KWALON - Volume 11, Issue 1, 2006

Vroeger, heel lang geleden, werd het op de universiteiten belangrijk geacht om samen te werken. Vakgenoten in het hele land kwamen regelmatig bij elkaar om het vak te onderhouden en tot ontwikkeling te brengen. Er werden werkgroepen gevormd, congressen en discussiedagen georganiseerd, onderzoeksvoorstellen besproken en beoordeeld, tijdschriften opgericht. SISWO (Interuniversitair Instituut voor Sociaal- Read More

Studenten, promovendi en andere onderzoekers hebben nogal eens moeite om in de probleemstelling van hun empirische onderzoek duidelijk tot uitdrukking te brengen wat voor soort onderzoek ze eigenlijk willen gaan doen. Met name de keuze voor en typering van het beoogde type praktijkgericht onderzoek levert naar mijn ervaring als coördinator afstudeeronderzoek en begeleider van onderzoeksprojecten moeilijk Read More

Dit overzicht vind ik heel interessant en handzaam; veel lezers zullen er blij mee zijn. Het doet me deugd dat Smaling de term 'kwalitatief (versus statistisch) surveyonderzoek' in de pen neemt en ook dat in deze indeling het criterium kwalitatief-kwantitatief een zeer ondergeschikte rol speelt.

Mij verbaasde direct al de titel van dit stuk, die op mij een verwarrende indruk maakte (zie ook de reactie van Harrie Jansen). Een tweedeling kennisgericht versus praktijkgericht is slechts te begrijpen als praktijkgericht onderzoek wordt gelijkgesteld aan actieonderzoek, door Smaling aangeduid als handelingsonderzoek. Actieonderzoek is namelijk de enige mij bekende onderzoeksvorm waar niet kennis het product is, Read More

Ooit is er een heel mooi boek verschenen over de probleemstelling (Vercruijsse, 1961). Het uitgangspunt is dat de probleemstelling een redenering is waarom in het onderhavige onderzoek deze specifieke vragen worden gesteld. De formulering van de vragen is het product van een bewust keuzeproces. De redenering gaat globaal volgens de lijn: wat is het probleem, waarom is het een probleem, wat is al bekend, wat zou ik Read More

Mijn reactie op de kritische commentaren van Harrie Jansen, Piet Verschuren en Fred Wester deel ik in naar vijf thematieken. Bij elke thematiek zal ik aan de betrokken commentator(en) refereren. Zodoende wil ik het belangrijkste van de commentaren bestrijken op een inhoudelijk samenhangende manier.

Who are you and what is your mission? Dat waren de eerste vragen die ik hoorde toen ik in januari 2004 het ziekenhuis in Ghana betrad, waarin ik mijn onderzoek wilde verrichten. Ik was alleen, een antropologe uit Nederland, die zichzelf en haar onderzoek trachtte te introduceren. De eerste reactie van de verpleegkundigen was vriendelijk maar duidelijk: 'Leuk je te ontmoeten, maar wij kennen je niet. Je moet begrijpen dat wij Read More

In 2003 hebben wij met enkele andere onderzoekers het Stimuleringsprogramma Burger en Milieubeleid van het Nederlandse Ministerie van Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) geëvalueerd met behulp van een lerende evaluatieaanpak (zie Edelenbos e.a., 2003; Edelenbos & Van Buuren, 2005). Dit programma moest het milieubeleid meer 'van, voor en door de burger' maken. We hebben dit onde Read More

Etnomethodologie is voor velen die vertrouwd zijn met kwalitatief sociaal-wetenschappelijk onderzoek wel een bekende term, maar wat het nu precies inhoudt, is vaak wel een vraag. Men herinnert zich vreemde experimenten die Harold Garfinkel zijn studenten liet uitvoeren of heeft een notie van 'conversatieanalyse'. Maar wat het een met het ander te maken heeft? Ik zal proberen een en ander kort en duidelijk onder w Read More

Na de jaren van Wester (1987), Smaling (1987) en Maso (1987), die vanaf 1987 de kwalitatieve methodologie in de Nederlandse sociologie hebben geïntroduceerd en getrokken, is er nu Hennie Boeije als vertegenwoordiger van een nieuwe generatie met een algemeen leerboek over kwalitatieve onderzoeksmethoden. Bij mijn weten is zij bovendien de eerste vrouw in Nederland die zich hieraan waagt.

Ik ben verguld met de positieve woorden van Harrie Jansen over mijn boek. Met name omdat hij prijst wat ik met het boek voor ogen had: een didactisch goed boek te schrijven voor studenten en 'zelfstandige onderzoekers'. Door een beschrijving te geven van een onderzoeksprocedure, de onderzoeksslang, en deze te illustreren met voorbeelden hoop ik beginnende onderzoekers op gang te helpen. Naast de voorbeelden, d Read More

This book is a startling, controversial and original manifesto for a complete review of research methods and methodology in the social sciences and a must read for anyone involved in this area. Dat zegt de uitgever tenminste en er zit wel wat in.

Onderwijskundig onderzoek, zoals ik educational research vertaal, is een breed vakgebied. Breed qua aandachtsveld, in focus variërend van de voorwaardelijke kant van het onderwijs (denk bijvoorbeeld aan de rol van de schoolorganisatie) tot puur onderwijsinhoudelijk, maar ook breed qua onderzoeksaanpak (kwalitatief/kwantitatief, kleinschalig/grootschalig, soms ook sterk experimenteel). Een kenmerk van veel onderwijsku Read More

Bij de eerste kennismaking met deze kloeke bundel van 640 dichtbedrukte pagina's is het niet duidelijk wat voor soort boek dit eigenlijk is. Het ziet eruit als een handboek dat de lezer praktisch advies gaat geven en de titels van de hoofdstukken (1. Interviews, 2. Oral History, 3. Biographical Research, enzovoort) lijken dit te bevestigen. Maar wanneer je de hoofdstukken gaat bekijken, blijkt al snel dat dit niet het geval is. In het Read More

In het voorwoord zegt de redactie dat dit boek geen handboek is. Maar wat is het dan wel? Het heeft alle kenmerken van een handboek: een prijs van dik boven de 100 euro, omvangrijk, een keur van auteurs, een gerenommeerde uitgever en een structuur bestaande uit zeven delen met daarin 38 hoofdstukken waarin ontwikkelingen op het vakgebied worden beschreven.

Van 5 tot en met 7 mei 2005 vond in Urbana-Champaign, op een paar uurtjes rijden van Chicago, het eerste internationale congres over qualitative inquiry plaats. De organisator en tevens congresvoorzitter was Norman Denzin, een grote naam voor al wie met kwalitatieve methoden vertrouwd is. Er waren 865 deelnemers uit 51 landen en er werden ongeveer 450 papers voorgedragen.

Kwalitatief onderzoek in de commerciële praktijk: fraaie wetenschap of vuige commercie? Deze prikkelende vraag was het thema van de najaarsconferentie van 16 december 2005. De middag werd geopend en voorgezeten door Edward Groenland. Zijn inleiding bestond uit een introductie op de voorgaande vraag. Dit deed hij aan de hand van de stelling dat wetenschappelijk kwalitatief onderzoek vooral door éé Read More

Ook dit jaar verzorgde de NOSMO weer een methodologendag, dit keer in Nijmegen op vrijdag 25 november. Helaas werd die dag een sneeuwstorm voorspeld, wat wellicht voor een aantal beoogde deelnemers reden was om toch maar niet te gaan. In elk geval was de opkomst bij de door KWALON verzorgde sessies gering. En de sneeuwstormwaarschuwing bleek terecht; een aantal van ons is die avond in Nijmegen gestrand.

Op verzoek van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft de Werkgroep Opdrachtonderzoek van de KNAW een advies uitgebracht over de omgang tussen wetenschappelijke onderzoekers en hun opdrachtgevers (Wetenschap op bestelling. Over de omgang tussen wetenschappelijk onderzoekers en hun opdrachtgevers). Zoals eerder in KWALON en elders aan de orde is gekomen (Evers, 1998, 2001, Read More

Van 7-9 juli 2005 organiseerde de Vakgroep Huisartsgeneeskunde van de Universiteit Antwerpen voor de vijfde maal een zomercursus kwalitatieve onderzoeksmethodologie in de gezondheidszorg. Dit jaar namen dertig gezondheidswerkers uit België, Nederland, Oostenrijk, Duitsland en Turkije deel. In de cursus werden theoretische stukken afgewisseld met workshops en trainingen.