Tijdschrift voor HRM - Volume 23, Issue 3, 2020

Deeltijdpensioen wordt gezien als een veelbelovend instrument om langer doorwerken voor meer mensen mogelijk te maken. In dit artikel onderzochten we het gebruik van en de belangstelling voor deeltijdpensionering, en de belemmeringen om van deeltijdpensioen gebruik te maken. Dit vanuit het perspectief van de werknemer én de werkgever. Er is gebruik gemaakt van twee databronnen: een groep van werknemers van 60 jaar en ouder, gevolgd over de periode 2015-2018, en een groep van Nederlandse werkgevers met meer dan 10 werknemers in 2019. De resultaten van deze studie laten zien dat er onder werknemers aanzienlijke belangstelling is voor deeltijdpensioen, maar dat er nog weinig daadwerkelijk gebruikt van wordt gemaakt. Mensen informeren zich maar beperkt en dan vooral over de financiële consequenties.

Zowel de jongere als de oudere medewerkers hebben een moeilijke positie op de arbeidsmarkt. De oudere medewerkers vanwege een steeds langere loopbaan door de hogere pensioenleeftijd. De jongere medewerkers omdat ze vaak flexibele banen moeten accepteren. Voor beide leeftijdsgroepen staat hun duurzame inzetbaarheid onder druk. Het Generatiepact is een nieuw ontwikkeld cao-instrument dat de kloof wil overbruggen tussen de wensen van jongere en de wensen van oudere medewerkers. In dit artikel bespreken we een onderzoek naar de wijze waarop oudere medewerkers de impact van het Generatiepact ervaren.

In dit artikel wordt onderzocht hoe maatschappelijke ontwikkelingen in de afgelopen 20 jaar gevolgen hebben gehad voor de werkintensivering van zes beroepen: thuiszorgmedewerker, leerkracht in het basisonderwijs, ICT-systeembeheerder, mobiele objectbeveiliger, vrachtwagenchauffeur binnenland en orderpicker. Om dit te kunnen doen, werd een integraal onderzoeksmodel ontwikkeld waarin werkintensivering wordt beschouwd vanuit de wisselwerking tussen vier aspecten: veranderingen in de kwantitatieve taakeisen, veranderingen in de kwalitatieve taakeisen, hulpbronnen in het werk en persoonlijke hulpbronnen van beroepsbeoefenaren. Vervolgens zijn drie focusgroepen georganiseerd met arbeidsdeskundigen om deze vier aspecten in onderlinge samenhang te bespreken en in verband te brengen met contextuele factoren die het beroep in de loop der tijd hebben veranderd. Ook is gebruikgemaakt van het UWV-Claimbeoordelings- en Borgingssysteem (CBBS) om veranderingen in de functie-eisen te traceren in de zes beroepen sinds het jaar 2000.

Ten gevolge van de uitbraak van het Covid-19-virus werd in Europa vanaf half maart 2020 een lockdown afgekondigd in de meeste landen. Vanaf dat moment moesten kenniswerkers verplicht thuiswerken. Dit leverde een ongekend experiment op met werken op afstand. Middels een vragenlijstonderzoek onder bijna 5000 Europese kenniswerkers uit negen landen is onderzocht hoe deze kenniswerkers in de vroege fase van de lockdown de voor- en nadelen van het thuiswerken hebben ervaren. Enerzijds rapporteren we hier over wat de belangrijkste ervaren voor- en nadelen zijn, en hoe Nederlandse kenniswerkers zich verhouden tot kenniswerkers uit de andere acht Europese landen. Anderzijds onderzoeken we of de beleving van het thuiswerken, die bestaat uit vele afzonderlijke facetten, kan worden gereduceerd tot enkele kerndimensies. Er blijken inderdaad zes dergelijke kerndimensies te zijn, drie hiervan hebben betrekking op mogelijke voordelen, de andere drie op mogelijke nadelen. Ook bespreken we hoe de voordelen zich verhouden tot de nadelen. Tenslotte bediscussiëren we wat deze resultaten ons vertellen met het oog op het HR-beleid na de lockdown, zowel voor de korte termijn als voor de lange termijn.