2004
Volume 57, Issue 4
  • ISSN: 0165-8204
  • E-ISSN: 2667-1573

Samenvatting

Abstract

This article discusses reforms in the Dutch Latin schools in the first part of the 17th century, and the role played by the canonization of disciplines in this period. The underlying reasons and historical and political contexts in which the reforms took place, and which appear to have lasting impact to the present day, are also disussed. It will be shown how the need for standardization of the very different local practices, in order to achieve a higher level of learning, led to a prescribed set of authors and disciplines for local use in grammar schools. The ultimate goal of the reforms was the education of protestant pastors, who, in competition with jesuit catholic education, were trained in classical and biblical learning. The so-called of 1625, issued by the province of Holland, was the document written in order to raise pre-academic education to a higher level.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.5117/LAM2024.4.003.BURG
2024-12-01
2024-12-20
Loading full text...

Full text loading...

References

  1. Aa, A.J. van der. 1865. ‘Lithocomus. Ludolfus of Luthaltus’, in A.J.van der Aa (ed.), Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel11, Haarlem, 527-528.
    [Google Scholar]
  2. Adamson, J.W.1919. A short history of education, Cambridge.
    [Google Scholar]
  3. Augustijn, C.1986. Erasmus, Baarn.
    [Google Scholar]
  4. Blättner, F.1960. Das Gymnasium. Aufgaben der höheren Schule in Geschichte und Gegenwart, Heidelberg.
    [Google Scholar]
  5. Bloemendal, J.2020. Erasmus (Elementaire Deeltjes70), Amsterdam.
    [Google Scholar]
  6. Bod, R.2013. A new history of the humanities. The search for principles and patterns from antiquity to the present, Oxford.
    [Google Scholar]
  7. Boekholt, P. en E.de Booy. 1987. Geschiedenis van de school in Nederland vanaf de middeleeuwen tot aan de huidige tijd, Assen/Maastricht.
    [Google Scholar]
  8. Booy, E.P. de.1980. Kweekhoven der wijsheid. Basis- en vervolgonderwijs in de steden van de provincie Utrecht van 1580 tot het begin der 19e eeuw (Stichtse Historische Reeks6), Zutphen.
    [Google Scholar]
  9. Bot, P.N.M.1955. Humanisme en onderwijs in Nederland, Utrecht/Antwerpen.
    [Google Scholar]
  10. Burgersdijk, D.2022. Gymnasium. Geschiedenis van een eliteschool, Amsterdam.
    [Google Scholar]
  11. Burgersdijk, D.2023. ‘Van Horatius tot Houellebecq. Classicisme en herinnering in Corneilles Horace (1638)’, in M.Clement, H.Mooiman, en I.de Smalen (eds), De kracht der herinnering. 85 jaar Nederlands Klassiek Verbond, Enschede, 58-68.
    [Google Scholar]
  12. Burgersdijk, D. (te verschijnen). ‘Later Latin rhetoric’, in A.Pelttari en G.Kelly (eds), Cambridge history of later Latin literature, Cambridge.
    [Google Scholar]
  13. Buuren, F. van.1994. Levenslessen van Cato. Het verhaal van een schoolboek, Amsterdam.
    [Google Scholar]
  14. Ciccolella, F.2024. ‘The divine language: Greek in a sixteenth-century German school’, in J.Akujärvi en K.Savin (eds), Reading, writing, translating Greek in early modern schools, universities, and beyond (Studia Graeca et Latina Lundensia29), Lund, 65-88.
    [Google Scholar]
  15. Coebergh van den Braak, A.M.1988. Meer dan zes eeuwen Leids Gymnasium, Leiden.
    [Google Scholar]
  16. Duminico, J.2000. The jesuit Ratio studiorum. 400th anniversary perspectives, New York.
    [Google Scholar]
  17. Duyvendijk, A.J. van.1955. De motivering van de klassieke vorming. Een historischpaedagische verkenning over twee eeuwen, Groningen/Djakarta.
    [Google Scholar]
  18. Fortgens, H.W.1958. Schola Latina. Uit het verleden van ons voorbereidend hoger onderwijs, Zwolle.
    [Google Scholar]
  19. Frank-van Westrienen, A.2007. Het schoolschrift van Pieter Teding van Berkhout. Vergezicht op het gymnasiaal onderwijs in de zeventiende-eeuwse Nederlanden, Hilversum.
    [Google Scholar]
  20. Groenhuis, G.1977. De predikanten, Groningen.
    [Google Scholar]
  21. Halkin, L.E.1991. De biografie van Erasmus (vertaald door B.van Rijswijk), Baarn.
    [Google Scholar]
  22. Herwaarden, J. van.2007. ‘“Mensen … worden niet geboren maar gevormd.” Erasmus en het principe van de opvoeding’, Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden122, 519-537.
    [Google Scholar]
  23. Hoeckx, M.2022. Philip Melanchthon’s moral philosophy between scholasticism and lutheranism (Diss. Rijksuniversiteit Groningen), Groningen, www.doi.org/10.33612/diss.248338941.
    [Google Scholar]
  24. Jonge, H.J. de.1986. ‘Erasmus in het lesprogramma van de Latijnse school’, in R.Breugelmans, H.J.de Jonge, W.Otterspeer en H.Trapman (eds), Erasmus en Leiden. Catalogus van de tentoonstelling gehouden in het Academisch Historisch Museum, Leiden, 46-50.
    [Google Scholar]
  25. Kearney, R.2022. ‘Melanchthon’s didactic genre and the rhetoric of reformation’, Rhetorica. A Journal of the History of Rhetoric40, 23-42.
    [Google Scholar]
  26. Kennedy, J.C.2019. Een beknopte geschiedenis van Nederland, Amsterdam.
    [Google Scholar]
  27. Konrad, F.-M. 2007. Geschichte der Schule. Von der Antike bis zur Gegenwart, München.
    [Google Scholar]
  28. Kuiper, E.J.1958. De Hollandse ‘Schoolordre’ van 1625. Een studie over het onderwijs op de Latijnse scholen in Nederland in de 17de en 18de eeuw, Groningen.
    [Google Scholar]
  29. La Bua, G.2019. Cicero and Roman education. The reception of the speeches and ancient scholarship, Cambridge.
    [Google Scholar]
  30. La Fontaine Verwey, H. de.1969 [1678]. Het boeckje van Erasmus aengaende de beleeftheidt der kinderlijcke zeden, Amsterdam.
    [Google Scholar]
  31. McGregor, B.1978. ‘On the method of study [De ratione studii ac legendi interpretandique auctores]’ in C.Thompson (ed.), Literary and educational writings 1-2 (Collected Works of Erasmus23-24), Toronto.
    [Google Scholar]
  32. Langereis, S.2021. Erasmus. Dwarsdenker. Een biografie, Amsterdam.
    [Google Scholar]
  33. Mathijsen, M.2020. Krimp in het Latijn? Of hoe Latijn verdween uit de geleerde wereld (in Nederland) (Homeruslezing), Amsterdam.
    [Google Scholar]
  34. Melczer, W.1974. ‘La pensée éducative de Jean Sturm dans les Classicae epistolae’, in J.Boisset (ed.), La réforme et l’education, Toulouse, 125-141.
    [Google Scholar]
  35. Nauwelaerts, M.A.1945. De oude Latijnse school van Breda, ’s-Hertogenbosch.
    [Google Scholar]
  36. Nauwelaerts, M.A.1974. Latijnsche school en onderwijs te ’s-Hertogenbosch tot 1629 (Bijdragen tot de Geschiedenis van het Zuiden van NederlandXXX), Tilburg.
    [Google Scholar]
  37. Negruzzo, S.2014. ‘Réforme et modèles pédagogiques au XVie siècle. Jean Sturm et le gymnase de Strasbourg’, in Y.Krumenacker en B.Noguès (eds), Protestantisme et éducation dans la France moderne (LARHRA, Chrétiens et Sociétés24), Lyon, 53-72.
    [Google Scholar]
  38. Opitz, C.2005. Höfische Gesellschaft und Zivilisationsprozess. Norbert Elias’ Werk in kulturwissenschaftlicher Perspektive, Keulen.
    [Google Scholar]
  39. Otterspeer, W.2001. ‘The University of Leiden. An eclectic institution’, in Early Science and Medicine6.4, 324-333.
    [Google Scholar]
  40. Pettegree, A. en A.der Weduwen. 2019. The bookshop of the world. Making and trading books in the Dutch Golden Age, New Haven/Londen.
    [Google Scholar]
  41. Pfeiffer, R.1976. History of classical scholarship from 1300 to 1850, Oxford.
    [Google Scholar]
  42. Poel, M. van der.1987. ‘Herodotus in de tijd van het renaissancistisch humanisme’, Lampas20, 227-233.
    [Google Scholar]
  43. Poel, M. van der.1991. ‘Tacitus en het humanisme in Nederland’, Lampas24, 400-415.
    [Google Scholar]
  44. Poel, M. van der.2000. ‘De Elzeviers en de klassieken’, in B.P.M.Dongelmans, P.G.Hoftijzer en O.S.Lankhorst (eds), Boekverkopers van Europa. Het 17de-eeuwse Nederlandse uitgevershuis Elzevier, Zutphen, 115-133.
    [Google Scholar]
  45. Post, R.R.1954. Scholen en onderwijs in Nederland gedurende de middeleeuwen, Utrecht/Antwerpen.
    [Google Scholar]
  46. Rademaker, C.S.M.1967. Leven en werk van Gerardus Joannes Vossius (1577-1649), Hilversum.
    [Google Scholar]
  47. Rice Henderson, J.1992. ‘Erasmian Ciceronians. Reformation teachers of letterwriting’, Rhetorica. A Journal of the History of Rhetoric10, 273-302.
    [Google Scholar]
  48. Rooy, P. de.2018. Een geschiedenis van het Nederlandse onderwijs, Amsterdam.
    [Google Scholar]
  49. Rott, J. (ed.). 1938. Jean Sturm, Classicae epistolae sive scholae Argentinenses restitutæ, Parijs.
    [Google Scholar]
  50. Rott, J.1975. ‘Bibliographie des œuvres imprimées du recteur strasbourgeois Jean Sturm’, in Actes du 95e Congrès National des Sociétés Savantes (Reims, 1970). Tome 1, Parijs, 319-404.
    [Google Scholar]
  51. Rozendaal, J. en F.Rutten (Antiquariaat Brinkman). 2024. Catalogus 533. De boekenkast van een leerling van de Latijnse school. De Georg Hartong-collectie van zeventiende-& achttiende-eeuwse schoolboeken, op basis van de Schoolordre van 1625, Amsterdam.
    [Google Scholar]
  52. Seters, W.H. van.1959. ‘De historische achtergrond van de uitgave van een Grieks-Latijns schoolboekje, volgens Decreet der Staten van Holland in 1626 verschenen, en tot 1727 in gebruik gebleven’, Het Boek, serie 3 jaargang 33, Den Haag.
    [Google Scholar]
  53. Spoelder, J.1987. De Latijnsche Erasmiaansche School en haar bibliotheek in 1788, Rotterdam.
    [Google Scholar]
  54. Spoelder, J.2000. Prijsboeken op de Latijnse school. Een studie naar het verschijnsel prijsuitreiking en prijsboek op de Latijnse scholen in de Noordelijke Nederlanden, ca. 1585-1876, met een repertorium van wapenstempels, Amsterdam.
    [Google Scholar]
  55. Spoelder, J.2019. ‘The decline of Latin as the academic language at Dutch universities and its consequences for education in Latin’, in C.Bertiau en D.Sacré (eds), Le latin et la littérature néo-latine au XIXe siècle. Pratiques et representations (Études Institut Historique belge de Rome7), Rome, 35-57.
    [Google Scholar]
  56. Stenger, J.R.2022. Education in late antiquity. Challenges, dynamism, and reinterpretation, 330-550 CE, Oxford.
    [Google Scholar]
  57. Tinsley, B. S.1989. ‘ Johann Sturm’s method for humanistic pedagogy’, Sixteenth Century Journal20, 23-40.
    [Google Scholar]
  58. Tuinen, P. van.2020. Salus iuventutis suprema lex. Het welvaren der jeugd de hoogste wet. De Friese Latijnse scholen 1588-1699, Harlingen.
    [Google Scholar]
  59. Uil, H.2015. De scholen zijn planthoven van de gemeente. Het onderwijs in Zeeland en Staats-Vlaanderen, 1578-1801, Bergschenhoek.
    [Google Scholar]
  60. Veenman, R.2009. De klassieke traditie in de Lage Landen, Nijmegen.
    [Google Scholar]
  61. Waszink, J.2004. ‘Tacitisme in Holland. De Annales et historiae de rebus Belgicis van Hugo de Groot’, De Zeventiende Eeuw20, 240-263.
    [Google Scholar]
  62. Weststrate, T.2004. ‘“Drucker ordinaris der Heeren Staten van Zeelandt.” Het bedrijf van Symon Moulert en erfgenamen (1597-1646) als Statendrukkers (1618-1646)’, Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis11, 51-66.
    [Google Scholar]
/content/journals/10.5117/LAM2024.4.003.BURG
Loading
/content/journals/10.5117/LAM2024.4.003.BURG
Loading

Data & Media loading...

Dit is een verplicht veld
Graag een geldig e-mailadres invoeren
Approval was a Success
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error