Gedrag & Organisatie - Volume 28, Issue 2, 2015

Samenvatting

In deze introductie op het themanummer van Gedrag & Organisatie schetsen we kort de stand van zaken binnen het wetenschappelijk onderzoek naar creativiteit en innovatie. Vervolgens introduceren we de zes bijdragen van dit themanummer. We sluiten af met een korte conclusie.

Samenvatting

Hoewel creativiteit belangrijk is voor organisaties, wordt creativiteit vooralsnog beperkt gemeten voor selectiedoeleinden. Bovendien bestaat er onduidelijkheid over de voorspellende waarde en psychometrische kwaliteit van veelgebruikte meetinstrumenten voor creativiteit. In dit artikel scheppen we meer duidelijkheid door eerst een begripsbepaling van creativiteit te geven, waarbij we onderscheid maken tussen het creatieve potentieel en creatieve werkprestaties. Vervolgens bieden we een overzicht van veelgebruikte meetinstrumenten voor het creatieve potentieel en toetsen we deze instrumenten aan criteria waar creativiteitsinstrumenten voor selectiedoeleinden aan moeten voldoen. Omdat veelgebruikte meetinstrumenten van het creatieve potentieel tekortkomingen hebben en creatieve werkprestaties in beperkte mate voorspellen, raden we organisaties vooralsnog af om bij selectieprocedures gebruik te maken van testen en vragenlijsten van het creatief potentieel. We eindigen met aanbevelingen voor de ontwikkeling van meetinstrumenten voor het creatieve potentieel voor selectiedoeleinden en het vormgeven van creativiteit in organisaties.

Samenvatting

Het versterken van creatieve processen is van vitaal belang voor continue innovatie en concurrentiekracht van organisaties. Het omzetten van creatief potentieel in het daadwerkelijk zien van mogelijkheden voor het uiten van creativiteit wordt mogelijk beïnvloed door bepaalde organisationele factoren. Dit onderzoek toont aan in hoeverre uitdagend werk en werkdruk een dergelijke rol vervullen. We verspreidden een online vragenlijst onder 336 medewerkers van een innovatieve Nederlandse telecomprovider. Uit de resultaten blijkt dat uitdaging en werkdruk kernfactoren zijn die het verband tussen creatief potentieel en de mogelijkheden voor het uiten van creativiteit modereren. De relevantie van onze studie ligt in het identificeren van factoren die de mate beïnvloeden waarin medewerkers het gevoel hebben dat ze hun creatief potentieel kunnen benutten in hun werkomgeving.

Samenvatting

Hoewel creativiteit vaak wordt geassocieerd met autonomie en de afwezigheid van regels of externe restricties, is de werkelijkheid genuanceerder. In dit overzichtsartikel leg ik uit dat autonomie, hoewel belangrijk, het risico van complexiteit in zich draagt en daarmee zowel de motivatie als de creativiteit negatief kan beïnvloeden. Bovendien laat ik zien dat de gevolgen van autonomie (of een gebrek daaraan) voor motivatie en creativiteit afhangen van individuele verschillen. Externe restricties en structuur kunnen, bij sommige mensen, de motivatie en de creatieve prestaties juist vergroten. Belangrijk daarbij lijkt wel te zijn dat deze structuur informatie verschaft over relevante strategieën; sturing in de richting van specifieke uitkomsten vormt een risico voor de creatieve prestaties.

Samenvatting

De toegenomen dynamiek in en rond organisaties zorgt ervoor dat werknemers sneller en creatiever moeten werken. Deze studie onderzocht de relatie tussen tijdsdruk en creatief gedrag en de rol daarbij van creativiteitseisen en creativiteitsoriëntatie. Op basis van de literatuur werd voorspeld dat tijdsdruk curvilineair samenhangt met creatief gedrag en dat creativiteitseisen en creativiteitsoriëntatie positief samenhangen met creatief gedrag en tevens het curvilineaire verband tussen tijdsdruk en creatief gedrag modereren. De resultaten (N = 192) toonden geen curvilineair verband tussen tijdsdruk en creatief gedrag. Wel was sprake van een lineair positief verband tussen tijdsdruk en creatief gedrag. Ook werden de voorspelde positieve verbanden van creativiteitseisen en creativiteitsoriëntatie met creatief gedrag gevonden. Ten slotte werden er indicaties gevonden voor een interactie tussen tijdsdruk en creativiteitseisen: bij lage creativiteitseisen bleek tijdsdruk positief gerelateerd aan creatief gedrag; bij hoge creativiteitseisen was er geen samenhang. De resultaten geven aanleiding tot het formuleren van verschillende nieuwe vragen voor toekomstig onderzoek.

Samenvatting

In dit artikel geven we een overzicht van meerdere studies waarin is onderzocht hoe prestatiedoelen van leidinggevenden van invloed zijn op de wijze waarop zij reageren op creatieve ideeën die worden aangedragen door medewerkers. Meer specifiek laten we in een reeks van studies zien dat leidinggevenden met performancedoelen (het beter doen dan anderen) minder ontvankelijk zijn voor, en zich meer verzetten tegen, aangedragen creatieve ideeën dan leidinggevenden met masterydoelen (het beter doen dan voorheen). Vervolgens bespreken we onderzoek waarin onderliggende mechanismen zijn onderzocht die kunnen verklaren waarom performancedoelen tot minder positieve reacties leiden dan masterydoelen. Tot slot bespreken we studies waarin randvoorwaarden zijn onderzocht waaronder performancedoelen even effectief zijn als masterydoelen. Tezamen laten de gepresenteerde studies zien hoe leidinggevenden zich in hun reacties op creatieve ideeën van ondergeschikten laten leiden door hun eigen prestatiedoelen. Implicaties voor organisaties en de praktijk worden besproken.

Samenvatting

Om op de lange termijn competitief te blijven moeten bedrijven niet alleen hun bestaande kennis exploiteren, maar is het ook belangrijk om nieuwe kennis te exploreren. Tegelijkertijd zijn er echter spanningen op individueel, project- en organisatieniveau die het combineren van exploitatieve en exploratieve innovatie bemoeilijken. In deze bijdrage wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste intra- en inter-organisationele strategieën om zowel exploitatieve als exploratieve innovatie succesvol uit te voeren. Eerst wijs ik op het belang van structural en contextual ambidexterity voor het combineren van exploitatieve en exploratieve innovatie binnen bedrijven. Daarnaast bespreek ik de mogelijkheden en uitdagingen bij het organiseren van exploitatieve en exploratieve innovatie tussen organisaties. Ik eindig deze bijdrage met een overzicht van de belangrijkste uitdagingen voor onderzoekers, managers en beleidsmakers op dit domein.