee hier te bespreken proefschriften pr Read More