Gedrag & Organisatie - Volume 30, Issue 3, 2017

Dit artikel gaat in op de overeenkomsten en verschillen tussen de zelfbeoordelingen van leidinggevenden en hun beoordelingen door anderen in hun werkomgeving. Er is gebruikgemaakt van gegevens die waren verzameld in het kader van een 360-graden feedbackprogramma. Hieraan namen 154 leidinggevenden (80 mannen en 74 vrouwen) deel die werkzaam waren in het onderwijs (school-, locatie- en teamleiders). Zij beoordeelden zichzelf op vijf door Zenger en Folkman (2002) opgestelde competentiegebieden. Deze zelfbeoordelingen werden vergeleken met de beoordelingen door hun superieuren (managers), collega's en ondergeschikten (medewerkers). Zowel in de zelfbeoordelingen als in de beoordelingen door anderen bleken er verschillen te bestaan tussen mannen en vrouwen. Op een aantal punten waren de bevindingen in strijd met onze hypothesen en liepen ze niet parallel met het onderscheid tussen 'masculiene' (verandering leiden) en 'feminiene' competenties (interpersoonlijke vaardigheden). Mannen evalueerden zichzelf positiever, vooral op de competentie leidinggeven aan verandering en persoonlijke bekwaamheid, maar kregen van hun managers, collega's en medewerkers minder positieve beoordelingen dan vrouwen, met name op de competenties karakter (integriteit) en interpersoonlijke vaardigheden. De resultaten worden besproken aan de hand van de literatuur over persoonswaarneming en indrukvorming.

Dit artikel gaat in op de vraag aan welke theoretische vereisten moet worden voldaan bij de ontwikkeling van instrumenten voor het evalueren van empowerment. Een gerichte literatuurstudie en een kritische reflectie op bestaande meet- en evaluatie-instrumenten resulteerden in het formuleren van vijf kwaliteitsstandaarden. In de empirische fase ging het in de eerste plaats om het nagaan of de toepassing van deze theoretische kwaliteitsstandaarden in de praktijk van instrumentontwikkeling haalbaar is: leiden ze tot een instrument en is dit instrument toepasbaar? De concrete focus van deze empirische toets lag op empowerment op het niveau van een organisatie, hetgeen betekent dat instrumenten werden ontwikkeld om in kaart te brengen hoe 'empowering' organisaties zijn voor hun medewerkers én hoe 'empowered' ze zijn in hun sociale omgeving. Deze instrumentontwikkelingstrajecten vonden plaats in een openbare en in een private eerstelijns welzijnsorganisatie in Vlaanderen. Het resultaat onderschrijft de haalbaarheid van de geformuleerde kwaliteitsstandaarden voor instrumentontwikkeling. De concrete uitwerking geeft meteen een overzicht van datgene waarover het gaat wanneer een organisatie zichzelf als een 'empowering' en 'empowered' organisatie wil evalueren en versterken.

Gedrag & Organisatie (G&O) draagt bij aan de verspreiding van inzichten uit wetenschappelijk onderzoek naar de praktijk, en biedt een platform aan Nederlandse en Vlaamse onderzoekers en praktijkmensen om te publiceren over onderzoek en beleid. Het blad is één van de weinige wetenschappelijke tijdschriften die zowel door onderzoekers als door belanghebbenden in het werkveld gelezen worden, en heeft daarmee een bovengemiddelde reikwijdte binnen het Nederlandse taalgebied.