Tijdschrift voor Communicatiewetenschap - Volume 47, Issue 3, 2019

Deze uitgave van het Tijdschrift voor Communicatiewetenschap is de laatste van 2019, maar de eerste die is samengesteld door een nieuw redactiesecretariaat aan de Rotterdam University of Applied Science. De voorbije jaren werd de redactie van het tijdschrift gerund vanuit de Universiteit van Amsterdam, onder de bezielende leiding van Marieke Fransen. Met veel toewijding zorgde Marieke ervoor dat elk nummer van het Tijdschrift voor Communicatiewetenschap werd gevuld met het meest recente onderzoek van Nederlandse en Vlaamse bodem. Begin dit jaar besloot zij om het stokje over te dragen. Sindsdien heb ik de eer om de taak van hoofdredacteur te vervullen. Namens de redactie wil ik Marieke bedanken voor haar tomeloze inzet om de Nederlandse en Vlaamse communicatiewetenschap in de etalage te zetten. Daarmee heeft ze belangrijke rol gespeeld voor de communicatiewetenschap.

Huidig onderzoek heeft de perspectieven van de Nederlandse huisartsenpraktijken, Turks-Nederlandse migrantenpatiënten en hun informele tolken onderzocht op de 1) waargenomen en uitgevoerde rollen van informele tolken, 2) het vertrouwen van patiënten en huisartsen in informele tolken en 3) patiënten 'en huisartsen' ervaren controle over de medische interactie. De resultaten wijzen op discrepante perspectieven van huisartsen enerzijds en van de patiënten en informele tolken anderzijds, wat mogelijk kan leiden tot conflicten en misverstanden. Bovendien komen de verwachtingen van de rol van informele tolken (voornamelijk lifeworldrollen) niet overeen met hun daadwerkelijk uitgevoerde rollen (excluders van patiënten en huisartsen).

Dit artikel benadert publieke participatie vanuit het perspectief van de burger. We hebben gegevens verzameld door (57) deelnemers aan zeven verschillende stadsbijeenkomsten te interviewen over hun verwachtingen van de bijeenkomst en de followup daarna. Met behulp van een kaderanalyse ontvouwden we verschillende patronen in de manier waarop deelnemers over hun verwachtingen praten.

De resultaten bieden nieuwe inzichten in het perspectief van deelnemers op burgerparticipatie. Ten eerste hebben deelnemers gematigde verwachtingen van de stadsbijeenkomsten waar ze naartoe zullen gaan. Ten tweede, de verwachtingen die deelnemers naar voren brengen, gaan vooral over het participatieproces en nauwelijks over de kwestie die op het spel staat. Ten derde hopen de meeste deelnemers dat hun inbreng serieus wordt genomen door de gemeente; de inhoudelijke uitkomsten zijn voor hen minder belangrijk. We vonden geen verschil met betrekking tot de motivatie van burgers om deel te nemen.

Verder wordt in sommige stadsvergaderingen een eerlijker verloop van de vergadering en het participatieproces kritischer bekeken dan in andere. Er wordt geconcludeerd dat een eerlijk proces belangrijker lijkt te zijn voor deelnemers wanneer de resultaten directe gevolgen hebben voor hun dagelijks leven.

In dit artikel wordt de bijdrage van lokale en regionale media aan democratische participatie getoetst aan de achtergrond van de recente professionele en academische oproep voor een meer publieksgerichte vorm van rapportage. Internationaal is er een groeiende bezorgdheid over de duurzaamheid van kwaliteitsrapportage door lokale media. Tijdens de lokale verkiezingscampagne van 2018 toont een inhoudsanalyse in drie gemeenten aan dat rapportage wordt gekenmerkt door een gebrek aan inclusiviteit. Er is een discrepantie gevonden tussen de kwesties die het publiek als relevant voor de verkiezingen noemde en de kwesties die de lokale media meldden. Bovendien was er weinig inclusiviteit in bronnen: bronnen van elites overtroffen de burgers en bronnen van het maatschappelijk middenveld. Het gebruik van bronnen was sterk afhankelijk van de voorliggende kwesties. Een positief resultaat was dat burgers even vaak werden afgebeeld in een actieve rol als in een passieve rol. De media lijken kansen te missen om sociale en politieke participatie te vergroten.

Chatbots voor klantenservice gaan snel vooruit. Er was echter weinig bekend over de communicatiestijl die merken zouden moeten gebruiken in chatbotcommunicatie. Uit de literatuur over organisatiecommunicatie tussen merken en klanten werd het concept van een menselijke stem (Kelleher, 2009; Kelleher & Miller, 2006) opgenomen in chatbotcommunicatie. In een 2x2 experiment tussen proefpersonen gingen 125 deelnemers in gesprek met een chatbot voor klantenservice in de reissector. Naast de aanwezigheid of afwezigheid van een menselijke stem, verschilden de chatbots ook in merkbekendheid. De resultaten onthulden klantenservicechatbots met een gemoedelijke menselijke stem die de merkattitude en de waargenomen warmte verhoogt via sociale aanwezigheid, zonder de waargenomen merkcompetentie aan te tasten. Bovendien hebben we geen bewijs gevonden voor merkbekendheid om deze bevindingen te matigen. Onze resultaten ondersteunen de theorie van Computers zijn sociale actoren (CASA) en geven aan dat de waargenomen menselijkheid van computers zou kunnen toenemen door de aangenomen communicatiestijl.

Deze studie versterkt de stem van sociale beïnvloeders en de uitdagingen waarmee ze worden geconfronteerd. We kijken specifiek naar de faciliterende rol van het newsfeedalgoritme op Instagram. Tien diepteinterviews werden afgenomen met vrouwelijke sociale beïnvloeders tussen de leeftijd van 18 en 29. De resultaten laten zien hoe deze beïnvloeders veel negatieve bijwerkingen ervaren die worden veroorzaakt door het nieuwsfeedalgoritme. In lijn met Bucher (2012) beweren we door algoritmische herstructurering van informatiestromen dat zichtbaarheid een voorrecht is geworden op sociale media dat een ‘dreiging van onzichtbaarheid’ oplegt door sociale beïnvloeders. Onze gesprekken met beïnvloeders laten zien hoe de groei van hun profiel niet de energie en tijd weerspiegelt die ze hebben geïnvesteerd. Om het laatste aan te kunnen, nemen ze deel aan zogenaamde ‘Instapods’. In de discussie schetsen we verder hoe algoritmische obscurity en de praktijken in Instapods op gespannen voet staan ​​met de authentieke rol die sociale beïnvloeders zichzelf toeschrijven.

Late adolescenten zijn grote consumenten van mediainhoud, waarin mannen en vrouwen over het algemeen op een stereotiepe manier worden afgebeeld. Eerder onderzoek was tot nu toe onduidelijk over hoe deze adolescenten betekenis geven aan deze beelden, en hoe ze hun perceptie beïnvloeden, evenals de creatie van geslacht. In deze interviewstudie ontdekten we dat late adolescenten aanzienlijk progressiever zijn dan de mediabeelden die ze consumeren, ze vinden dat genderafbeelding in de media onrealistisch, oneerlijk, ouderwets en beperkend is. Niettemin, in hun eigen creatie van gender op hun sociale mediaplatforms, verwoorden en creëren ze gender op een zeer stereotiepe manier. We kunnen daarom concluderen dat, hoewel ze stereotiepe genderafbeeldingen in ‘traditionele’ media misschien niet leuk vinden en afwijzen, ze deze ‘geïdealiseerde’ afbeeldingen zo hebben geïnternaliseerd dat ze ze in hun eigen geslachtscreatie op sociale media uitvoeren.

Number 3

In jaargang 47 zijn veertien peer reviewed artikelen gepubliceerd, waaronder een themanummer (nummer 3): het ‘traditionele’ Etmaal-themanummer. Alle auteurs en gastredacteuren bedanken we voor hun bijdrage aan het Tijdschrift voor Communicatiewetenschap.

Christine Bleijenberg, Noëlle Aarts & Reint Jan Renes Hoe gesprekken een participatieproces maken of breken. Een vergelijkende casestudie naar de betekenis van gesprekken tussen burgers en overheid voor het verloop van een lokaal participatieproces