Tijdschrift voor Communicatiewetenschap - Volume 40, Issue 3, 2012

In dit nummer van het Tijdschrift voor Communicatiewetenschap vindt u vijf artikelen en twee boekbesprekingen.Het eerste artikel van Martijn Huisman, Stijn Joye en Pieter Maeseele is getiteld ‘Wie is de Ander? De representatie van Japan in het Nederlandse televisieprogramma Wie is de Mol?’. De auteurs hebben de beeldvorming over Japan, haar cultuur en haar bevolking, in het populaire Nederlandse televisieprogramma Wie is de Mol? uit 2010 middels een discoursanalyse onderzocht.Klaske Tameling en Marcel Broersma presenteren in het tweede artikel, ‘De lange weg naar convergentie – en weer terug. Convergentie en crossmediale journalistiek bij Nederlandse nieuwsmedia’ drie verkennende casestudies, bij een omroep (NOS), bij een krant (de Volkskrant) en bij een crossmediaal bedrijf (FD Mediagroep). Op basis van de analyse van beleidsdocumenten en diepte-interviews onderscheiden zij drie fasen in de periode 2005 tot 2011: conceptualisering, implementatie en evaluatie, en herdefiniëring. In hun analyses beschrijven zij waarom uiteenlopende keuzes zijn gemaakt en wat de gevolgen daarvan zijn voor de journalistiek.In het derde artikel, ‘Ongeschoold maakt onbemind. Een thematische inhoudsanalyse van de voorstelling van laag- en hooggeschoolden in twee Vlaamse kranten’ beschrijft Bram Spruyt de representatie van laag- en hoogopgeleide mensen en hun onderlinge relatie in artikelen uit de kranten De Standaard en Het Laatste Nieuws.Het vierde artikel is een literatuurstudie. Richard van der Wurff analyseert in ‘Klimaatverandering als journalistieke uitdaging: een literatuurstudie’ 35 jaar onderzoek naar berichtgeving over klimaatverandering in geïndustrialiseerde landen vanuit een mediatiseringsperspectief. Daarbij richt hij zich op de selectie van gebeurtenissen door journalisten, de gebruikte frames, de media – en politieke krachten die daarop van invloed zijn –, en de gevolgen voor de kwaliteit van het publieke debat.Natalie Van Hemelen, Ine Beyens en Steven Eggermont onderzoeken in ‘Het verband tussen reclame, gezinsconflicten en teleurstelling bij kinderen. Een vergelijking tussen de impact van reclame gericht op kinderen en reclame gericht op volwassenen’ of reclameblootstelling leidt tot een verhoogd aantal aankoopverzoeken van kinderen, en de teleurstelling als ouders deze aankopen weigeren met als gevolg mogelijke gezinsconflicten. De resultaten van het vragenlijstonderzoek dat onder 314 Vlaamse kinderen tussen 8 en 12 jaar is afgenomen wijzen op een ‘advertising-conflict’-effect: naarmate kinderen vaker worden blootgesteld aan reclame, zijn er vaker aankoopverzoeken met een verhoogd aantal gezinsconflicten als gevolg.Het nummer wordt afgesloten met twee boekbesprekingen. De eerste is van de hand van Peter Mechant over Basisboek social media, onder redactie van Désirée van Osch en Renée van Zijl. De tweede is geschreven door Jos de Haan over e-Youth: balancing between opportunities and risks van de auteurs Michel Walrave, Wannes Heirman, Sara Sels, Christiane Timmermans en Heidi Vandebosch.

Lost in representation? A discourse analysis of Japan and the Japanese in the Dutch television show ‘Wie is de Mol?’

In 2010 the popular Dutch reality television show ‘Wie is de Mol?’ took ten Dutch celebrities to Japan. Applying discourse analysis, this article explores the representation of Japan and its culture as portrayed in the show. Building upon theories about Orientalism and cultural stereotypes, the study illustrates that the programme provides a fairly balanced and nuanced depiction of Japan. This is in part due to the nature of the programme, which mainly revolves around the candidates and uses the country as an ‘interactive background’. However, the show does largely follow the Orientalist representational paradigm of depicting Japan, as the programme needs to provide images and narratives that are recognizable to Dutch viewers of whom most are not familiar with Japan. Stereotypes and clichés are therefore used, but often in innovative and playful ways. It is argued that popular television shows can influence and shape ideas and images of other countries.

The long road to convergence and back. Convergence and crossmedia journalism at Dutch Newsmedia

Since the end of the twentieth century, convergence and cross-media journalism are concepts that are widely used to guide the future of journalism world wide. This study analyses how Dutch media organisations aimed to integrate various platforms and newsrooms, and which decisive factors influenced this process. It draws upon an ethnographic research project in three Dutch newsrooms, representing different types of media companies: a newspaper (de Volkskrant), a public broadcaster (NOS Nieuws) and a crossmedia company (FD Mediagroep). Based on an analysis of policy documents and in-depth interviews with journalists, this study distinguishes three periods within the process of convergence between 2005 and 2011: conceptualisation, implementation and evaluation, and redefinition. This study analysis how and why media companies applied different strategies to establish convergence and cross-media journalism, and relates these to findings from previous international studies.

Uneducated, unloved. A thematic content analysis on the social presentation of the low- and high educated in two Flemish newspapers

This paper contributes to the growing body of research that documents the social representation of social groups in the media. Whereas this type of research repeatedly has been applied to groups defined by gender, ethnicity or social class, we apply it to groups defined by educational level. A qualitative content analysis on 824 articles published by two Flemish newspapers during the periods 1990-2000 and 2009-2010, reveals six meaning constructions of meaning that contribute to the social representation of low en highly educated groups and their mutual relationship. In line with the literature that considers educational credentials a form of symbolic capital, it is found that the differences between high and low educated people are represented as very large but in an essentially non-conflicting manner.

Climate change as a challenge for journalism: a review of the literature

This literature review synthesizes 35 years of research on climate change reporting in industrialized countries. It focuses on the production and content of climate change news. Starting from the notion of the mediatisation of politics, the study shows that news values and media logic shape the selection of climate change related newsworthy events, while political actors and their logics determine the political framing of the issue. Next, implications for public opinion and mediated public debate are briefly assessed. Overall, the findings suggest that reporting focuses on threats and conflicts, favours national rather than transnational angles, reinforces ideological cleavages, downplays deliberative arguments, and disengages citizens. In conclusion, four lines of research are proposed that can help us better understand the role media might play in engaging citizens in a more deliberative mediated debate on climate change as important ecological and political challenge.

The relationships between advertising exposure, disappointment and parent-child conflicts among Flemish children

The current study investigates whether children’s exposure to advertising is associated with disappointment when purchase requests are denied and with parent-child conflicts. A paper-and-pencil questionnaire was administered to Flemish girls and boys. A total of 314 children aged between 8 and 12 years filled in the questionnaire. A structural equation model was developed to test the advertising-conflict and advertising-disappointment hypotheses. The results show that the more children were exposed to advertising, the more they had conflicts with their parents, because exposure to advertisements urged children to make more purchase requests. As such, this study lends support for the advertising-conflict hypothesis. No support was found, however, for the advertising-disappointment hypothesis.

Désirée van Osch & Renée van Zijl (red.) (2011).Den Haag: Boom Lemma uitgevers.ISBN: 978-90-5931-704-8.

Michel Walrave, Wannes Heirman, Sara Sels, Christiane Timmermans & Heidi Vandebosch (2012).Brussel: P.I.E. Peter Lang.